Eparchia tobolska i tiumeńska

Eparchia tobolska i tiumeńska
Тобольская и Тюменская епархия
Ilustracja
Sobór Mądrości Bożej i Zaśnięcia Matki Bożej w Tobolsku
Państwo

 Rosja

Siedziba

Tobolsk
Kreml tobolski, Plac Czerwony w Tobolsku

Data powołania

1620

Wyznanie

prawosławne

Kościół

Rosyjski Kościół Prawosławny

Metropolia

tobolska

Sobór

Mądrości Bożej i Zaśnięcia Matki Bożej w Tobolsku

Biskup diecezjalny

metropolita tobolski i tiumeński Dymitr (Kapalin)

Dane statystyczne (2014)
Liczba osób zakonnych

55

Liczba dekanatów

3

Liczba parafii

114

Liczba klasztorów

4

Położenie na mapie obwodu tiumeńskiego
Mapa konturowa obwodu tiumeńskiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Sobór katedralny”
Położenie na mapie Rosji
Mapa konturowa Rosji, po lewej znajduje się punkt z opisem „Sobór katedralny”
Ziemia58°11′58,1″N 68°15′05,7″E/58,199472 68,251583
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Eparchia tobolska i tiumeńska – jedna z eparchii Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego, z siedzibą w Tobolsku. Jej obecnym (2022) ordynariuszem jest metropolita tobolski i tiumeński Dymitr (Kapalin)[1], zaś funkcje katedry pełni sobór Mądrości Bożej i Zaśnięcia Matki Bożej w Tobolsku[2].

Historia

Eparchia powstała w 1620 w celu prowadzenia działalności misyjnej wśród rdzennych ludów Syberii z inicjatywy współrządzących cara Michała I Romanowa oraz patriarchy moskiewskiego i całej Rusi Filareta. W 1667 na wielkim soborze moskiewskim ustanowiono w Tobolsku metropolię, jako że eparchia ciągle rosła stając się najrozleglejszą w ówczesnej Cerkwi rosyjskiej. Do połowy XVIII w. terytorium eparchii pokrywało się z terytorium guberni syberyjskiej i obejmowało cały Ural, Syberię i Daleki Wschód Rosji[3]. W latach 80. XVII w. powstał sobór katedralny w Tobolsku – pierwszy obok miejscowego Kremla obiekt murowany za Uralem. Od XVIII w. eparchia prowadziła szeroko zakrojoną działalność misyjną i oświatową, którą zarzuciła dopiero po 1917[3]. W latach 20. XX wieku większość cerkwi eparchii i wszystkie podległe jej monastery zostały zdewastowane i zamknięte. Realną działalność administratura wznowiła dopiero po zmianie stosunku władz komunistycznych do Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego w okresie II wojny światowej; następnie została zlikwidowana i włączona do eparchii omskiej i tiumeńskiej. Do końca lat 80. w całym obwodzie tiumeńskim funkcjonowało osiem czynnych świątyń[3].

Eparchia została reaktywowana w 1990[3]. W 2011 z jej terytorium wydzielone zostały eparchie chanty-mansyjska i salechardzka[4], a w 2013 – eparchia iszymska[4].

W styczniu 2014 w eparchia liczyła 114 parafii, zgrupowanych w trzech dekanatach: jałutorowskim, tiumeńskim i tobolskim[4]. W tym czasie w administraturze działało 120 osób duchownych, w tym 55 zakonnych[4].

Zmiany nazwy

  • syberyjska i tobolska (1620 – 5 października 1768)
  • tobolska i syberyjska (5 października 1768 – 1937)
  • tobolska i tiumeńska (od 1990)[5]

Biskupi tobolscy

  • Cyprian (Starorusiennikow), 1620–1624
  • Makary (Kuczin), 1624–1635
  • Nektariusz (Telaszyn), 1636–1640
  • Gerazym (Kriemlew), 1640–1650
  • Symeon, 1651–1664
  • Korneliusz, 1664–1677/1678
  • Paweł, 1678–1692
  • Ignacy (Rimski-Korsakow), 1692–1700
  • Dymitr (Tuptało), 1701–1702
  • Filoteusz (Leszczyński), 1702–1711
  • Jan (Maksymowicz), 1712–1715
  • Teodor (Leszczyński), 1715–1721, po ślubach wielkiej schimy, ponownie
  • Antoni (Stachowski), 1721–1740
  • Nikodem (Skrebnicki), 1740
  • Arseniusz (Maciejewicz), 1741–1742
  • Antoni (Narożnicki), 1742–1748
  • Sylwester (Głowacki), 1749–1755
  • Paweł (Koniuszkiewicz), 1758–1768
  • Warłaam (Pietrow-Ławrowski), 1768–1803
  • Antoni (Znamienski), 1803–1806
  • Ambroży (Kełembet), 1806–1822
  • Ambroży (Rożdiestwienski-Bieszczezierow), 1822–1825
  • Eugeniusz (Kazancew), 1825–1831
  • Paweł (Pawłow-Moriew), 1831
  • Atanazy (Protopopow), 1832–1842
  • Włodzimierz (Alawdin), 1842–1845
  • Jerzy (Jaszczurżinski), 1845–1852
  • Eulampiusz (Piatnicki), 1852–1856
  • Teognost (Lebiediew), 1856–1862
  • Warłaam (Uspienski), 1862–1872
  • Efrem (Riazanow), 1874–1880
  • Bazyli (Lewitow), 1880–1885
  • Abrahamiusz (Letnicki), 1885–1889
  • Justyn (Polański), 1889–1893
  • Agatangel (Prieobrażenski), 1893–1897
  • Antoni (Karżawin), 1897–1910
  • Euzebiusz (Grozdow), 1910–1912
  • Dionizy (Sosnowski), 1912, locum tenens
  • Aleksy (Mołczanow), 1912–1913
  • Barnaba (Nakropin), 1913–1917
  • Hermogen (Dołganiow), 1917–1918
  • Irynarch (Sinieokow-Andriejewski), 1918–1922, locum tenens
  • Mikołaj (Pokrowski), 1922–1925
  • Nazariusz (Blinow), 1925–1928
  • Artemiusz (Iljinski), 1930–1937
  • Aleksy (Pantielejew), 1946, locum tenens
  • Antoni (Czeremisow), 1990[6]
  • Ilian (Wostriakow), 1990
  • Dymitr (Kapalin), od 1990[1]

Monastery

W 2014 w eparchii działały 4 monastery:[4]

Przypisy

  1. ↑ a b Димитрий, митрополит Тобольский и Тюменский (Капалин Алексей Михайлович)
  2. ↑ город Тобольск. Софийско-Успенский кафедральный собор
  3. ↑ a b c d Historia eparchii na oficjalnej stronie ros. 
  4. ↑ a b c d e Тобольская епархия
  5. ↑ Тобольская и Тюменская епархия. «Православная газета. Екатеринбургская епархия» nr 10, 2011-03-07. [dostęp 2012-07-09]. (ros.).
  6. ↑ Антоний, митрополит Орловский и Ливенский (Черемисов Иван Иванович)
  • p
  • d
  • e
Rosja
inne kraje

Szablon nie uwzględnia eparchii wchodzących w skład Kościołów autonomicznych, egzarchatów i okręgów metropolitalnych Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego.