Braniccy herbu Korczak

Ten artykuł dotyczy rodziny herbu Korczak. Zobacz też: Braniccy herbu Gryf.
Herb wielki Branickich herbu Korczak jako hrabiów Imperium Rosyjskiego
Herb średni Branickich herbu Korczak

Braniccy herbu Korczak – polski ród arystokratyczny.

Zdaniem Adama Bonieckiego, najprawdopodobniej Braniccy herbu Korczak pochodzą z Branicy w województwie lubelskim[1].

Fortuna Branickich, wyrosła dzięki aktywności politycznej i zapobiegliwości materialnej Franciszka Ksawerego Branickiego, który szczyt cynicznej walki o władzę i wpływy osiągnął żeniąc się z protegowaną (i przypuszczalnie córką) carycy Katarzyny II – Aleksandrą Engelhardt, a później przyłączając się do konfederacji targowickiej. Bazę jego sukcesu materialnego stanowiły ogromne dobra ziemskie na Kijowszczyźnie z centrum w Białej Cerkwi i rezydencją w Aleksandrii. Ojcem Franciszka Ksawerego był Piotr Branicki[2], był on kolejnym senatorem w tej rodzinie.

Franciszek Ksawery miał 3 córki i dwóch synów: Aleksandra, który umarł w młodym wieku po upadku z konia, i Władysława, który otrzymał od cara tytuł hrabiowski (według innej wersji tytuł ten tylko potwierdzono). Najstarszy syn Władysława – Ksawery był jedną z najwybitniejszych osobowości polskiej emigracji we Francji II poł. XIX w. Był aktywistą politycznym (ze względu na swe poglądy nazywany "czerwonym hrabią"), niezwykle sprawnym finansistą (zasługując się na tym polu dla rządu i społeczeństwa Francji) oraz kolekcjonerem. Pozostawał w dużej zażyłości z członkami najbliższej rodziny cesarza Napoleona III, których przyjmował w swej francuskiej posiadłości Montrésor. Jego głównym spadkobiercą był bratanek Ksawery Branicki. Wśród innych zasłużonych dla kultury polskiej potomków Władysława Branickiego wyliczyć można Aleksandra i Konstantego – zapalonych podróżników, przyrodników i kolekcjonerów.

Kres fortuny Branickich przyszedł wraz z rewolucją bolszewicką i utratą dóbr ukraińskich. Odbiło się to zwłaszcza na sytuacji finansowej Ksawerego Branickiego, który odziedziczywszy w 1892 r. dobra wilanowskie, zobowiązany został przez rząd odrodzonej Polski do łożenia znacznych środków na utrzymanie rezydencji wilanowskiej i zbiorów muzealnych.

Ród Branickich w linii męskiej wymarł na Adamie Branickim w 1947 roku, a w linii żeńskiej - na Annie Branickiej-Wolskiej w 2023 roku.

Niektórzy z Branickich herbu Korczak:

Pałace

Zobacz też

Przypisy

  1. Adam Boniecki, s. 105.
  2. Potomkowie Sejmu Wielkiego

Bibliografia

  • Adam Boniecki: Herbarz Polski. Cz. 1. T. 2. Warszawa, 1900, s. 105–110 (wraz z rodowodem).
Encyklopedia internetowa (polski ród szlachecki):
  • PWN: 3880353
  • Britannica: topic/Branicki-family