Łaskawość Tytusa

Łaskawość Tytusa
La clemenza di Tito
Ilustracja
Stavovské divadlo – teatr, w którym dzieło miało swoją światową prapremierę
Muzyka

Wolfgang Amadeus Mozart

Libretto

Caterino Mazzolà

Liczba aktów

2

Prapremiera

6 września 1791
Teatr Narodowy w Pradze

Premiera polska

20 marca 1806
Poznań

poprzednia
Czarodziejski flet

Łaskawość Tytusa (La clemenza di Tito, KV 621) – opera w dwóch aktach napisana przez Wolfganga Amadeusa Mozarta po Czarodziejskim flecie w roku 1791, do libretta Caterina Mazzoli według Pietra Metastasia.

Historia utworu

Łaskawość Tytusa należy do gatunku opera seria nawiązującego do szkoły neapolitańskiej. Jest jednym z ostatnich dzieł Mozarta, który ukończył je na dwa miesiące przed śmiercią. Przy pisaniu opery Mozartowi towarzyszył pośpiech, gdyż miała ona być gotowa na uroczystości koronacyjne cesarza Leopolda II z dynastii Habsburgów na króla Czech. Prapremiera odbyła się 6 września 1791 r. w Teatrze Narodowym w Pradze, premiera polska zaś 20 marca 1806 roku w Poznaniu, gdzie była grana w języku niemieckim.

Operę Mozarta krytykowano za schematyczność, jednak przesłanie dzieła silnie przemawia do współczesnego odbiorcy i opera coraz częściej znajduje miejsce w repertuarze teatrów operowych na całym świecie.

Osoby

  • Tito, Tytus Flawiusz cesarz rzymski – tenor
  • Vitellia, – sopran
  • Servilia, – sopran
  • Sesto, – mezzosopran
  • Annio, – mezzosopran
  • Publio, dowódca pretorian – bas

Treść

Opera opowiada historię cesarza rzymskiego – Tytusa. Akcja rozgrywa się w starożytnym Rzymie w latach 79–81 n.e. Jedna z głównych postaci, Vitellia, jest kobietą żądną władzy, prestiżu i sławy, darzy uczuciem cesarza, próbując nawiązać z nim bliższe kontakty, które mają także pomóc jej w zdobyciu zamierzonego celu. Jednak gdy cesarz Tytus odrzuca jej zaloty, Vitellia w odpowiedzi postanawia się zemścić. Pojawia się następna postać, patrycjusz rzymski Sekstus, serdeczny powiernik cesarza Tytusa. Sekstus z namiętnej miłości do Vitellii, nie zważając na względy przyjaźni, decyduje się na zamordowanie cesarza. Annius próbuje jeszcze wszelkimi argumentami odwieść go od tego zamiaru, jednak pomimo mądrych słów Anniusa gorące uczucie do kobiety przeważa nad uczuciem do przyjaciela i Sekstus decyduje się na ostateczny krok. Zamach na życie Tytusa nie powiódł się, niedoszły zabójca zostaje schwytany, postawiony przed sądem i oskarżony o zdradę i zamach stanu. Cesarz Tytus z ciężkim sercem podpisuje wyrok śmierci. Kierowany jednak uczuciem przyjaźni i humanitaryzmem drze wyrok i wrzuca do ognia. Tytus wybacza Sekstusowi zdradę i daruje mu wolność, na koniec dając przesłanie, że woli uchodzić za łaskawego, niż mieć na sumieniu śmierć przyjaciela i człowieka.

