Novialoïdeus

Infotaula d'ésser viuNovialoïdeus
Novialoidea Modifica el valor a Wikidata

Restauració de l'esquelet d'un Preondactylus
Període
Triàsic inferior - Cretaci superior
182 Ma-66 Ma
PreЄ
Є
O
S
D
C
P
K
Pg
N
Estat de conservació
Fòssil
Taxonomia
Super-regneHolozoa
RegneAnimalia
FílumChordata
ClasseReptilia
OrdrePterosauria
Cap valorNovialoidea Modifica el valor a Wikidata
Kellner, 2003
Subgrups
  • Campylognathoides
  • Breviquartossa
    • † Rhamphorhynchidae
    • Pterodactylomorpha

Els novialoïdeus (Novialoidea) (del llatí; novus, «nou» + ala «ala» ; «noves ales») són un clade extint de pterosaures macronicopterans que van viure des de finals del Juràssic inferior fins a finals del Cretaci superior (des de principis del Toarcià fins a finals del Maastrichtià).[2] Els seus fòssils s'han trobat a tots els continents excepte l'Antàrtida.[3]

Va ser nomenat per Alexander Wilhelm Armin Kellner el 2003 com a tàxon basat en nodes constituït per l'últim avantpassat comú del Campylognathoides, Quetzalcoatlus i tots els seus descendents. Aquest nom es derivava del llatí novus «nou», i ala, «ala», en referència a la sinapomorfia de les ales que posseeixen els membres del clade.[4]

Unwin (2003) el va anomenar Lonchognatha al mateix número de la revista que es va publicar Novialoidea (Geological Society of London, Special Publications 217) i el va definir com el clade format per Eudimorphodon ranzii, Rhamphorhynchus muensteri, el seu últim avantpassat comú i tots els seus descendents (com a tàxon basat en nodes).[5] Sota les anàlisis filogenètiques d'Unwin i Kellner (on Eudimorphodon i Campylognathoides formen una família que es basal tant en Rhamphorhynchus com en Quetzalcoatlus), i perquè va ser nomenat primer Novialoidea (a les pàgines 105-137,[4] mentre que Lonchognatha va ser nomenat a les pàgines 139-190[5]), Lonchognatha és un sinònim recent objectiu de primer. Tanmateix, altres anàlisis consideren que Lonchognatha és vàlid (Andres et al, 2010) o és sinònim de Pterosauria (Andres, 2010 i Andres, en premsa).[6]

Referències

  1. Codorniú, Laura; Carabajal, Ariana Paulina; Pol, Diego; Unwin, David; Rauhut, Oliver W.M. «A Jurassic pterosaur from Patagonia and the origin of the pterodactyloid neurocranium» (en anglès). PeerJ., 4, 2016, pàg. e2311. DOI: 10.7717/peerj.2311..
  2. Barrett, P. M.; Butler, R. J.; Edwards, N. P.; Milner, A. R. «Pterosaur distribution in time and space: an atlas.» (PDF) (en anglès). Zitteliana, 2008, pàg. 61-107.
  3. Butler, Richard J.; Brusatte, Stephen L.; Andres, Brian B.; Benson, Roger B. J. «How do geological sampling biases affect studies of morphological evolution in deep time? A case study of the Pterosauria (Reptilia: Archosauria)» (en anglès). Evolution, 66(1), 2012, pàg. 147–162. DOI: 10.1111/j.1558-5646.2011.01415.x. PMID: 22220871.
  4. 4,0 4,1 Kellner, A. W. A. «Pterosaur phylogeny and comments on the evolutionary history of the group. pp. 105-137. — in Buffetaut, E. & Mazin, J.-M., (eds.): Evolution and Palaeobiology of Pterosaurs» (en anglès). Geological Society of London [Londres], Special Publications 217, 2003, pàg. 1-347.
  5. 5,0 5,1 Unwin, D. M. «On the phylogeny and evolutionary history of pterosaurs. pp. 139-190. — in Buffetaut, E. & Mazin, J.-M., (eds.): Evolution and Palaeobiology of Pterosaurs» (en anglès). Geological Society of London [Londres], Special Publications 217, 2003, pàg. 1-347.
  6. Andres, Brian Blake «Systematics of the Pterosauria» (en anglès). Yale University, 2010, pàg. 366. ; Una previsualització que mostra el cladograma sense noms de clade
  • Vegeu aquesta plantilla
Avemetatarsalia
    • vegeu Avemetatarsalia
Pterosauromorpha
    • vegeu avall ↓
  • Maehary
  • Scleromochlus
Lagerpetidae
  • Daohugoupterus
Preondactylia
Caviramidae?
  • Carniadactylus?
  • Caviramus
  • Raeticodactylus?
Austriadraconidae
Eudimorphodontoidea
Raeticodactylidae
  • Caviramus?
  • Pachagnathus
  • Raeticodactylus
  • Yelaphomte
Eudimorphodontidae
  • Arcticodactylus?
Eudimorphodontinae
Zambellisauria?
  • Herbstosaurus
Dimorphodontidae
Campylognathoididae
  • Bergamodactylus
  • Campylognathoides
Rhamphorhynchidae
  • Dolicorhamphus?
  • Klobiodon
  • Parapsicephalus?
  • Scaphognathinae?
Rhamphorhynchinae
  • Bellubrunnus
  • Cacibupteryx
  • Dorygnathus
  • Harpactognathus
  • Nesodactylus
  • Orientognathus
  • Qinglongopterus
Rhamphorhynchae
Angustinaripterini
  • Angustinaripterus
  • Dearc
  • Harpactognathus?
  • Qinglongopterus?
  • Sericipterus
Rhamphorhynchini
Digibrevisauria?
Scaphognathidae?
Pterodactylomorpha
    • vegeu avall ↓
Campylognathoides liasicus

