24 Brygada Moździerzy

24 Brygada Moździerzy (24 BM) – związek taktyczny artylerii Wojska Polskiego.

Formowanie i zmiany organizacyjne

Na podstawie rozkazu Nr 0039/Org. Ministra Obrony Narodowej z dnia 17 czerwca 1953 dowódca Okręgu Wojskowego Nr IV przekazał 14 samodzielny pułk moździerzy w podporządkowanie dowódcy Okręgu Wojskowego Nr I. Dyslokacja jednostki z Ostrowa Wielkopolskiego do garnizonu Orzysz miała być przeprowadzona w terminie do dnia 1 października 1953.

Na mocy wspomnianego rozkazu dowódca Okręgu Wojskowego Nr I przeformował 14 spm w 24 Brygadę Moździerzy i podporządkował dowódcy 8 Dywizji Artylerii Przełamania^[2].

Brygada miała być zorganizowana według etatu Nr 4/95, lecz ostatecznie została utworzona w oparciu o etat Nr 4/99 brygady moździerzy z dnia 9 września 1953. Stan etatowy brygady liczył 696 żołnierzy i 12 pracowników cywilnych, a jej podstawowym uzbrojeniem były czterdzieści dwa 160 mm moździerze wzór 1943^[3].

Na podstawie rozkazu Nr 0071/Org. Ministra Obrony Narodowej z 4 listopada 1955 dowódca Pomorskiego Okręgu Wojskowego, w terminie do 30 grudnia 1955, przeformował 24 BM w 24 Brygadę Moździerzy Ciężkich według etatu Nr 4/120 o stanie 757 żołnierzy. Na uzbrojeniu brygady miało znajdować się czterdzieści osiem 160 mm moździerzy wzór 1943 i czternaście 240 mm moździerzy M-240^[4].

Na podstawie rozkazu Nr 0026/Org. Ministra Obrony Narodowej z 17 sierpnia 1956 dowódca Warszawskiego Okręgu Wojskowego, w terminie do 20 grudnia 1956, przeformował 24 BMC na etat Nr 4/150 o stanie 624 żołnierzy. Liczba baterii w dywizjonach 160 mm moździerzy została zmniejszona z czterech do trzech. Na uzbrojeniu brygady miały znajdować się czterdzieści dwa 160 mm moździerze wzór 1943 i osiemnaście 240 mm moździerzy M-240^[5].

Na podstawie rozkazu Nr 0025/Org. Ministra Obrony Narodowej z 2 kwietnia 1957 dowódca Warszawskiego Okręgu Wojskowego, w terminie do 15 sierpnia 1957, przeformował 24 BMC na etat Nr 4/160. W skład brygady wchodziły dwa dywizjony moździerzy i bateria szkolna. Dywizjon posiadał trzy baterie moździerzy oraz pluton topograficzno-rozpoznawczy i pluton łączności. Na uzbrojeniu brygady miały znajdowało się trzydzieści dziewięć 160 mm moździerzy wzór 1943^[6].

Na podstawie rozkazu Nr 0010/Org. Ministra Obrony Narodowej z dnia 2 października 1958 jednostka została przeformowana na etat Nr 4/194 - skadrowanej brygady moździerzy ciężkich z dnia 4 października 1958. Cztery z sześciu baterii moździerzy zostały skadrowane. Liczba 160 moździerzy wzór 1943 została zmniejszona do trzydziestu sześciu^[7]

Struktura organizacyjna

Etat nr 4/99 brygady moździerzy z 9 września 1953

• Dowództwo brygady
• trzy dywizjony moździerzy
  • dwie baterie moździerzy
  • skadrowana bateria moździerzy

Etat nr 4/120 brygady moździerzy ciężkich

• dowództwo brygady
• bateria dowodzenia a. pluton łączności, pluton topograficzny i pluton rozpoznania
• dywizjon 160 mm moździerzy wz. 1943 a. 4 baterie
• dywizjon 160 mm moździerzy wz. 1943 (skadrowany) a. 4 baterie
• dywizjon 240 mm moździerzy M-240 (skadrowany) a. 3 baterie
• dywizjon szkolny

Wszystkie baterie moździerzy składały się plutonu dowodzenia i dwóch plutonów ogniowych.

Przypisy

Bibliografia

• Jerzy Kajetanowicz: Polskie wojska lądowe 1945-1960 : skład bojowy, struktury organizacyjne i uzbrojenie. Toruń; Łysomice: Europejskie Centrum Edukacyjne, 2005. ISBN 83-88089-67-6. Brak numerów stron w książce
• Paweł Piotrowski: Śląski Okręg Wojskowy : przekształcenia organizacyjne, 1945-1956. Warszawa: Wydawnictwo TRIO : Instytut Pamięci Narodowej, 2003. ISBN 83-88542-53-2. Brak numerów stron w książce