Stavovské divadlo – wnętrze teatru
Stavovské divadlo – wnętrze teatru

Linki zewnętrzne

  • Łaskawość Tytusa w bibliotece Polona
  • p
  • d
  • e
  • Die Schuldigkeit des ersten Gebotes (KV 35)
  • Apollo i Hiacynt (KV 38)
  • Bastien i Bastienne (KV 50)
  • La finta semplice (KV 51)
  • Mitridate, re di Ponto (KV 87)
  • Ascanio in Alba (KV 111)
  • Il sogno di Scipione (KV 126)
  • Lucio Silla (KV 135)
  • La finta giardiniera (KV 196)
  • Il re pastore (KV 208)
  • Thamos, Koening der Aegypten (KV 345)
  • Zaide (KV 344)
  • Idomeneo, Re di Creta (KV 366)
  • Uprowadzenie z seraju (KV 384)
  • L'oca del Cairo (KV 422)
  • Der Schauspieldirektor (KV 486)
  • Lo sposo deluso (KV 430)
  • Wesele Figara (KV 492)
  • Don Giovanni (KV 527)
  • Così fan tutte (KV 588)
  • Die Zauberflöte (KV 620)
  • Łaskawość Tytusa (KV 621)
Symfonie okresu dziecięcego
(1764-1771)
  • I: Es-dur (KV 16)
  • II: B-dur (KV 17)
  • III: Es-dur (KV 18)
  • IV: D-dur (KV 19)
  • V: B-dur (KV 22)
  • VI: F-dur (KV 43)
  • VII: D-dur (KV 45)
  • VIII: D-dur (KV 48)
  • IX: C-dur (KV 73)
  • X: G-dur (KV 74)
  • XI: D-dur (KV 84)
  • XII: G-dur (KV 110)
  • XIII: F-dur (KV 122)
Symfonie salzburskie
(1771-1781)
  • XIV: A-dur (KV 114)
  • XV: G-dur (KV 124)
  • XVI: C-dur (KV 128)
  • XVII: G-dur (KV 129)
  • XVIII: F-dur (KV 130)
  • XIX: Es-dur (KV 132)
  • XX: D-dur (KV 133)
  • XXI: A-dur (KV 134)
  • XXII: C-dur (KV 162)
  • XXIII: D-dur (KV 181)
  • XXIV: B-dur (KV 182)
  • XXV: g-moll (KV 183 173d B)
  • XXVI: Es-dur (KV 184)
  • XXVII: G-dur (KV 199)
  • XXVIII: C-dur (KV 200)
  • XXIX: A-dur (KV 201)
  • XXX: D-dur (KV 202)
Późne symfonie
(1781-1791)
  • XXXI: D-dur (KV 297, KV 300a) (Paryska)
  • XXXII: G-dur (KV 318) (Uwertura w stylu włoskim)
  • XXXIII: B-dur (KV 319)
  • XXXIV: C-dur (KV 338)
  • XXXV: D-dur (KV 385) (Haffnerowska)
  • XXXVI: C-dur (KV 425) (Linzka)
  • XXXVII: G-dur (KV 444)
  • XXXVII: D-dur (KV 504) (Praska)
  • XXXIX: Es-dur (KV 543)
  • XL: g-moll (KV 550)
  • XLI: C-dur (KV 551) (Jowiszowa)
Sonaty
fortepianowe
  • I: C-dur (KV 279)
  • II: F-dur (KV 280)
  • III: B-dur (KV 281)
  • IV: Es-dur (KV 282)
  • V: G-dur (KV 283)
  • VI: D-dur (KV 284)
  • VII: C-dur (KV 309)
  • VIII: a-moll (KV 310)
  • IX: D-dur (KV 311)
  • X: C-dur (KV 330)
  • XI: A-dur (KV 331)
  • XII: F-dur (KV 332)
  • XIII: B-dur (KV 333)
  • XIV: c-moll (KV 457)
  • XV: F-dur (KV 533)
  • XVI: C-dur (KV 545)
  • XVII: B-dur (KV 570)
  • XVIII: D-dur (KV 576)