Scaphognathus crassirostris

Dorygnathus banthensis
  • Archaeoistiodactylus
  • Normannognathus
  • Anurognathidae?
Darwinoptera
  • Pterorhynchus
Wukongopteridae
  • Kunpengopterus
Wukongopterinae
  • Archaeoistiodactylus?
  • Cuspicephalus
  • Darwinopterus
  • Douzhanopterus?
  • Wukongopterus
  • Changchengopterus?
  • Douzhanopterus
Anurognathidae
  • Mesadactylus
Anurognathinae
  • Anurognathus
  • Dendrorhynchoides?
  • Jeholopterus?
  • Luopterus
  • Vesperopterylus
Batrachognathinae
Pterodactyloidea
  • Dermodactylus
  • Eurolimnornis
  • Herbstosaurus?
  • Kryptodrakon
  • Ningchengopterus
  • Pangupterus
  • Samrukia?
  • Wenupteryx
Lophocratia
    • vegeu avall ↓
Jeholopterus ninchengensis Kryptodrakon progenitor
  • Prejanopterus
Germanodactylidae
Euctenochasmatia
Ctenochasmatoidea
Gallodactylidae
  • Aurorazhdarcho?
  • Cycnorhamphus
  • Normannognathus?
  • Moganopterinae?
Aurorazhdarchia
  • Aerodactylus
  • Gallodactylidae?
Aurorazhdarchidae
  • Ardeadactylus?
  • Aurorazhdarcho
  • Huanhepterus?
Ctenochasmatidae
  • Ardeadactylus?
  • Balaenognathus
  • Cathayopterus
  • Elanodactylus
  • Forfexopterus
  • Gladocephaloideus
  • Kepodactylus
  • Liaodactylus
  • Otogopterus
  • Pterofiltrus
Moganopterinae?
  • Feilongus
  • Moganopterus
Gnathosaurinae
  • Gnathosaurus
  • Huanhepterus?
  • Plataleorhynchus
  • Tacuadactylus
Ctenochasmatinae
Pterodaustrini
Eupterodactyloidea
  • Altmuehlopterus?
Ornithocheiroidea
    • vegeu avall ↓
Pterodactylus antiquus Plataleorhynchus streptorophorodon
  • Piksi?
Tapejaroidea
Dsungaripteridae
  • Banguela?
  • Lonchognathosaurus?
  • Noripterus
  • Ordosipterus
  • Puntanipterus?
  • Tendaguripterus?
Dsungaripterinae
  • Argentinadraco
  • Keresdrakon?
  • Leptostomia?
  • Montanazhdarcho
  • Ornithostoma
Tapejaromorpha
Tapejaridae
  • Afrotapejara
Thalassodrominae?
  • Aerotitan?
  • Alanqa?
  • Argentinadraco?
  • Banguela?
  • Javelinadactylus?
  • Kariridraco
  • Lacusovagus?
  • Leptostomia?
  • Thalassodromeus
  • Tupuxuara
  • Xericeps?
Caupedactylia?
  • Aymberedactylus
  • Caupedactylus
Eutapejaria
Sinopterinae
  • Afrotapejara?
  • Bakonydraco?
  • Eopteranodon?
  • Huaxiadraco
  • Huaxiapterus?
  • Sinopterus
  • Wightia
Tapejarinae
  • Aymberedactylus?
  • Caupedactylus?
  • Keresdrakon?
  • Lacusovagus?
  • Vectidraco
Tapejarini
  • Bakonydraco?
  • Caiuajara
  • Europejara
  • Tapejara
  • Tupandactylus
Alanqidae?
  • Alanqa
  • Argentinadraco?
  • Keresdrakon?
  • Leptostomia?
  • Montanazhdarcho?
  • Xericeps?
Neopterodactyloidea
Chaoyangopteridae
  • Apatorhamphus?
  • Argentinadraco?
  • Eoazhdarcho?
  • Lacusovagus
  • Microtuban?
  • Xericeps?
Chaoyangopterinae
  • Chaoyangopterus
  • Jidapterus
  • Shenzhoupterus
Azhdarchiformes
Azhdarchidae
  • Alanqa?
  • Bogolubovia
  • Navajodactylus?
  • Palaeocursornis
  • Tethydraco?
  • Volgadraco?
Azhdarchinae
  • Aerotitan?
  • Albadraco
  • Azhdarcho
  • Mistralazhdarcho
Quetzalcoatlinae
Pteranodontoidea
    • vegeu avall ↓
Bakonydraco galaczi

