Atorwastatyna
| Ten artykuł od 2008-04 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł. Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do źródeł. Dodanie listy źródeł bibliograficznych jest problematyczne, ponieważ nie wiadomo, które treści one uźródławiają. Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary) Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu. |
| |||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
Ogólne informacje | |||||||||||||||||||||
Wzór sumaryczny | C33H35FN2O5 | ||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Masa molowa | 558,64 g/mol | ||||||||||||||||||||
Wygląd | biały lub prawie biały proszek[1] | ||||||||||||||||||||
Identyfikacja | |||||||||||||||||||||
Numer CAS | 134523-00-5 | ||||||||||||||||||||
PubChem | 60823 | ||||||||||||||||||||
DrugBank | DB01076 | ||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa) | |||||||||||||||||||||
Klasyfikacja medyczna | |||||||||||||||||||||
ATC | C10AA05, C10BX03 | ||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
|
Atorwastatyna – organiczny związek chemiczny, lek należący do grupy syntetycznych statyn. Jest wybiórczym inhibitorem reduktazy 3-hydroksy-3-metylo-glutarylo-koenzymu A (reduktazy HMG-CoA).
Działanie
Hamuje konwersję HMG-CoA do prekursora steroli, mewalonianu hamując syntezę cholesterolu w wątrobie. W efekcie zmniejsza jego stężenie w komórkach wątrobowych. Rezultatem jest większa ekspresja receptorów dla LDL (wzrasta ich zagęszczenie na komórkach) i większy wychwyt cząstek LDL. Zmniejsza się stężenie cholesterolu całkowitego i cholesterolu LDL. Dodatkowo zmniejszą się również stężenia cholesterolu VLDL, apolipoproteiny B i trójglicerydów. W niewielkim stopniu zwiększy się stężenie cholesterolu HDL.
Atorwastatyna dzięki swemu działaniu zmniejsza występowanie epizodów niedokrwiennych w okresie 16 tygodni po ostrym zespole wieńcowym i zmniejsza ryzyko incydentów sercowo-naczyniowych u osób z nadciśnieniem tętniczym i co najmniej 3 dodatkowymi czynnikami ryzyka naczyniowo-sercowego.
Farmakokinetyka i farmakodynamika
W 80% wchłania się z przewodu pokarmowego. Dobrze wiąże się z białkami osocza. Ulega efektowi pierwszego przejścia, przez co do ogólnego krwiobiegu dociera 30% dawki. Czas półtrwania wynosi około 14 godzin. Inne statyny mają czas trwania znacznie krótszy, około 3 h.
Wskazania
Atorwastatynę podaje się w pierwotnej hipercholesterolemii i hiperlipidemii mieszanej z dominującą hipercholesterolemią. Stosuje się go również w rodzinnej homozygotycznej hipercholesterolemii.
Przeciwwskazania
Nie należy podawać preparatu w czynnej niewydolności wątroby. Nie należy podawać z preparatami mogącymi nasilać ryzyko rabdomiolizy. W szczególności nie zaleca się łączenia leku z fibratami. Stosowanie podczas ciąży było przeciwwskazane ze względu na możliwość uszkodzeń płodu, jednak ponieważ ryzyko takich problemów okazało się niskie, FDA wystąpiło z wnioskiem o zniesienie tego przeciwwskazania. Zaleca się indywidualną analizę korzyści i możliwych szkód dla każdej pacjentki w ciąży. Zaobserwowano też zwiększone ryzyko poronień, jednak zostało wyjaśnione, czy było to związane ze stosowaniem statyn, czy z powodu innych czynników[3].
Działania niepożądane
W wielu badaniach zostały zaobserwowano duże problemy z pamięcią po 30 dniach stosowania statyn, w porównaniu z osobami, które nie przyjmowały żadnych leków obniżających poziom cholesterolu[4]. Mogą się pojawić objawy nietolerancji takie jak nudności, biegunki, bóle brzucha, wzdęcia, bóle głowy i bezsenność. W pojedynczych przypadkach zanotowano występowanie rabdomiolizy. Mogą wystąpić podwyższone wartości aminotransferaz.
Dawkowanie
Dawka leku wynosi od 10 do 80 mg doustnie, 1 raz dziennie.
Przed rozpoczęciem leczenia i co ok. 3 miesiące należy wykonywać lipidogram, a stężenie cholesterolu LDL powinno być głównym wskaźnikiem skuteczności leczenia. Zmiany dawkowania należy dokonywać w odstępach co najmniej 4 tygodni.
W wypadku niewydolności nerek i u chorych w podeszłym wieku nie ma potrzeby modyfikacji dawki. U dzieci 4–17. roku życia leczonych z powodu homozygotycznej hipercholesterolemii rodzinnej stosuje się początkowo 10 mg na dobę i tę dawkę można w razie potrzeby zwiększyć[5].
Preparaty
Preparaty dostępne w Polsce (kwiecień 2020): Amlator, Apo-Atorva, Atoris, Atorvagen, Atorvastatin Aurovitas, Atorvastatin Bluefish, Atorvastatin Bluefish AB, Atorvastatin Genoptim, Atorvastatin Vitama, Atorvastatinum 123ratio, Atorvasterol, Atorvox, Atozet, Atrox, Corator, Euvascor, Lambrinex, Larus, Olvastim, Sortis, Storvas CRT, Torvacard, Torvalipin, Triveram, Tulip[6].
Przypisy
- ↑ Farmakopea Polska IX, Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne, Warszawa: Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, 2011, s. 1161–1163, ISBN 978-83-88157-77-6 .
- ↑ a b c d Atorvastatin, [w:] DrugBank, University of Alberta, DB01076 [dostęp 2020-04-24] (ang.).
- ↑ Atorvastatin Monograph for Professionals [online], Drugs.com [dostęp 2022-11-03] (ang.).
- ↑ Brian L.B.L. Strom Brian L.B.L. i inni, Statin Therapy and Risk of Acute Memory Impairment, „JAMA Internal Medicine”, 175 (8), 2015, s. 1399, DOI: 10.1001/jamainternmed.2015.2092, PMID: 26054031, PMCID: PMC5487843 [dostęp 2022-11-03] (ang.).
- ↑ Atorwastatyna, [w:] Indeks Leków MP, opis substancji, Medycyna Praktyczna [dostęp 2010-07-02] .
- ↑ Atorwastatyna, [w:] Indeks Leków MP, lista preparatów, Medycyna Praktyczna [dostęp 2020-04-24] .
Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.
- p
- d
- e
- p
- d
- e
C10A – Leki zmniejszające stężenie lipidów we krwi |
| ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
C10B – Leki zmniejszające stężenie lipidów w połączeniach |
|