Sonaty
kościelne
  • I: Es-dur (KV 67)
  • II: B-dur (KV 68)
  • III: D-dur (KV 69)
  • IV: D-dur (KV 144)
  • V: F-dur (KV 145)
  • VI: B-dur (KV 212)
  • VII: F-dur (KV 224)
  • VIII: A-dur (KV 225)
  • IX: G-dur (KV 241)
  • X: F-dur (KV 244)
  • XI: D-dur (KV 245)
  • XII: C-dur (KV 263)
  • XIII: G-dur (KV 274)
  • XIV: C-dur (KV 278)
  • XV: C-dur (KV 328)
  • XVI: C-dur (KV 329)
  • XVII: C-dur (KV 336)
Sonaty na skrzypce
i fortepian
Sonaty dziecięce
(1763–1766)
  • I: C-dur (KV 6)
  • II: D-dur (KV 7)
  • III: B-dur (KV 8)
  • IV: G-dur (KV 9)
  • V: B-dur (KV 10)
  • VI: G-dur (KV 11)
  • VII: A-dur (KV 12)
  • VIII: F-dur (KV 13)
  • IX: C-dur (KV 14)
  • X: B-dur (KV 15)
  • XI: Es-dur (KV 26)
  • XII: G-dur (KV 27)
  • XIII: C-dur (KV 28)
  • XIV: D-dur (KV 29)
  • XV: F-dur (KV 30)
  • XVI: B-dur (KV 31)
Późniejsze sonaty
(1778-1788)
  • XVII: C-dur (KV 296)
  • XVIII: G-dur (KV 301)
  • XIX: Es-dur (KV 302)
  • XX: C-dur (KV 303)
  • XXI: e-moll (KV 304)
  • XXII: A-dur (KV 305)
  • XXIII: D-dur (KV 306)
  • XXIV: F-dur (KV 376)
  • XXV: F-dur (KV 377)
  • XXVI: B-dur (KV 378)
  • XXVII: G-dur (KV 379)
  • XXVIII: Es-dur (KV 380)
  • XXIX: A-dur (ukończona przez M. Stadlera, KV 402)
  • XXXII: B-dur (KV 454)
  • XXXIII: Es-dur (KV 481)
  • XXXV: A-dur (KV 526)
  • XXXVI: F-dur (KV 547)
Koncerty
Koncerty fortepianowe
Koncerty okresu dziecięcego
  • I: F-dur (KV 37)
  • II: B-dur (KV 39)
  • III: D-dur (KV 40)
  • IV: G-dur (KV 41)
  • Trzy koncerty na bazie sonat J. Ch. Bacha (KV 107)
Koncerty salzburskie
  • V: D-dur (KV 175)
  • VI: B-dur (KV 238)
  • VIII: C-dur (KV 246)
  • IX: Es-dur (KV 271) „Jeune homme”
Utwory na dwa lub trzy instrumenty
  • VII na 3 fortepiany: F-dur (KV 242)
  • X na 2 fortepiany: Es-dur (KV 365)
Wczesne koncerty wiedeńskie
  • XI: F-dur (KV 413)
  • XII: A-dur (KV 414)
  • XIII: C-dur (KV 415)
Późne koncerty wiedeńskie
  • XIV: Es-dur (KV 449)
  • XV: B-dur (KV 450)
  • XVI: D-dur (KV 451)
  • XVII: G-dur (KV 453)
  • XVIII: B-dur (KV 456)
  • XIX: F-dur (KV 459)
  • XX: d-moll (KV 466)
  • XXI: C-dur (KV 467)
  • XXII: Es-dur (KV 482)
  • XXIII: A-dur (KV 488)
  • XXIV: c-moll (KV 491)
  • XXV: C-dur (KV 503)
Późniejsze kompozycje
  • XXVI: D-dur (KV 537) „Koronacyjny”
  • XXVII: B-dur (KV 595)
Koncerty na róg
  • I: D-dur (KV 412)
  • II: Es-dur (KV 417)
  • III: Es-dur (KV 447)
  • IV: Es-dur (KV 495)
Koncerty skrzypcowe
  • I: B-dur (KV 207)
  • II: D-dur (KV 211)
  • III: G-dur (KV 216)
