113 Eskadra Myśliwska Nocna

113 Eskadra Myśliwska Nocna
Znak malowany na samolotach eskadry
Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1930
Rozformowanie	1938
Organizacja
Dyslokacja	Garnizon Warszawa

Rodzaj wojsk	Lotnictwo

113 eskadra myśliwska nocna – doświadczalny pododdział lotnictwa myśliwskiego Wojska Polskiego w II Rzeczypospolitej.

Godłem eskadry był^[1]^[2]:

biały grot na tle czerwonego kwadratu z białą obwódką na samolotach Breguet XIX;
czerwono-czarny „Ikar” na tle pełni księżyca na samolotach Potez XXV

Formowanie i szkolenie

113 eskadra myśliwska nocna powołana została rozkazem MSWojsk. Dep. Aero. L. 269/tjn. 30 Aer. Og. Org. z 20 lutego 1930. Rozkaz dzienny dowódcy 1 pułku lotniczego nr 149/30 z 2 lipca 1930 zapoczątkował proces formowania^[1]. Eskadra podlegała dowódcy II dywizjonu niszczycielskiego nocnego. Sformowanie tej specjalnej jednostki miało charakter doświadczalny i przez cały okres jej istnienia nie wyszło poza sferę doświadczeń^[3].

Początkowym wyposażeniem eskadry było pięć samolotów Breguet XIX B.2 z oprzyrządowaniem przystosowanym do lotów nocnych. Każdy z samolotów był w innym kolorze: niebieski, ciemnobrązowy, czarny, khaki i ciemnozielony. Do eskadry przyjmowano pilotów po kursie nocnego pilotażu oraz pilotów myśliwskich.

W maju 1931 po raz pierwszy klucz 113 eskadry wziął udział w ćwiczeniach OPL w Białej Podlaskiej. Na przełomie sierpnia i września 1932 eskadra uczestniczyła w ćwiczeniach 11 Grupy Artylerii na poligonie Trauguttowo^[3].

W październiku 1932 eskadra wymieniła posiadane Breguety na samoloty Potez XXV^[3].

W dniach 19–20 lipca eskadra współdziałała na ćwiczeniach w okolicach Brześcia z 11 Grupą Artylerii, a we wrześniu w okolicach Grodna operując z lotniska Karolin^[4].

Rozwój techniki lotniczej wykazywał coraz mniejszą przydatność 113 eskadry nocnej. W wykonaniu rozkazu MSWojsk. L.dz. 2446/tjn. Org. z dn. 7 lipca 1933, sformowany został IV/1 dywizjon myśliwski w składzie 113 i 114 eskadry. Tym samym rozkazem 113 eskadra myśliwska nocna przekształcona została się w jednostkę zapasową wyposażoną w samoloty Potez XXV B2.

Rozkazem B. Og. Org. MSWojsk. L. 1548/Tjn. Org. z 14 lipca 1934 I wiceminister spraw wojskowych zatwierdził z dniem 1 czerwca 1934 nowy skład osobowy 113 eskadry myśliwskiej nocnej^[5].

W grudniu 1938 została rozwiązana^[6].

Dowództwo eskadry

dowódca – kpt. pil. Józef Werakso (2 VII 1930 – XII 1938)
zastępca dowódcy – por. pil. Władysław Prohazka.
szef mechaników – st. majster wojsk. Feliks Styk

Przypisy

↑ ^a ^b Pawlak 1989 ↓, s. 79.
↑ Kowalski 1981 ↓, s. 117 i 128.
↑ ^a ^b ^c Pawlak 1989 ↓, s. 80.
↑ Pawlak 1989 ↓, s. 81.
↑ Rozkaz L. 1548/Tjn. Org. Reorganizacja 113-ej eskadry. [w:] Oddział II, sygn. I.303.4.4940, s. 331 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-02-18].
↑ Pawlak 1989 ↓, s. 82.

Bibliografia

Tomasz Kowalski: Godło i barwa w lotnictwie polskim 1918–1939. Toruń: Wydawnictwo Komunikacji i Łączności, 1981. ISBN 83-206-0149-5.
Jerzy Pawlak: Polskie eskadry w latach 1918-1939. Warszawa: Wydawnictwo Komunikacji i Łączności, 1989. ISBN 83-206-0760-4.