Tupandactylus imperator

Quetzalcoatlus
  • Santanadactylus
Pteranodontia
Pteranodontidae
  • Bogolubovia?
  • Dawndraco
  • Ornithostoma?
  • Pteranodon
  • Tethydraco?
  • Volgadraco?
Nyctosauromorpha
  • Alamodactylus
  • Cretornis?
Aponyctosauria
  • Alcione
  • Epapatelo
  • Simurghia
Nyctosauridae
  • Aussiedraco
  • Serradraco
  • Unwindia
Lonchodectidae
  • Hongshanopterus?
  • Ikrandraco?
  • Lonchodectes
  • Lonchodraco?
  • Targaryendraco?
  • Draigwenia?
Lonchodraconidae
  • Ikrandraco
  • Lonchodraco
Istiodactyliformes
Mimodactylidae
  • Haopterus
  • Linlongopterus
  • Mimodactylus
Istiodactylidae
  • Lingyuanopterus
  • Longchengpterus
  • Luchibang
  • Nurhachius
Istiodactylinae
Ornithocheiriformes
Boreopteridae
  • Boreopterus
  • Zhenyuanopterus
Ornithocheiridae
  • Araripesaurus
  • Arthurdactylus
  • Camposipterus?
  • Caulkicephalus?
  • Cimoliopterus?
  • Tropeognathus?
Ornithocheirinae
  • Aetodactylus?
  • Camposipterus?
  • Coloborhynchus?
  • Draigwenia?
  • Ferrodraco?
  • Guidraco?
  • Ludodactylus?
  • Mythunga?
  • Ornithocheirus
  • Siroccopteryx?
  • Uktenadactylus?
Targaryendraconia?
Cimoliopteridae
  • Aetodactylus
  • Camposipterus?
  • Cimoliopterus
Targaryendraconidae
  • Aussiedraco?
  • Barbosania?
  • Targaryendraco
Hamipteridae?
  • Hamipterus
  • Iberodactylus
Anhangueridae
Tropeognathinae?
  • Amblydectes?
  • Ferrodraco?
  • Mythunga?
  • Siroccopteryx?
  • Thapunngaka
  • Tropeognathus
Coloborhynchinae?
Anhanguerinae
  • Anhanguera
  • Caulkicephalus?
  • Cearadactylus?
  • Guidraco
  • Liaoningopterus
  • Ludodactylus
  • Maaradactylus
Pteranodon longiceps

Nyctosaurus gracilis

Ludodactylus sibbicki
Vegeu també: Cronologia de la investigació del pterosaure • Filogènesi dels pterosaures • Llista de gèneres de pterosaures
Bases de dades taxonòmiques
FW Taxonomicon