Rumex

Come leggere il tassoboxProgetto:Forme di vita/Come leggere il tassobox
Come leggere il tassobox
Rumex
Rumex crispus
Classificazione APG IV
Dominio Eukaryota
Regno Plantae
(clade) Angiosperme
(clade) Mesangiosperme
(clade) Eudicotiledoni
(clade) Eudicotiledoni centrali
(clade) Superasteridi
Ordine Caryophyllales
Famiglia Polygonaceae
Sottofamiglia Polygonoideae
Tribù Rumiceae
Genere Rumex
L., 1753
Classificazione Cronquist
Dominio Eukaryota
Regno Plantae
Sottoregno Tracheobionta
Divisione Magnoliophyta
Classe Magnoliopsida
Sottoclasse Cariophyllidae
Ordine Polygonales
Famiglia Polygonaceae
Genere Rumex
Specie

Rumex L., 1753 è un genere di piante erbacee, per lo più perenni, della famiglia delle Poligonacee[1].

Descrizione

Il genere Rumex comprende piante generalmente perenni, a portamento cespitoso con fusti erbacei ma tendenti a lignificare, glabre, alte fino ad oltre 60 cm. Le foglie hanno lamina oblungo-lanceolata, acuminata all'apice, talvolta astata, con margine più o meno increspato.

I fiori sono riuniti in pannocchie terminali e sono ermafroditi. Il perigonio è formato da 6 tepali ovali, con i tre esterni erbacei. L'androceo è composto da 6 stami, opposti a coppie ai tepali esterni. Il gineceo è composto da un ovario supero, monovulare, sormontato da tre stili filiformi e liberi terminanti con stimmi multifidi.

Il frutto è un achenio, di forma trigonale, rivestito dai sepali interni. Fiorisce tra aprile e giugno, secondo la latitudine.

Distribuzione e habitat

Il genere ha una distribuzione cosmopolita[1].

È diffuso in tutta l'Italia e si rinviene comunemente lungo le strade, nei luoghi incolti e nei prati umidi ed acquitrinosi, talvolta anche come infestante nei terreni coltivati. Vegeta sia in zone pianeggianti che montane.

Tassonomia

Il genere comprende circa 200 specie[1]:

