Jakue I.a Aragoikoa
Jakue I.a Aragoikoa | |||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Irudi gehiago | |||||||||||||||
1242 - 1276ko uztailaren 27a ← Nuño Sánchez (en) - Jakue II.a Mallorcakoa →
1238 - 1276ko uztailaren 27a ← Zayyan ibn Mardanish (en) - Petri III.a Aragoikoa →
1234 - 1276ko uztailaren 27a ← Peter of Portugal (en) - Ponzio I di Urgell (en) →
1230 - 1276ko uztailaren 27a ← Abú Yahya (en) - Jakue II.a Mallorcakoa →
1213 - 1276ko uztailaren 27a ← Petri II.a Aragoikoa - Petri III.a Aragoikoa →
1213 - 1276ko uztailaren 27a ← Maria of Montpellier (en) - Jakue II.a Mallorcakoa →
1213 - 1276ko uztailaren 27a ← Petri II.a Aragoikoa - Petri III.a Aragoikoa → | |||||||||||||||
Bizitza | |||||||||||||||
Jaiotza | Montpellier, 1208ko otsailaren 2a | ||||||||||||||
Herrialdea | Aragoiko koroa | ||||||||||||||
Bizilekua | Monzón Castle (en) | ||||||||||||||
Heriotza | Alzira, 1276ko uztailaren 27a (68 urte) | ||||||||||||||
Hobiratze lekua | Valentziako katedrala Pobleteko monasterioa | ||||||||||||||
Familia | |||||||||||||||
Aita | Petri II.a Aragoikoa | ||||||||||||||
Ama | Maria of Montpellier | ||||||||||||||
Ezkontidea(k) | Eleanor of Castile (en) (1221eko otsailaren 6a - 1229) Violante Hungariakoa (1235eko irailaren 8a - 1251ko urriaren 12a) Teresa Gil de Vidaure (1255 - 1265) | ||||||||||||||
Bikotekidea(k) | ikusi
| ||||||||||||||
Seme-alabak | ikusi
| ||||||||||||||
Leinua | Royal house of Aragon (en) | ||||||||||||||
Hezkuntza | |||||||||||||||
Hizkuntzak | Erdi Aroko aragoiera Old Catalan (en) latina okzitaniera katalana | ||||||||||||||
Jarduerak | |||||||||||||||
Jarduerak | politikaria, gudaria eta agintaria | ||||||||||||||
Zerbitzu militarra | |||||||||||||||
Parte hartutako gatazkak | Siege of Valencia (en) Mallorcaren konkista | ||||||||||||||
Sinesmenak eta ideologia | |||||||||||||||
Erlijioa | kristautasuna | ||||||||||||||
Jakue I.a Aragoikoa[1] (Montpellier, 1208ko otsailaren 2a - Alzira, 1276ko uztailaren 27a), Jakue Konkistatzailea (katalanez: Jaume el Conqueridor; okzitanieraz: Jacme lo Conquistaire; aragoieraz: Chaime lo Conqueridor; gaztelaniaz: Jaime el Conquistador) ere deitua, 1213-1276 bitartean Aragoiko errege eta Bartzelonako kondea izan zen. Balear uharteak konkistatu zituen eta Valentzia hartu zuen; Hogei urtez borrokatu zuen Murtzian mairuekin. Legedi berria ezarri zuen 1247an. Gudarostearen antolatzaile ona izan zen[2].
Biografia
Gurasoak Petri II.a Aragoikoa eta Maria Montpellierrekoa izan zituen. Balear Uharteetako uharteak konkistatu zituen eta Valentzia hartu zuen; Legedi berria ezarri zuen 1247an. Gudarostearen antolatzaile ona izan zen.
Bere erreinaldi luzean Aragoiko Erresuma alde guztietara hedatu zen: hegoaldera Valentziako Erresuman, iparraldera Languedocen eta ekialdera Balear Uharteetan. Luis IX.a Frantziakoarekin ituna sinatu ondoren, Bartzelonako konderria sartu zuen bere koroan, de iure Frantziako koroapean zegoelako. Andaluziako errekonkistan Fernando III.a Gaztelakoak egin zuen bezalako ahalegina egin zuen Jakuek Levanten.
Legegile moduan, Libre del Consulat de Mar sortu zuen Mediterraneoan merkataritza kontrolatzeko. Era berean katalanezko literatura bultzatu zuen eta Llibre dels fets sasi-autobiografia idatzi zuen.
Ezkontzak eta seme-alabak
1221ean Alfontso VIII.a Gaztelakoaren alaba Leonorrekin ezkondu zen. Ezkontza ez-legitimotzat hartu zenez, izandako seme bakarra sasikoa izan zen:
- Alfontso (1229–1260), Bigorreko kondesa Konstantziarekin ezkondu zena.
1235ean Andres II.a Hungariakoaren alaba Violantekin ezkondu eta seme-alaba asko izan zituzten:
- Violant, (1236–1301), Alfontso X.a Gaztelakoarekin ezkondu zena
- Konstantzia (1239–1269), Joanes Manuel Villenakoarekin ezkondu zena
- Petri (1240–1285), ondorengoa Aragoi, Katalunia eta Valentzian
- Jakue (1243–1311), ondorengoa Balear Uharteetan eta Languedocen
- Fernando (1245–1250)
- Antsa (1246–1251)
- Elisabet (1247–1271), Filipe III.a Frantziakoarekin ezkondu zena.
- Maria (1248–1267), moja
- Antso (1250–1279), Toledoko artzapezpikua
- Leonor (1251–)
Hirugarrenez Teresa Gil Bidaurrekoa nafarrarekin ezkondu zen, baina ez publiko eta ofizialki. Seme bi izan zituzten:
Zenbait maitale ere izan zituen:
- Blanka Antillongoa:
- Fernando Santxez (1240–1275), Castroko baroia
- Berengaria Fernandez:
- Pedro Fernandez, Híjarko baroia
- Elvira Sarroca:
- Jakue Sarroca (1248), Huescako artzapezpikua
Erreferentziak
- ↑ Euskaltzaindia. (PDF) 186. arauaː Atzerriko pertsona-izenak. Grafia-irizpideak. Erregeerreginen eta kidekoen kasua. .
- ↑ Lur entziklopedietatik hartua.
Aurrekoa Petri II.a Aragoikoa | Aragoiko erregea 1213 – 1276 | Ondorengoa Petri III.a Aragoikoa |
Kanpo estekak
- Datuak: Q212052
- Multimedia: James I of Aragon / Q212052
Artikulu hau Aragoiko biografia baten zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz. |