Mesedeetako zubia

Mesedeetako zubia
Map
Kokapena
Koordenatuak43°15′27″N 2°55′37″W / 43.257533°N 2.926953°W / 43.257533; -2.926953
Historia
IrekieraJatorrizkoa: 1886
Oraingoa: 1938
Deskribapena

Mesedeetako zubia[1] Bilboko itsasadarra zeharkatzen duen zubia da, Bizkaian, eta San Frantzisko auzoa eta Zazpikaleak lotzen ditu. Bere izena Mesedeetako elizatik dator, lehen komentua zena, bere ezkerraldean dagoena.[2][3]

Jatorria

Mesedeetako komentua eta eliza

1532an Bilbora etorri ondoren, 1567an, La Naja parean, itsasadarraren ezkerraldera lekualdatu ziren mesedeetako mojak. 1621ean komentua eta eliza inauguratu zituzten, kaiari izena eman ziotenak, eta, geroago, zubia eta eskuinaldean dagoen kale txikiari. Gaur egun kontserbatzen den eraikin barrokoa 1663 eta 1673 artean eraiki zen Abandoko Elizateko lurretan. 1750ean berreraiki zuten, eta azkenean Bilboko Udalak erosi zuen.[2][3]

Historia

160 metrotara uretan gora San Frantziskoko komentuko frantziskotarrek 1793an zurezko zubia eraiki zuten Zazpikaleetara joateko. 1813an Napoleondar Armadak Bilbo utzi zuenean, zubi hau erre zuen.

Bilboko setio karlista amaitu zenean, 1874ko maiatzaren 2an, San Anton zubia baino ezin zen erabili. Egoera horren aurrean, behin-behineko bat proiektatu zen piloteen gainean, Mesedeetako elizaren parean. Howe sistema eta harlangaitzezko pila zituen, 1874ko abenduan entregatu zen eta hainbat konponketa behar izan zituen. 1875eko urtarrilean ireki zen.[2][4]

  • Mesedeetako zubia 1891 urtean
    1883an Ernesto Hoffmeyer Zubeldiaren proiektu berria onartu zen. Bi arku eskartzano zituen, erdian danbor formako pila bat, eta harlandua, harlangaitza eta adreilua erabiltzen zituen. Obra 1885ean hasi eta 1887an amaitu zen, eta urte bereko maiatzaren 2an inauguratu zen, karlisten setioa altxatu zeneko urteurrenean.[2][4][5]
  • 1937an, tropa frankistak berehala sartuko zirela ikusita, Bilboko Defentsa Batzordeak, Jesus Maria Leizaolaren agindupean, hiribildua zeharkatzen zuten zubi guztiak suntsitzeko agindua eman zuen. Leherketak ekainaren 18tik 19rako goizaldean egin zituen 1. Euskal Dibisioak, Joseph Putz komandantearen agindupean. Gaur egungo zubia 1937an Bilbo galdu zenean suntsitu ondoren eraiki zen.[6]
  • Agintari frankistek urte bereko abuztuaren 5ean eman zioten zubiari Sanjurjo jenerala izen berria, berreraiki aurretik. 1938ko ekainaren 19ra arte ez zen zubi berria inauguratu. Manuel Gil de Santibañez ingeniariak proiektatu zuen zubi berria, hormigoizkoa, bi arku ez oso nabarmenekin eta erdian harrizko pilare batekin.[2][6]

Izen frankistak demokraziaren garaira arte iraun zuen, 1980an egungo Mesedeetako Zubia izena berreskuratu zuen arte.[7]

Mesedeetako zubiko farolen istorio faltsua

2012az geroztik, eta Bilbo Historikoa Elkarteko inozentada baten ondorioz, 1983ko uholdeen ondoren instalatu ziren zubiko farolei buruzko legenda faltsu bat zabaldu zen. Gezurtatu arren, buloa zabaltzen jarraitzen da[8].

