Ossewa

Voor het gelijknamige begrip uit de scouting, zie Ossewa (scouting).

Ossewa is de Afrikaanse benaming voor ossenwagen. Het betrof door ossen voortgetrokken wagens, vergelijkbaar met Europese huifkarren. Men spande lange rijen ossen twee-aan-twee voor de wagens.

De ossewa werd geromantiseerd als het vervoermiddel bij uitstek waarmee de Boeren van 1830-1850 hun Grote Trek vanuit de Kaapkolonie naar het Zuid-Afrikaanse binnenland volbrachten.

Symboliek

Op de voormalige wapens van zowel de Zuid-Afrikaansche Republiek, de Oranje Vrijstaat als Zuid-Afrika (1910-2000) stond een ossewa afgebeeld.
De Ossewabrandwag was een fascistische en extreem-nationalistische organisatie van anti-Britse Afrikaners, opgericht in 1939.
Die Stem van Suid-Afrika, het voormalige volkslied van Zuid-Afrika van 1957 tot 1994, verwijst naar de ossewa in het eerste vers:

Uit die blou van onse hemel, uit die diepte van ons see,
Oor ons ewige gebergtes waar die kranse antwoord gee.
Deur ons ver-verlate vlaktes met die kreun van ossewa —
Ruis die stem van ons geliefde, van ons land Suid-Afrika.

Liedje

De ossewa werd ook gepopulariseerd door het bekende volkswijsje:

Ry maar aan, ossewa, ry maar aan,
Ry maar aan, ossewa, ry maar aan;
Ry die owelandse pad,
Wag mij dierbare skat;
Ry maar aan, ossewa, ry maar aan!
Ry maar aan, ossewa, ry maar aan!