Bentzaldehido

Bentzaldehido
Formula kimikoaC7H6O
SMILES kanonikoa2D eredua
MolView3D eredua
Konposizioaoxigeno eta karbono
Motabenzaldehyde (en) Itzuli
Ezaugarriak
Dentsitatea
1,0415 g/cm³
Fusio-puntua−26 °C
Irakite-puntua179,05 °C (101,325 kPa)
Masa molekularra106,042 Da
Erabilera
RolaZapore indartzaile
Arriskuak
NFPA 704
2
2
1
Flash-puntua62 °C
Identifikatzaileak
InChlKeyHUMNYLRZRPPJDN-UHFFFAOYSA-N
CAS zenbakia100-52-7
ChemSpider235
PubChem240
Reaxys471223
Gmelin17169
ChEMBLCHEMBL15972
ZVG13380
EC zenbakia202-860-4
ECHA100.002.601
CosIng74599
RxNorm1314334
Human Metabolome DatabaseHMDB0006115
KNApSAcKC00034452
UNIITA269SD04T
NDF-RTN0000022942
KEGGD02314 eta C00193
PDB LigandHBX

Bentzaldehidoa edo aldehido bentzoikoa (C6H5CHO) formulako konposatu organikoa da. Eraztun bentzeniko bati lotuta formilo talde bat du. Aldehido aromatikoetan sinpleena da[1].

Usain gozoko likido kolorge edo horixka da, 179 °C-an irakiten duena eta −56 °C-an urtzen dena. Almendra mingotsean eratzen da. Tindagaien eta lurrinen ekoizpenean, sintesi kimikoko bitartekari gisa eta disolbatzaile gisa erabiltzen da.

Produkzioa

Bentzaldehidoa ekoizteko bide nagusiak toluenoaren klorazioa edo oxidazioa dira. Beste bide batzuk ere garatu dira, hala nola, alkohol bentzilikoaren oxidazio partziala edo bentzenoaren karbonilazioa[2].

Erreakzioak

Bentzaldehidoa azido bentzoikora oxida daiteke. Autooxidazioa ere gertatzen zaio giro-tenperatura airearen presentzian eta laborategiko laginetan ezpurutasunetako bat izaten da azido bentzoikoa[3].

Bentzaldehidoa hidrogenatzean alkohol bentzilikoa lortzen da.

Bentzadehidoa potasio zianuroz ingurune alkoholikoan erreakzionarazten denean bentzoina sintetizatzen da.

Ingurune oso alkalinoetan Canizzaroren erreakzioa pairatzen du; aldehidoaren molekula bat alkohol bentzilikora erreduzitzen da eta, aldi berean, beste bat azido bentzoikora oxidatzen da.

Erabilera

Nagusiki bentzaldehidoa elikagaiei eta lurrinei almendren usaina edo zaporea emateko usatzen da[4]. Kosmetikako produktuetan ere baliatzen da.

Industrian konposatu organiko askoren bitartekari moduan erabiltzen da botiketatik plastikoen aditiboetaraino.

Erreferentziak

  1. «ZT Hiztegi Berria» zthiztegia.elhuyar.eus (Noiz kontsultatua: 2021-02-09).
  2. (Ingelesez) Brühne, Friedrich; Wright, Elaine. (2000). «Benzaldehyde» Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry (American Cancer Society)  doi:10.1002/14356007.a03_463. ISBN 978-3-527-30673-2. (Noiz kontsultatua: 2021-02-09).
  3. (Ingelesez) Sankar, Meenakshisundaram; Nowicka, Ewa; Carter, Emma; Murphy, Damien M.; Knight, David W.; Bethell, Donald; Hutchings, Graham J.. (2014-02-25). «The benzaldehyde oxidation paradox explained by the interception of peroxy radical by benzyl alcohol» Nature Communications 5 (1): 3332.  doi:10.1038/ncomms4332. ISSN 2041-1723. (Noiz kontsultatua: 2021-02-09).
  4. the editors of America's Test Kitchen. The Cook's illustrated baking book : baking demystified - with 450 recipes from America's most trusted food magazine. ISBN 978-1-936493-78-4. PMC 916085953. (Noiz kontsultatua: 2021-02-09).

Kanpo estekak

Autoritate kontrola
  • Wikimedia proiektuak
  • Wd Datuak: Q372524
  • Commonscat Multimedia: Benzaldehyde / Q372524

  • Identifikadoreak
  • GND: 4144489-9
  • LCCN: sh85013226
  • Hiztegiak eta entziklopediak
  • Britannica: url
  • Kimikako identifikadoreak
  • CAS erregistro zenbakia: 100-52-7
  • ChEBI: 17169
  • ChEMBL: CHEMBL15972
  • ChemSpider: 235
  • PubChem: 240
  • UNII: TA269SD04T
  • KEGG: D02314
  • SMILES: ID
  • InChI: ID
  • InChI key: ID
  • Biologiako identifikadoreak
  • MGI: 100-52-7
  • Wd Datuak: Q372524
  • Commonscat Multimedia: Benzaldehyde / Q372524