Lotnictwo wojskowe II RP

Formowanie
Polskie lotnictwo wojskowe w wojnie polsko-ukraińskiej
Polskie lotnictwo wojskowe w wojnie polsko-bolszewickiej
Polskie lotnictwo wojskowe 1939
Działania polskiego lotnictwa nad Słowacją (1939)
Dowództwo Lotnictwa MSWojsk.
Wojska Balonowe (Aeronautyczne)
Służba lotnictwa

Grupy i brygady lotnicze

Pułki lotnicze

Grupy lotnicze (dywizjony)

Dywizjony

myśliwskie	III/1 III/2 III/3 III/4 III/5 III/6 IV/1
liniowe	II/2 II VI X XV XX
towarzyszące	VI/1 II/2 IV/3 IV/5
morskie	Morski Dywizjon Lotniczy

Eskadry

wywiadowcze	1 2 3 4 (toruńska) 5 6 (lwowska) 8 9 10 11 12 14 16 17 18 41 42 43 44
lotnicze	5 7 12 13 14 23 24 31 32 33 34 35 36 41 42 43 44 54 62 63
towarzyszące (obserwacyjne)	13 16 19 23 26 29 33 36 39 43 46 49 53 56 59 63 66 69
liniowe (rozpoznawcze)	11 12 13 21 22 24 31 32 34 35 41 42 51 54 55 61 62 64 65
myśliwskie	7 13 15 19 111/1 plotn 111/3 plotn 112/1 plot 112/3 plot 113 N 113/1 plot 113/11 plot 114/1 plot 117 118 114/11 plot 115 116 121/1 plot 121/2 plot 122/1 plot 122/2 plot 123/2 plot 123/4 plot 124 131 132 133 141 142 143 151 152 161 162
bombowe (niszczycielskie)	13 14 21 211(11) 212(12) 213 214 215 216(16) 217(17) 221 222 21(1) 22(2) 55 64(4) 65(5)
lotnictwo morskie	1 edr 2 ebr rzeczna
wielkopolskie	1 2 3 4
Inne	eskadra KOP sztabowa