  • IV: D-dur (KV 218)
  • V: A-dur (KV 219)
  • VI: Es-dur (KV 268)
  • VII: D-dur (KV 271a)
Koncerty fletowe
  • I: G-dur (KV 313/285c)
  • II: D-dur (KV 314/285d)
Inne koncerty
  • koncert na trąbkę (zaginiony) (KV 47a)
  • koncert na fagot i orkiestrę (KV 191)
  • Koncert obojowy (KV 285d)
  • koncert na flet, harfę i orkiestrę (KV 299)
  • Koncert klarnetowy (KV 622)
Symfonie koncertujące
  • Symfonia koncertująca na skrzypce, altówkę i orkiestrę (KV 364)
  • Symfonia koncertująca na flet, obój, róg, fagot i orkiestrę (KV 279b)
  • Galimathias Musicum (KV 32)
  • Kasacja G-dur (KV 63)
  • Kasacja B-dur (KV 99)
  • Divertimento Es-dur (KV 113)
  • Divertimento D-dur (KV 131)
  • Divertimento D-dur (KV 136)
  • Divertimento H-dur (KV 137)
  • Divertimento F-dur (KV 138)
  • Divertimento D-dur (KV 205)
  • Divertimento F-dur („Lodron”) (KV 247)
  • Divertimento D-dur (KV 251)
  • Divertimento B-dur (KV 287)
  • Divertimento D-dur (KV 334)
  • Divertimenta B-dur (KV 439b)
  • „Żart muzyczny” F-dur (divertimento na dwa rogi i smyczki) (KV 522)
Kwintety smyczkowe
  • I: B-dur (KV 174)
  • II: C-dur (KV 515)
  • III: g-moll (KV 516)
  • IV: D-dur (KV 593)
  • V: Es-dur (KV 614)
Inne kwintety
  • Kwintet klarnetowy A-dur (KV 581)
  • Kwintet na fortepian, obój, klarnet, róg i fagot Es-dur (KV 452)
  • Kwintet na róg Es-dur (KV 407)
Kwartety smyczkowe
Kwartety mediolańskie
  • I: G-dur (KV 80)
  • II: D-dur (KV 155)
  • III: G-dur (KV 156)
  • IV: C-dur (KV 157)
  • V: F-dur (KV 158)
  • VI: B-dur (KV 159)
  • VII: Es-dur (KV 160)
Kwartety wiedeńskie
  • VIII: F-dur (KV 168)
  • IX: A-dur (KV 169)
  • X: C-dur (KV 170)
  • XI: Es-dur (KV 171)
  • XII: B-dur (KV 172)
  • XIII: d-moll (KV 173)
Kwartety Haydnowskie
  • XIV: G-dur („Wiosenny”) (KV 387)
  • XV: d-moll (KV 421)
  • XVI: Es-dur (KV 428)
  • XVII: B-dur (KV 458)
  • XVIII: A-dur (KV 464)
  • XIX: C-dur („Dysonansowy”) (KV 465)
  • XX: D-dur „Hoffmeister” (KV 499)
Kwartety pruskie
  • XXI: D-dur (KV 575)
  • XXII: B-dur (KV 589)
  • XXIII: F-dur (KV 590)
Kwartety fletowe
  • I: D-dur (KV 285)
  • II: G-dur (KV 285a)
  • III: C-dur (KV 285b)
  • IV: A-dur (KV 298)
Kwartety fortepianowe
  • I: g-moll (KV 478)
  • II: Es-dur (KV 493)
Inne kwartety
  • Kwartet obojowy F-dur (KV 370)
  • Serenada D-dur (KV 100)
  • Serenada D-dur „Andretter” (KV 185)
  • Serenada D-dur „Colloredo” (KV 203)
  • Serenada D-dur (KV 204)
  • Serenada D-dur („Serenata notturna”) (KV 239)
  • Serenada D-dur „Haffnernowska” (KV 250)