  • Rumex abyssinicus Jacq.
  • Rumex acetosa L.
  • Rumex acetosella L.
  • Rumex aegyptiacus L.
  • Rumex aeroplaniformis Eig
  • Rumex albescens Hillebr.
  • Rumex algeriensis Barratte & Murb.
  • Rumex alpinus L.
  • Rumex altissimus Alph.Wood
  • Rumex alveolatus Losinsk.
  • Rumex amanus Rech.f.
  • Rumex amurensis F.Schmidt ex Maxim.
  • Rumex andinus Rech.f.
  • Rumex angulatus Rech.f.
  • Rumex angustifolius Campd.
  • Rumex aquaticiformis Rech.f.
  • Rumex aquaticus L.
  • Rumex aquitanicus Rech.f.
  • Rumex arcticus Trautv.
  • Rumex arcuatoramosus Rech.f.
  • Rumex argentinus Rech.f.
  • Rumex arifolius All.
  • Rumex aristidis Coss.
  • Rumex armenus K.Koch
  • Rumex atlanticus Coss. ex Batt.
  • Rumex aureostigmatica Kom.
  • Rumex azoricus Rech.f.
  • Rumex balcanicus Rech.f.
  • Rumex beringensis Jurtzev & V.V.Petrovsky
  • Rumex bidens R.Br.
  • Rumex bipinnatus L.f.
  • Rumex bithynicus Rech.f.
  • Rumex brachypodus Rech.f.
  • Rumex brasiliensis Link
  • Rumex britannica L.
  • Rumex brownii Campd.
  • Rumex bryhnii Snogerup
  • Rumex bucephalophorus L.
  • Rumex californicus Rech.f.
  • Rumex caucasicus Rech.f.
  • Rumex chalepensis Mill.
  • Rumex chrysocarpos Moris
  • Rumex confertus Willd.
  • Rumex conglomeratus Murray
  • Rumex cordatus Poir.
  • Rumex costaricensis Rech.f.
  • Rumex crassus Rech.f.
  • Rumex crispellus Rech.f.
  • Rumex crispissimus Kuntze
  • Rumex crispus L.
  • Rumex cristatus DC.
  • Rumex crystallinus Lange
  • Rumex cuneifolius Campd.
  • Rumex cyprius Murb.
  • Rumex darwinianus Rech.f.
  • Rumex densiflorus Osterh.
  • Rumex dentatus L.
  • Rumex dregeanus Meisn.
  • Rumex drummondii Meisn.
  • Rumex dumosus A.Cunn. ex Meisn.
  • Rumex elbrusensis Boiss.
  • Rumex ellipticus Greene
  • Rumex ephedroides Bornm.
  • Rumex evenkiensis Elis.
  • Rumex fascicularis Small
  • Rumex fischeri Rchb.
  • Rumex flexicaulis Rech.f.
  • Rumex flexuosus Sol. ex G.Forst.
  • Rumex floridanus Meisn.
  • Rumex frutescens Thouars
  • Rumex fueginus Phil.
  • Rumex gangotrianus Aswal & S.K.Srivast.
  • Rumex garipensis Meisn.
  • Rumex giganteus W.T.Aiton
  • Rumex ginii Jahandiez & Maire
  • Rumex gmelinii Turcz. ex Ledeb.
  • Rumex gracilescens Rech.f.
  • Rumex graminifolius Georgi ex Lamb.
  • Rumex hastatulus Baldwin
  • Rumex hastatus D.Don
  • Rumex hesperius Greene
  • Rumex hultenii Tzvelev
  • Rumex hydrolapathum Huds.
  • Rumex hymenosepalus Torr.
  • Rumex hypogaeus T.M.Schust. & Reveal
  • Rumex inconspicuus Rech.f.
  • Rumex induratus Boiss. & Reut.
  • Rumex intermedius DC.
  • Rumex jacutensis Kom.
  • Rumex japonicus Houtt.
  • Rumex kandavanicus (Rech.f.) Rech.f.
  • Rumex kerneri Borbás
  • Rumex komarovii Schischk. & Serg.
  • Rumex krausei Jurtzev & V.V.Petrovsky
  • Rumex lacustris Greene
  • Rumex lanceolatus Thunb.
  • Rumex lapponicus (Hiitonen) Czernov
  • Rumex lativalvis Meisn.
  • Rumex leptocaulis Brandbyge & Rech.f.
  • Rumex limoniastrum Jaub. & Spach
  • Rumex longifolius DC.
  • Rumex lorentzianus Lindau
  • Rumex lunaria L.
  • Rumex madaio Makino
  • Rumex maderensis Lowe
  • Rumex magellanicus Campd.
  • Rumex maricola J.Rémy
  • Rumex maritimus L.
  • Rumex marschallianus Rchb.
  • Rumex mexicanus Meisn.
  • Rumex microcarpus Campd.
  • Rumex nebroides Campd.
  • Rumex neglectus Kirk
  • Rumex nematopodus Rech.f.
  • Rumex nepalensis Spreng.
  • Rumex nervosus Vahl
  • Rumex nivalis Hegetschw.
  • Rumex oblongifolius Tolm.
  • Rumex obovatus Danser
  • Rumex obtusifolius L.
  • Rumex occidentalis S.Watson
  • Rumex occultans Sam.
  • Rumex olympicus Boiss.
  • Rumex orbiculatus A.Gray
  • Rumex orthoneurus Rech.f.
  • Rumex pallidus Bigelow
  • Rumex palustris Sm.
  • Rumex papilio Coss. & Balansa
  • Rumex papillaris Boiss. & Reut.
  • Rumex paraguayensis D.Parodi
  • Rumex patagonicus Rech.f.
  • Rumex patientia L.
  • Rumex paucifolius Nutt.
  • Rumex paulsenianus Rech.f.
  • Rumex persicarioides L.
  • Rumex peruanus Rech.f.
  • Rumex pictus Forssk.
  • Rumex polycarpus Rech.f.
  • Rumex ponticus E.H.L.Krause
  • Rumex popovii Pachom.
  • Rumex praecox Rydb.
  • Rumex pseudonatronatus (Borbás) Murb.
  • Rumex pseudoxyria (Tolm.) Khokhr.
  • Rumex pulcher L.
  • Rumex punjabensis K.M.Vaid & H.B.Naithani
  • Rumex pycnanthus Rech.f.
  • Rumex rectinervius Rech.f.
  • Rumex rhodesius Rech.f.
  • Rumex romassa J.Rémy
  • Rumex roseus L.
  • Rumex rossicus Murb.
  • Rumex rugosus Campd.
  • Rumex rupestris Le Gall
  • Rumex ruwenzoriensis Chiov.
  • Rumex sagittatus Thunb.
  • Rumex salicifolius Weinm.
  • Rumex sanguineus L.
  • Rumex scutatus L.
  • Rumex sellowianus Rech.f.
  • Rumex sibiricus Hultén
  • Rumex similans Rech.f.
  • Rumex simpliciflorus Murb.
  • Rumex skottsbergii O.Deg. & I.Deg.
  • Rumex songaricus Fisch. & C.A.Mey.
  • Rumex spathulatus Thunb.
  • Rumex spinosus L.
  • Rumex spiralis Small
  • Rumex stenoglottis Rech.f.
  • Rumex stenophyllus Ledeb.
  • Rumex subarcticus Lepage
  • Rumex suffruticosus J.Gay ex Meisn.
  • Rumex tenax Rech.f.
  • Rumex thjanschanicus Losinsk.
  • Rumex thyrsiflorus Fingerh.
  • Rumex thyrsoides Desf.
  • Rumex tmoleus Boiss.
  • Rumex tolimensis Wedd.
  • Rumex transitorius Rech.f.
  • Rumex triangulivalvis (Danser) Rech.f.
  • Rumex trisetifer Stokes
  • Rumex tuberosus L.
  • Rumex tunetanus Barratte & Murb.
  • Rumex ucranicus Fisch. ex Spreng.
  • Rumex ujskensis Rech.f.
  • Rumex uruguayensis Rech.f.
  • Rumex usambarensis (Engl.) Dammer
  • Rumex utahensis Rech.f.
  • Rumex venosus Pursh
  • Rumex verticillatus L.
  • Rumex vesicarius L.
  • Rumex violascens Rech.f.
  • Rumex woodii N.E.Br.
  • Rumex yungningensis Sam.