Erreferentziak

  1. Bilboko Udalaren webgunea: Kaleizenak
  2. a b c d e Mas Serra, Elías. (2014-04-14). Bilboko eraikinak-Edificios de Bilbao: El puente de la Merced. (Noiz kontsultatua: 2024-05-14).
  3. a b Martínez, Cristina. (2015-06-11). A merced de los avatares de la historia : la iglesia, muelle y puente, testigos del discurrir de los siglos / Cristina Martínez.. (Noiz kontsultatua: 2024-05-14).
  4. a b (Gaztelaniaz) Salazar Arechalde, José Ignacio. (2003). La ría de Bilbao en el siglo XIX.Tendiendo puentes, abriendo caminos. Bilbo: Bizkaiko Aparailari eta Arkitekto Teknikoen Elkargo Ofiziala, 88-93 99-101 or. ISBN 84-922167-1-9..
  5. Patrimonio cultural. Puentes. Puente de La Merced. 2015-04-24 (Noiz kontsultatua: 2024-05-14).
  6. a b «Bilbaopedia - Reconstrucción de los puentes de Bilbao» www.bilbaopedia.info (Noiz kontsultatua: 2024-05-14).
  7. «Bilbaopedia - Puente del General Sanjurjo» www.bilbaopedia.info (Noiz kontsultatua: 2024-05-14).
  8. (Gaztelaniaz) Hernández, Jesy. (2020-12-10). «Seres alados puente de la Merced, uno de los grandes misterios de Bilbao» BILBAO VISITA VIRTUAL (Noiz kontsultatua: 2024-05-14).

Kanpo estekak

Autoritate kontrola
  • Wikimedia proiektuak
  • Wd Datuak: Q9064466
  • Commonscat Multimedia: Puente de la Merced / Q9064466

  • Wd Datuak: Q9064466
  • Commonscat Multimedia: Puente de la Merced / Q9064466


Bilboko itsasadarreko zubiak

AbusuAreatzaArrontegiBizkaia ZubiaDeustuErriberaEuskaldunaFrank Gehry • Mesede • Miraflores-LarreagaburuPedro ArrupePontoiSalbeSan AntonSan Ignazio-Zorrotzaurre • Udaletxea • Zubizuri

