Bruno (arcybiskup koloński)

Święty
Bruno I z Kolonii

Brun(o) der Große

arcybiskup

Figury świętych: Heryberta i Bruna (ratusz w Kolonii).

Data urodzenia

ur. ok. 925

Data śmierci

11 października 965

Czczony przez

Kościół katolicki

Wspomnienie

11 października

Multimedia w Wikimedia Commons

Nie mylić z: Bruno Kartuz.

Bruno I Wielki z Kolonii, niem. Brun I. von Köln (der Große) (ur. ok. 925, zm. 11 października 965 w Reims) – kanclerz królestwa państwa wschodniofrankijskiego (940-953), arcybiskup Kolonii (953-965), święty Kościoła katolickiego.

Życiorys

Bruno był trzecim i najmłodszym synem króla Henryka I i jego drugiej żony Matyldy z Ringelheim. Jego bratem był cesarz Otton I Wielki.

W wieku pięciu lat został przeznaczony do kariery duchownej i oddany pod opiekę biskupa Baldericha z Utrechtu. Kształcił się w szkole katedralnej w Utrechcie. W 939 r. brat Otton I powołał go na dwór królewski. Kontynuował naukę pod kierunkiem biskupów Izraela i Rathera z Werony. Należał do najlepiej wykształconych ludzi epoki. W 940 r. został kanclerzem i zreorganizował dworską kancelarię

W 953 r. za sprawą brata został arcybiskupem Kolonii. Na początku września 953 r. Otton I nadał mu księstwo Lotaryngii, które zostało odebrane buntowniczemu zięciowi królewskiemu Konradowi Czerwonemu. W ten sposób Bruno osobiście zaangażował się w wojnę przeciw Konradowi i stał się drugą osobą w państwie wiernie wspierającą monarchę.

W 954 r. został opiekunem syna swojej siostry Gerbergi Lotara i regentem Francji. Dwa lata później został opiekunem Hugona Kapeta, syna swojej siostry Jadwigi. Bruno musiał stale pośredniczyć pomiędzy oboma swoimi siostrzeńcami rywalizującymi o francuska koronę. Ponadto podczas nieobecności Ottona I wraz z arcybiskupem Moguncji Wilhelmem został nie tylko regentem, lecz także opiekunem bratanka Ottona II, którego 26 maja 961 r. w Akwizgranie namaścił na króla.

Bruno popierał szkoły klasztorne i reformę klasztorną zapoczątkowaną w Gorze. Otrzymał od brata liczne przywileje: prawo otoczenia Kolonii murami, odbywania targów, bicia monety i nakładania podatków. Jego dwór stał się centrum kultury. Współczesne przekazy opisują go jako skromnego i pobożnego człowieka.

Zmarł 11 października 965 r. w Reims, które odwiedził w celu pogodzenia swoich siostrzeńców. Zgodnie ze swoją wolą spoczął w ufundowanym przez siebie opactwie benedyktynów św. Pantaleona w Kolonii.

Jego wspomnienie liturgiczne obchodzone jest w dzienną pamiątkę śmierci.

Zobacz też

Bibliografia

Eberhard Holz / Wolfgang Huschner (Hrsg.): Deutsche Fürsten des Mittelalters. Edition Leipzig, Leipzig 1995, ISBN 3-361-00437-3
Brun (Bruno) I. von Köln (der Große) - Ökumenisches Heiligenlexikon (niem.)
Bruno I, arcybiskup Kolonii na DEON.pl (SJ i Wydawnictwo WAM)