Plutony

łącznikowe	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 LOW

Szkolnictwo

Inne

Polskie samoloty wojskowe do 1939 roku

Myśliwskie	Albatros D.II^[A] Albatros D.III^[A] Albatros D.III (Oef)^[A] Albatros D.V^[A] Ansaldo A.1 Balilla^[A] Ansaldo SVA.5^[A] Blériot-SPAD S.51^[A] Blériot-SPAD S.61^[A] Bristol F.2 Fighter^[A] Fokker D.VII^[A] Fokker D.VIII^[A] Halberstadt C.V^[A] Halberstadt CL.II^[A] Halberstadt CL.IV^[A] Hannover CL.II^[A] Hannover CL.V^[A] Martinsyde F.4^[A] Nieuport 16^[A] Nieuport 17^[A] Nieuport 23^[A] Nieuport 24^[A] Nieuport 27^[A] Pfalz D.XII^[A] PWS-A^[A] PWS-10 PZL P.7 PZL P.11 RAF S.E.5^[A] Sopwith Camel^[A] Sopwith Dolphin^[A] SPAD S.VII^[A] SPAD S.XIII^[A] Wibault 70^[A]
Bombowe	Airco DH.9^[A] Albatros C.X^[A] Albatros C.XII^[A] Breguet 14^[A] Breguet 19^[A] Farman F-68 Goliath^[A] Fokker F.VII^[A] Friedrichshafen G.III^[A] Gotha G.IV^[A] PZL.23 Karaś PZL.37 Łoś Rumpler C.I^[A] LWS-6 Żubr
Samoloty rozpoznawcze i łącznikowe (towarzyszące)	AEG C.IV^[A] Albatros B.II^[A] Albatros C.I^[A] Albatros C.III^[A] Albatros C.V^[A] Albatros C.VII^[A] Albatros C.X^[A] Albatros C.XII^[A] Albatros C.XV^[A] Anatra Anasal^[A] Ansaldo A.300^[A] Ansaldo SVA-9^[A] Aviatik C.III^[A] Breguet 14^[A] Breguet 19^[A] De Havilland DH.60 Moth^[A] DFW C.V^[A] Hannover CL.II^[A] Hansa-Brandenburg C.I^[A] Lloyd C.II^[A] Lloyd C.IV^[A] Lloyd C.V^[A] Lublin R.X Lublin R.XIII LWS-3 Mewa LVG B.I^[A] LVG C.II^[A] LVG C.V^[A] LVG C.VI^[A] Oeffag C.I^[A] Oeffag C.II^[A] Potez XV^[A] Potez XXV^[A] Potez XXVII^[A] PWS-5 PZL Ł.2 Rumpler C.I^[A] Rumpler C.VII^[A] Rumpler C.VIII^[A] RWD-14 Czapla Salmson 2^[A]
Szkolne	Albatros B.I^[A] Albatros B.II^[A] LVG B.I^[A] Bartel BM-4 Bartel BM-5 Hansa-Brandenburg B.I^[A] Caudron G.III^[A] Hanriot H.19^[A] Hanriot H.28 Morane-Saulnier MS.35^[A] PWS-12 PWS-16 PWS-18 PWS-26 Rumpler C.VIII^[A] RWD-8 Lublin R.VIII Lublin R-XIV RWD-17
Szturmowe	Albatros J.I^[A]
Transportowe i sanitarne	Lublin R.XVI LWS-2
Wodnosamoloty	CANT Z.506^[A] CAMS-30^[A] Friedrichshafen FF.33^[A] Friedrichshafen FF.49^[A] Latham 43^[A] LeO H.13^[A] LeO H.135B3^[A] Lublin R.VIII Lublin R.XIII Lübeck-Travemünde F4^[A] Macchi M.9^[A] Schreck FBA-17H^[A]
Balony i sterowce	Parseval-Sigsfeld^[A] Caquot typ R^[A] WBS-Caquot DB^[A] WBS-Caquot N-NN^[A] WBS model 39 WBS Jumping WBS E2 Zodiac VZ-11 Lech^[A] Gwiazda Polski
Samoloty prototypowe	Bartel BM-2 Bartel BM-3 Bartel BM-6 CWL WZ-X Lublin R-XX Nikol A-2 PWS-1 PWS-6 PWS-11 PWS-15 PWS-19 PWS-33 Wyżeł PWS-35 Ogar PWS-40 Junak PZL P.1 PZL P.6 PZL P.8 PZL.12 PZL.38 Wilk PZL.42 PZL.46 Sum PZL.50 Jastrząb
Projekty	Bartel BM-1 CWL WZ-VIII CWL WZ-IX Pteranodon PWS-2 PWS-3bis PWS-20ter/hydro PWS-22 PWS-40 PWS-42 PZL.3 PZL.8 PZL.9 PZL.15 PZL.18 PZL P.28 PZL.39 PZL.45 Sokół PZL.48 Lampart PZL.49 Miś PZL.53 Jastrząb II PZL.54 Ryś PZL.55 PZL.56 Kania PZL Łosoś RWD-22 RWD-25 WBS LOPP (sterowiec)
Produkowane na eksport	PZL P.24 PZL.43

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r ^s ^t ^u ^v ^w ^x ^y ^z ^aa ^ab ^ac ^ad ^ae ^af ^ag ^ah ^ai ^aj ^ak ^al ^am ^an ^ao ^ap ^aq ^ar ^as ^at ^au ^av ^aw ^ax ^ay ^az ^ba ^bb ^bc ^bd ^be ^bf ^bg ^bh ^bi ^bj ^bk ^bl ^bm ^bn ^bo ^bp ^bq ^br ^bs ^bt ^bu ^bv ^bw ^bx ^by ^bz ^ca ^cb ^cc ^cd ^ce ^cf ^cg ^ch ^ci ^cj ^ck ^cl ^cm ^cn ^co ^cp ^cq ^cr ^cs ^ct ^cu obcej produkcji lub konstrukcji, używane przez Wojsko Polskie