  • i
  • e
  • a
Ataria
Atari:Bilbo
Alde Zaharra
Eraikin eta leku nabarmenak
Abiazio eta merkataritza eraikina · Aginaga etxebizitzak · Albia dorrea · Arrospide etxea · Artklass eraikina · Aznar eraikina · Babcock & Wilcox bulegoak · Bailengo etxe orratza · Bami eraikina · Basurtuko Unibertsitate Ospitalea · BBK eraikina (On Diego Lopez Haroko kale nagusia) · BBK eraikina (Plaza Biribila) · BBVA dorrea · BBVA eraikina (Bilbo) · Behinolako aduanaren eraikina · Begoñako basilika · Bilboko Burtsa · Bilboko Merkataritza Ganbera · Bizkaiko Foru Aldundiaren jauregia · Bizkaia Plaza eraikina · Café Iruña · Carlton hotela · Campos Eliseos antzokia · Coliseo Albia · Deustuko zubia · Diputazio kaleko eraikina · Elkano kaleko eraikina · Ercilla hotela · Erripa kaleko eraikina · Erruki etxea · Ertzilla kaleko eraikina · Espainiako Bankuaren eraikina · Espainiako Zerga Agentzia Administrazioren eraikina · Estraunza etxebizitzak · Etxargi eraikina · Etxetxuko dorreak · Etxezuri dorreak · Euskalduna jauregia · Euskalduna zubia · Frank Gehry zubia · Ferrater etxebizitzak · Gardoki kaleko eraikina · Garellano dorreak · Gran Hotel Domine Bilbao · Granada bulegoak · Guridi eraikina · Hesperia Bilbao hotela · Hesperia Zubialde hotela · Hotel Meliá Bilbao · Husa Jardines Albia hotela · Ibaigane jauregia · Iberdrola dorrea · Idom · Indautxu garajea · Isozaki Atea · Jesusen Bihotza eliza · Jesusen Bihotzaren monumentua · Justizia Jauregia · Karmengo Gure Amaren eliza · Kirikiño eta Zuberoa kaleetako eraikinak · La Aurora eraikina · La Equitativaren egoitza · Lantik eraikina · Larrako dorretxea · Larreagaburu zubia · Leizaola lehendakariaren kaleko etxebizitzak · Lezama-Leguizamon etxea · López de Haro hotela · Miró Bilbao hotela · Molinos Vascos · Montero etxea · Mutua Universal eraikina · Olabarri jauregia · Osakidetzaren egoitza · Pablo Alzola jaunaren burdinazko zubia · Parkeder eraikina · Pedro Arrupe zubia · Posta Bulego Nagusia · Ramon de la Sotaren etxeak · Sabin Etxea · Salbeko zubia · San Bizente eliza · San Frantzisko Asiskoaren eliza · San Jose Mendikoaren eliza · San Luis Beltran eliza · San Pedro eliza · Santander Bankuaren eraikina · Seberetxe · Silken Indautxu hotela · Sociedad Bilbaínaren egoitza · Sota-Aznar bulegoak · Teofilo Guiard kaleko etxebizitzak · Tigrearen eraikina · Txabarri jauregia · Udaletxeko zubia · Urazurrutiako sehaska-etxea · Uribitarteko erranpletako etxea · Urizar dorretxea · Vista Alegre zezen plaza · Zabalburu plazako eraikina · Zabalburuko dorreak · Zorrotzako eliza · Zubiarte · Zubizuri
Plazak
Albia lorategia · Arrikibar plaza · Bizkaia plaza · Campuzano plaza · Done Jakue plaza · Ernesto Erkoreka plaza · Euskadi plaza · Gasaren plaza · Jado plaza · Jesusen Bihotzaren plaza · Miguel Unamuno plaza · Moyua plaza · Pedro Egillor plaza · Plaza Barria · Plaza Biribila · Venezuela plaza · Zabalburu plaza · Zabalgune plaza
Kaleak
Abandoibarra etorbidea · Agirre lehendakariaren etorbidea · Areatzako kaia · Artekale · Astarloa kalea · Atxuri kalea · Autonomia kalea · Barrenkale · Campo de Volantín pasealekua · Concha Jenerala kalea · Diputazio kalea · Eduardo Victoria de Lecea pasealekua · Elkano kalea · Errekalde zumarkalea · Erronda · Ertzilla kalea · Evaristo Txurruka kaia · Iparragirre kalea · Juan de Garay kalea · Kolon Larreategi kalea · Hurtado Amezaga kalea · Ledesma kalea · Leizaola lehendakariaren kalea · Martzana kaia · Mazarredo zumarkalea · On Diego Lopez Haroko kale nagusia · Poza Lizentziatuaren kalea · Ramon Rubial kalea · Sabino Arana etorbidea · Unibertsitateen etorbidea · Uribitarteko kaia · Urkixo zumarkalea · Zabalbide
Museoak, Ikastetxeak eta Kultur-etxeak
Azkuna Zentroa · Bidarte jauregia · Bidebarrietako Udal Liburutegia · Bilboko Arte Ederren Museoa · Bilboko Berreginen Museoa · Bilboko Elkarte Filarmonikoa · Bilboko Itsasadarra Itsas Museoa · Bilboko Udal Liburutegiak · Bizizaleak ingurumen dokumentazioko zentroa · Bizkaiko Foru Liburutegia · Deustuko Unibertsitatea · Deustuko Unibertsitateko liburutegia · Elizbarrutiko Arte Sakratuko Museoa · Emilio Campuzano institutua · Euskadiko Artxibo Nazionala · Euskal Arkeologia, Etnografia eta Kondaira Museoa · Euskal Herriko Unibertsitateko paraninfoa · Euskaltzaindia · Euskararen Etxea · Eusko Abertzaletasunaren Museoa · García Rivero Maisua ikastetxea · Guggenheim Bilbao Museoa · Ingeniaritza Goi Eskola Teknikoa · Juan Manuel Sanchez Marcos ikastetxea · Kafe Antzokia · Kirikiño ikastola · Leioa-Erandioko campusa · Meatzeen eta Herri Lanen Ingeniaritza Teknikoko Unibertsitate Eskola · Mediateka (Bilboko Alondegia) · Medikuntza eta Zientzia Historiaren Euskal Museoa · Miguel de Unamuno BHI · Sociedad Bilbaina · Yohn jauregia
Monumentuak
Ama · Areatzako kioskoa · Arriagaren monumentua · Farolen basoa · Jesusen Bihotza · Melpomene · On Diego Lopez Harokoaren monumentua · Puppy
Parkeak
Kirol instalakuntzak
Bilbao Arena · Bizkaia frontoia · Fango kiroldegia · La Casilla
Lezamako kirol-instalakunzak · San Mames
Garraioa
Euskal Herriko leku interesgarriak
Baionako leku interesgarriak · Donibane Garaziko leku interesgarriak
Donostiako leku interesgarriak · Iruñeko leku interesgarriak
Gasteizko leku interesgarriak · Maule-Lextarreko leku interesgarriak
Euskarazko Wikipedian bada atari bat, gai hau duena:
Bilbo