Biskupi Kolonii

Biskupi	św. Maternus (Matern) (313/314-?) Eufrates (343–346) Św. Severyn (397-?) Carentinus (565–567) Ewergizyl (590-?) Solacjusz (614-?) Sunnoweusz (przed 620-?) Remediusz (po 627-?) Św.Kunibert (627-po 648) Botand (po 648–690) Stefan (690–692/4) Gislo (692/4–711) Anno I (711/5–715) Faramamund (711/6–723) Alduin (721/3–737) Reginfryd (737–743/5) Św. Agilolf (746/7-po 748) Hildegar (753-?) Bertelm (762-?) Ricolf (768–777/82) Hildebold (787–795)
Arcybiskupi	Hildebold (795–818) Hadebald (819–841) Liutbert (842) Hilduin (842–848/9) Gunthar (850–863) Willibert (870–889) Herman I (889/90–924) Wichfried (924–953) Bruno I (953–965) Folkmar (965/6–969) Gero (969–976) Waryn (976–985) Ebergar (Everger) (985–999) Św.Herybert (999–1021) Pilgrim (1021–1036) Herman II (1036–1056) Św. Anno II (1056–1075) Hildolf (1076–1078) Sigewin Are (1078–1089) Herman III Hochstaden (1089–1099) Fryderyk I ze Schwarzenburga (1100–1131) Bruno II z Bergu (1131–1137) Hugo z Sponheim (1137) Arnold I (1137–1151) Arnold II Wied (1151–1156) Fryderyk II z Bergu (1156–1158) Rainald z Dassel (1159–1167) Filip I z Heinsbergu (1167–1191) Bruno III z Bergu (1191–1193) Adolf I z Alteny (1193–1205) Bruno IV z Sayn (1205–1208) Dytryk I z Hengebach (1208–1212) Engelbert I (1216–1225) Henryk I z Müllenark (1225–1238) Konrad I z Hochstaden (1238–1261) Engelbert II z Falkenburga (1261–1274) Zygfryd I z Westerburga (1275–1297) Wigbold z Holte (1297–1305) Henryk z Virneburga (1304–1332) Walram z Jülich (1332–1349) Wilhelm z Gennep (1349–1362) Adolf II z Mark (1363–1364) Engelbert III (1364–1368) Fryderyk III z Saarwerden (1370–1414) Dytryk II z Moers (1414–1463) Ruprecht z Palatynatu (1463–1478) Herman IV z Hesji (1480–1508) Filip II Daun (1508–1515) Herman V Wied (1515–1547) Adolf III Schaumburg (1547–1556) Anton I (1556–1558) Gebhard z Mansfeld (1558–1562) Fryderyk IV Wied (1562–1567) Salentin z Nowego Isenburgu (1567–1577) Gebhard I Waldburg (1577–1582) Ernest Wittelsbach (1583–1612) Ferdynand Wittelsbach (1612–1650) Maksymilian Henryk Wittelsbach (1650–1688) Józef Klemens Wittelsbach (1688–1723) Klemens August Wittelsbach (1723–1761) Maksimilian Fryderyk Königsegg (1761–1784) Maksymilian Franciszek Habsburg (1784–1801) Ferdinand August (1824–1835) Clemens August Droste zu Vischering (1835–1845) Johannes von Geissel (1845–1864) Paulus Melchers (1866–1885) Philipp Krementz (1885–1899) Hubert Theophil Simar (1899–1902) Antonius II Fischer (1902–1912) Felix von Hartmann (1912–1919) Karl Joseph Schulte (1920–1941) Joseph I Frings (1942–1969) Joseph II Höffner (1969–1987) Joachim Meisner (1989–2014) Rainer Woelki (od 2014)

Biskupi

św. Maternus (Matern) (313/314-?)
Eufrates (343–346)
Św. Severyn (397-?)
Carentinus (565–567)
Ewergizyl (590-?)
Solacjusz (614-?)
Sunnoweusz (przed 620-?)
Remediusz (po 627-?)
Św.Kunibert (627-po 648)
Botand (po 648–690)
Stefan (690–692/4)
Gislo (692/4–711)
Anno I (711/5–715)
Faramamund (711/6–723)
Alduin (721/3–737)
Reginfryd (737–743/5)
Św. Agilolf (746/7-po 748)
Hildegar (753-?)
Bertelm (762-?)
Ricolf (768–777/82)
Hildebold (787–795)

Arcybiskupi

Hildebold (795–818)
Hadebald (819–841)
Liutbert (842)
Hilduin (842–848/9)
Gunthar (850–863)
Willibert (870–889)
Herman I (889/90–924)
Wichfried (924–953)
Bruno I (953–965)
Folkmar (965/6–969)
Gero (969–976)
Waryn (976–985)
Ebergar (Everger) (985–999)
Św.Herybert (999–1021)
Pilgrim (1021–1036)
Herman II (1036–1056)
Św. Anno II (1056–1075)
Hildolf (1076–1078)
Sigewin Are (1078–1089)
Herman III Hochstaden (1089–1099)
Fryderyk I ze Schwarzenburga (1100–1131)
Bruno II z Bergu (1131–1137)
Hugo z Sponheim (1137)
Arnold I (1137–1151)
Arnold II Wied (1151–1156)
Fryderyk II z Bergu (1156–1158)
Rainald z Dassel (1159–1167)
Filip I z Heinsbergu (1167–1191)
Bruno III z Bergu (1191–1193)
Adolf I z Alteny (1193–1205)
Bruno IV z Sayn (1205–1208)
Dytryk I z Hengebach (1208–1212)
Engelbert I (1216–1225)
Henryk I z Müllenark (1225–1238)
Konrad I z Hochstaden (1238–1261)
Engelbert II z Falkenburga (1261–1274)
Zygfryd I z Westerburga (1275–1297)
Wigbold z Holte (1297–1305)
Henryk z Virneburga (1304–1332)
Walram z Jülich (1332–1349)
Wilhelm z Gennep (1349–1362)
Adolf II z Mark (1363–1364)
Engelbert III (1364–1368)
Fryderyk III z Saarwerden (1370–1414)
Dytryk II z Moers (1414–1463)
Ruprecht z Palatynatu (1463–1478)
Herman IV z Hesji (1480–1508)
Filip II Daun (1508–1515)
Herman V Wied (1515–1547)
Adolf III Schaumburg (1547–1556)
Anton I (1556–1558)
Gebhard z Mansfeld (1558–1562)
Fryderyk IV Wied (1562–1567)
Salentin z Nowego Isenburgu (1567–1577)
Gebhard I Waldburg (1577–1582)
Ernest Wittelsbach (1583–1612)
Ferdynand Wittelsbach (1612–1650)
Maksymilian Henryk Wittelsbach (1650–1688)
Józef Klemens Wittelsbach (1688–1723)
Klemens August Wittelsbach (1723–1761)
Maksimilian Fryderyk Königsegg (1761–1784)
Maksymilian Franciszek Habsburg (1784–1801)
Ferdinand August (1824–1835)
Clemens August Droste zu Vischering (1835–1845)
Johannes von Geissel (1845–1864)
Paulus Melchers (1866–1885)
Philipp Krementz (1885–1899)
Hubert Theophil Simar (1899–1902)
Antonius II Fischer (1902–1912)
Felix von Hartmann (1912–1919)
Karl Joseph Schulte (1920–1941)
Joseph I Frings (1942–1969)
Joseph II Höffner (1969–1987)
Joachim Meisner (1989–2014)
Rainer Woelki (od 2014)