Farmacopea

Il lapazio è annoverato fra le piante officinali. È ricco di ossalato di potassio, acido crisofanico o rumicina e ferro combinato in forma organica. Il tempo balsamico è il mese di settembre.

Note

  1. ^ a b c (EN) Rumex, su Plants of the World Online, Royal Botanic Gardens, Kew. URL consultato il 1º settembre 2023.

Bibliografia

  • (EN) Daniel M. Koenemann, Logan Kistler e Janelle M. Burke, A plastome phylogeny of Rumex (Polygonaceae) illuminates the divergent evolutionary histories of docks and sorrels, in Molecular Phylogenetics and Evolution, vol. 182, n. 107755, maggio 2023, DOI:10.1016/j.ympev.2023.107755, PMID 36906194. URL consultato il 24 aprile 2023.

Altri progetti

Altri progetti

  • Wikimedia Commons
  • Wikispecies
  • Collabora a Wikimedia Commons Wikimedia Commons contiene immagini o altri file su Rumex
  • Collabora a Wikispecies Wikispecies contiene informazioni su Rumex

Collegamenti esterni

  • Rumex obtusifolius L. (JPG), su missouriplants.com. URL consultato il 22 marzo 2008 (archiviato dall'url originale il 25 ottobre 2009).
  Portale Botanica: accedi alle voci di Wikipedia che trattano di botanica