  • Serenada D-dur (KV 286)
  • Serenada D-dur „Trąbka pocztowa” (KV 320)
  • Serenada B-dur na 13 instrumentów dętych „Gran Partita” (KV 361)
  • Serenada na smyczki Es-dur (KV 375)
  • Serenada na smyczki c-moll (KV 388)
  • Serenada „Mała nocna muzyka” G-dur (KV 525)
Msze
  • I: Missa brevis G-dur KV 49 (47d)
  • II: Missa brevis d-moll KV 65 (61a)
  • III: Msza C-dur (Dominicusmesse) KV 66
  • IV: Msza c-moll „Missa solemnis” KV 139 (47a)
  • V: Missa brevis G-dur KV 140 (C 1.12)
  • VI: Missa brevis F-dur KV 192 (186f)
  • VII Msza C-dur „Missa in honorem Sanctissimae Trinitatis” KV 167
  • VIII: Missa brevis D-dur KV 194 (186h)
  • IX: Missa brevis C-dur – „Wróbla” KV 220 (196b)
  • X: Msza C-dur – „Credomesse” KV 257
  • XI: Missa brevis C-dur „Spaurmesse”, „Piccolomissa” KV 258
  • XII: Missa brevis C-dur KV 259
  • XIII: Msza C-dur – „Missa longa” KV 262 (246a)
  • XIV: Missa brevis B-dur KV 275 (272b)
  • XV: Msza C-dur – „Koronacyjna” KV 317
  • XVI: Missa solemnis C-dur – „Missa aulica” KV 337
  • XVII: Msza c-moll -"Wielka” KV 427 (417a)
  • Requiem d-moll KV 626
Menuety
  • Menuety (KV 61h)
  • Menuety (KV 65a)
  • Menuety (KV 101/250a)
  • Menuety (KV 104/61e)
  • Menuety (KV 105/61f)
  • Menuet Es-dur (KV 122)
  • Menuety (KV 164)
  • Menuety (KV 176)
  • Menuety (KV 363)
  • Menuety (KV 461)
  • Menuety (KV 568)
  • Menuety (KV 585)
  • Menuety (KV 599)
  • Menuety (KV 601)
  • Menuety (KV 604)
  • Menuety z Kontredansami (KV 463/448c)
Kontredanse
  • Kontredanse (KV 101/250a)
  • Kontredans B-dur (KV 123)
  • Kontredanse (KV 267/271c)
  • Kontredanse (KV 462/448b)
  • Kontredans D-dur „Das Donnerwetter” (KV 534)
  • Kontredans C-dur „La Bataille” (KV 535)
  • Kontredans C-dur „Der Sieg vom Helden Koburg” (KV 587)
  • Kontredanse (KV 603)
  • Kontredans G-dur (KV 610)
Tańce niemieckie
  • Tańce niemieckie (KV 509)
  • Tańce niemieckie (KV 536)
  • Tańce niemieckie (KV 567)
  • Tańce niemieckie (KV 571)
  • Tańce niemieckie (KV 586)
  • Tańce niemieckie (KV 600)
  • Tańce niemieckie (KV 602)
  • Tańce niemieckie (KV 605)
  • Tańce niemieckie (KV 606)
  • Tańce niemieckie (KV 609)
Inne tańce
  • Gawot B-dur (KV 300)
Kontrola autorytatywna (utwór dramatyczno-muzyczny):
  • VIAF: 178216540
  • LCCN: n81133614
  • GND: 300107242
  • LIBRIS: 1zcgk1xk3zgq6sn
  • BnF: 13915322p
  • SUDOC: 03105188X
  • NLA: 35782170
  • J9U: 987007581115305171
  • CANTIC: a12271317
  • Britannica: topic/La-clemenza-di-Tito-opera-by-Mozart