Władcy Lotaryngii

Królowie Lotaryngii

Karolingowie	Lotar II (855–869) Karol II Łysy (869–879, w Górnej Lotaryngii) Ludwik II Niemiecki (869–876, w Dolnej Lotaryngii) Ludwik III Młodszy (876–882, do 879 tylko w Dolnej Lotaryngii) Karol Otyły (882–887) Hugo Ślepy (antykról, 883–885) Arnulf z Karyntii (887–895) Zwentibold (895–900) Ludwik IV Dziecię (900–911) Karol IV Prostak (911–923)
Welfowie	Rudolf z Burgundii (923–925)
Ludolfingowie	Henryk I Ptasznik (925–935) Otton I Wielki (935–973) Otton II (973–983) Otton III (983–1002) Henryk II Święty (1002–1024)
Dynastia salicka	Konrad II (1024–1039)

Książęta Lotaryngii

Gebhard (903–910)
Reginar (910–916)
Gizelbert (925–939)
Henryk I (939–940)
Otto I (942–944)
Konrad I (944–953)
Bruno (953–965)

Książęta
Dolnej Lotaryngii

Pierwsi książęta	Godfryd I (959–964) Richar (968–972)
Karolingowie	Karol z Lotaryngii (976–991) Otto (991–1012)
Dynastia z Verdun	Godfryd II Bezdzietny (1012–1023) Gozelo I Wielki (1023–1044) Gozelo II Próżniak (1044–1046)
Luksemburgowie	Fryderyk I (1046–1065)
Dynastia z Verdun	Godfryd III Brodaty (1065–1069) Godfryd IV Garbaty (1069–1076)
Dynastia salicka	Konrad II (1076–1087)
Dynastia z Boulogne	Godfryd V (1087–1100)
Dynastia limburska	Henryk (1101–1106)
Dynastia z Louvain	Gotfryd VI Brodaty (1106–1128) Walram (1128–1139) Gotfryd VII (1139–1142) Gotfryd VIII (1142–1190) od 1190 książęta Brabancji

Książęta
Górnej Lotaryngii

Dynastia mozelska	Fryderyk I (959–978) Thierry I (978–1026) Fryderyk II (1026–1027, współregent) Fryderyk III (1027–1033)
Dynastia z Verdun	Gozelo I Wielki (1033–1044) Godfryd III Brodaty (1044–1047)
Dynastia z Châtenois	Adalbert (1047–1048) Gerard (1048–1070) Thierry II Waleczny (1070–1115) Szymon I (1115–1138) Mateusz I (1138–1176) Szymon II (1176–1205) Fryderyk I (1205–1206) Fryderyk II (1206–1213) Tybald I (1213–1220) Mateusz II (1220–1251) Fryderyk III (1251–1302) Tybald II (1302–1312) Fryderyk IV (1312–1329) Rudolf (1329–1346) Jan I (1346–1390) Karol II (1390–1431) Izabela (1431–1453)
Walezjusze andegaweńscy	René I (1431–1453, mąż Izabeli) Jan II (1453–1470) Mikołaj I (1470–1473) Jolanta (1473)
Dynastia z Vaudémont	René II (1473–1508) Antoni II Dobry (1508–1544) Franciszek I (1544–1545) Karol III Wielki (1545–1608) Henryk II (1608–1624) Nicole (1624–1624) Franciszek II (1624–1624) Karol IV (1624–1634) Mikołaj II (1634–1661) Karol IV (1661–1675, tytularny od 1670) okupacja francuska (1670–1698) Karol V Leopold (1675–1690, tytularny) Leopold I Józef (1690–1729, tytularny do 1698) Franciszek III Stefan (1729–1737)
Leszczyńscy	Stanisław Leszczyński (1737–1766)