Cerkiew Podwyższenia Krzyża Świętego w Jałówce
![]() | |||||||||||||||
cerkiew parafialna | |||||||||||||||
Cerkiew po remoncie, po prawej widoczna kaplica-dzwonnica | |||||||||||||||
Państwo |
| ||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Województwo | |||||||||||||||
Miejscowość | Jałówka | ||||||||||||||
Wyznanie | prawosławne | ||||||||||||||
Kościół | |||||||||||||||
Diecezja | |||||||||||||||
Wezwanie | |||||||||||||||
Wspomnienie liturgiczne | 14/27 września | ||||||||||||||
| |||||||||||||||
| |||||||||||||||
Położenie na mapie gminy Michałowo ![]() | |||||||||||||||
Położenie na mapie Polski ![]() | |||||||||||||||
Położenie na mapie województwa podlaskiego ![]() | |||||||||||||||
Położenie na mapie powiatu białostockiego ![]() | |||||||||||||||
![]() | |||||||||||||||
|
Cerkiew pod wezwaniem Podwyższenia Krzyża Świętego – prawosławna cerkiew parafialna w Jałówce. Należy do dekanatu Gródek diecezji białostocko-gdańskiej Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego.
Opis
Świątynia mieści się w pobliżu Rynku, przy ulicy Lipowej.
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Jalowka_Cerkiew_back.jpg/220px-Jalowka_Cerkiew_back.jpg)
Cerkiew zbudowano w latach 1958–1966 według projektu prof. Aleksandra Grygorowicza, w miejscu poprzedniej, spalonej w 1941 w czasie działań wojennych. Pierwsze nabożeństwo odprawiono 14 listopada 1966. Konsekracji świątyni dokonał 16 maja 1982 arcybiskup białostocki i gdański Sawa.
Cerkiew architektonicznie nawiązuje do wzorów dawnej sztuki bizantyjskiej. Jest to budowla murowana, centralna (tetrakonchos), w kształcie rotundy z apsydami, zwieńczona przeszkloną kopułą, wspartą na czterech profilowanych filarach. Ściany wewnątrz zostały ozdobione polichromią autorstwa Józefa Łotowskiego i Jarosława Wiszenki. Witraże w czterech głównych oknach cerkwi zostały zaprojektowane przez Aleksandra Grygorowicza i wykonane w pracowni Adama Gołembowskiego z Poznania. Ikonostas sprowadzono z nieistniejącej obecnie cerkwi św. Jerzego w Suwałkach.
Obok cerkwi znajduje się dzwonnica (będąca jednocześnie kaplicą pomocniczą) oraz cmentarz. Posesja jest ogrodzona kamiennym murem (z bramą i furtką), zaprojektowanym przez ks. Eugeniusza Konachowicza.
Osobny artykuł: Kaplica Świętych Równych Apostołom Konstantyna i Heleny w Jałówce.
Cerkiew, kaplicę-dzwonnicę, cmentarz cerkiewny i ogrodzenie wpisano 20 lipca 2002 do rejestru zabytków pod nr A-69[1].
W latach 2008–2011 dokonano zewnętrznego remontu świątyni, m.in. wymieniono krzyż na kopule oraz blaszane pokrycie kopuły i zadaszenia, wykonano orynnowanie, a także przemalowano elewację na kolor biały.
Przypisy
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podlaskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 31 marca 2024 .
Bibliografia
- Wiadomości Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego nr 7–8/2013, Wydanie Warszawskiej Metropolii Prawosławnej, ISSN 0239-4499, ss. 1, 22–23.
- Kalendarz Prawosławny 2021, Wydanie Warszawskiej Metropolii Prawosławnej, ISSN 1425-2171, ss. 143–146, 223.
Linki zewnętrzne
- Polska Niezwykła. Jałówka. Zabytkowa cerkiew pw. Podwyższenia Krzyża Pańskiego
- p
- d
- e