Luteïne

Luteïne
Structuurformule en molecuulmodel
Structuurformule van luteïne
Algemeen
Molecuulformule	C40H52O2
IUPAC-naam	(1R,4R)-4-[(1E,3E,5E, 7E,9E,11E,13E,15E,17E)-18-[(4R)- 4-hydroxy-2,6,6-trimethyl-1- cyclohexenyl]-3,7,12,16- tetramethyloctadeca-1,3,5,7,9, 11,13,15,17-nonaenyl]-3,5,5- trimethylcyclohex-2-een-1-ol
Andere namen	xanthofyl, (3R,3'R,6'R)-beta,epsilon-caroteen-3,3'-diol
Molmassa	568,871 g/mol
SMILES	CC1=C(C(C[C@@H](C1)O)(C)C)\C=C\C(=C\C=C\C(=C\C=C\C=C(/C)\C=C\C=C(/C)\C=C\[C@H]2C(=C[C@@H](CC2(C)C)O)C)\C)\C
CAS-nummer	127-40-2
EG-nummer	204-840-0
PubChem	5281243
Wikidata	Q422067
Vergelijkbaar met	zeaxanthine
Fysische eigenschappen
Aggregatietoestand	vast
Kleur	oranje-rood
Smeltpunt	182 °C
Nutritionele eigenschappen
Type nutriënt	supplement tegen maculadegeneratie
Komt voor in	spinazie, andijvie, boerenkool, broccoli, kiwi's, druiven, sinaasappel
Type additief	kleurstof
E-nummer	E161b
Tenzij anders vermeld zijn standaardomstandigheden gebruikt (298,15 K of 25 °C, 1 bar).
Portaal    Scheikunde

Luteïne is een carotenoïde, een gele kleurstof. De naam komt van het Latijn luteus = geel. Het komt voor in vele planten, echter wordt het meestal commercieel geïsoleerd uit gras, wier, brandnetels of Tagetes soorten. Als additief is het in de EU toegestaan onder E-nummer E161b.

Als voedingssupplement wordt het gebruikt tegen de oogaandoening maculadegeneratie,^[1][2] vaak in aanvulling op zeaxanthine. Nochtans komt zeaxantine meer voor in het centrum van de gele vlek van het oog en luteïne meer aan de rand. Zeaxanthine is tegen maculadegeneratie mogelijk daarom belangrijker dan luteïne.^[3]

Luteïne komt ook voor in het gele lichaam of corpus luteum en speelt dus een rol in de vruchtbaarheid van de vrouw.

Luteïne komt voor in eieren, groente als spinazie, andijvie, boerenkool en broccoli. Kiwi's, druiven en sinaasappel zijn ook rijk aan luteïne, maar in fruit komt deze stof in mindere mate voor dan in groente.

Toxicologie en veiligheid

In extreme dosis kan er verkleuring van de huid optreden.