Galerelka smukła

Galerelka smukła
Herpestes sanguineus
Rüppell, 1835[1]
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ssaki

Podgromada

żyworodne

Infragromada

łożyskowce

Rząd

drapieżne

Podrząd

kotokształtne

Rodzina

mangustowate

Podrodzina

Herpestinae

Rodzaj

mangusta

Gatunek

galerelka smukła

Synonimy
  • Herpestes gracilis Rüppell, 1835[2]
  • Herpestes mutgigella Rüppell, 1835[2]
  • Herpestes fuscus Rüppell, 1835[3]
  • Ichneumon cauui A. Smith, 1836[4]
  • Ichneumon ratlamuchi A. Smith, 1836[4]
  • Cynictis melanura Martin, 1836[5]
  • Herpestes badius A. Smith, 1838[6]
  • Ichneumia nigricaudatus I. Geoffroy Saint-Hilaire, 1839[7]
  • Herpestes galinieri Gúerin, 1847[8]
  • Herpestes punctulatus J.E. Gray, 1849[9]
  • Herpestes lefebvrii Prévost & Des Murs, 1850[10]
  • Herpestes ornatus Peters, 1852[11]
  • Herpestes ochromelas Pucheran, 1855[12]
  • Herpestes jodoprymnus Heuglin, 1861[13]
  • Calogale grantii J.E. Gray, 1865[14]
  • Calogale venatica J.E. Gray, 1865[15]
  • Herpestes mutscheltschela Heuglin, 1877[16]
  • Herpestes ruficauda Heuglin, 1877[17]
  • Mungos gracilis proteus O. Thomas, 1907[18]
  • Mungos melanurus canus Wroughton, 1907[19]
  • Mungos melanurus zombae Wroughton, 1907[20]
  • Mungos sanguineus ibeae Wroughton, 1907[21]
  • Mungos auratus O. Thomas & Wroughton, 1908[22]
  • Mungos sanguineus galbus Wroughton, 1909[23]
  • Mungos sanguineus ugandae Wroughton, 1909[23]
  • Mungos sanguineus orestes Heller, 1911[24]
  • Mungos phoenicurus O. Thomas, 1912[25]
  • Mungos sanguineus rendilis Lönnberg, 1912[26]
  • Mungos dentifer Heller, 1913[27]
  • Mungos caaui swinnyi Roberts, 1913[28]
  • Mungos ignitus Roberts, 1913[29]
  • Calogale mossambica Matschie, 1914[30]
  • Calogale schimperi Matschie, 1914[31]
  • Calogale erlangeri Matschie, 1914[32]
  • Calogale türstigi Matschie, 1914[33]
  • Calogale ererensis Matschie, 1914[34]
  • Calogale marae Matschie, 1914[35]
  • Calogale elegans Matschie, 1914[36]
  • Mungos sanguineus parvipes Hollister, 1916[37]
  • Herpestes phoenicurus saharae O. Thomas, 1925[38]
  • Herpestes cauui swalius O. Thomas, 1926[39]
  • Herpestes cauui caldatus O. Thomas, 1927[40]
  • Myonax cauui bradfieldi Roberts, 1932[41]
  • Myonax auratus ignitoides Roberts, 1932[41]
  • Myonax cauui kalaharicus Roberts, 1932[41]
  • Myonax cauui kaokoensis Roberts, 1932[41]
  • Myonax cauui khanensis Roberts, 1932[42]
  • Myonax cauui ngamiensis Roberts, 1932[42]
  • Myonax cauui okavangensis Roberts, 1932[42]
  • Myonax cauui lancasteri Roberts, 1932[43]
  • Myonax ratlamuchi upingtoni Shortridge, 1934[44]
  • Galerella sanguinea mustela Schwarz, 1935[45]
  • Calogale cauui dasilvai Roberts, 1938[46]
  • Myonax cauui erongensis Roberts, 1946[47]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[48]

Zasięg występowania
Mapa występowania
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Galerelka smukła[49], mangusta strojna (Herpestes sanguineus) – gatunek drapieżnego ssaka z podrodziny Herpestinae w obrębie rodziny mangustowatych (Herpestidae).

Taksonomia

Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1835 roku niemiecki przyrodnik Eduard Rüppell, nadając mu nazwę Herpestes sanguineus[1]. Holotyp pochodził z Kordofanu, w Sudanie[50].

Czasami umieszczany w rodzaju Galerella[50]. Opisano ponad 40 podgatunków, głównie w oparciu o niewiarygodne cechy (głównie kolor i długość futra)[51]. Spośród opisanych podgatunków, jedynie H. ochraceus jest obecnie uważany za odrębny gatunek[51]. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World uznają ten gatunek za monotypowy, ale może się to zmienić wraz z przyszłymi badaniami, w tym analizami genetycznymi[51].

Etymologia

  • Herpestes: gr. ἑρπηστης herpēstēs „pełzacz”, od ἑρπω herpō „pełzać”; prawdopodobnie w aluzji do zwyczajów mangusty, szczególnie jej pogoni za swoją ofiarą. Sugerowano również połączenie greckich słów: ερπ erp „gad, wąż”; εδεστης edestēs „zjadacz”, od εδω edō „jeść”[52].
  • sanguineus: łac. sanguineus „krwawy”, od sanguis, sanguinis „krew”[53].

Zasięg występowania

Galerelka smukła występuje szeroko rozpowszechniona w pasie subsaharyjskim od Senegalu na wschód do wybrzeża Morza Czerwonego w Sudanie i na południe do Południowej Afryki; występuje także na wyspie Zanzibar w archipelagu Zanzibar[51].

Morfologia

Długość ciała (bez ogona) samic 27–33 cm, samców 32–34 cm, długość ogona samic 21,2–29 cm, samców 19,4–31 cm, długość ucha samic 1,5–2,5 cm, samców 1,4–2,8 cm, długość tylnej stopy samic 4,4–6 cm, samców 4,5–7 cm; masa ciała samic 277–565 g, samców 363–789 g[54]. Długość czaszki samic 59–68 mm, samców 60–70 mm[54]. Wzór zębowy: I 3 3 {\displaystyle {\tfrac {3}{3}}} C 1 1 {\displaystyle {\tfrac {1}{1}}} P 3 4 {\displaystyle {\tfrac {3}{4}}} M 2 2 {\displaystyle {\tfrac {2}{2}}} = 38[54].

Ekologia

Zamieszkuje od półpustyń do gęstych suchych lasów, do wysokości 600 m n.p.m., sawanny i obszary skaliste.

Prowadzi osiadły tryb życia, jednak nie posiada własnego terytorium. Mangusty strojne doskonale się wspinają. Niewiele wiadomo na temat zachowań godowych. Po ciąży trwającej ok. 60 dni rodzą się 2–4 ślepe młode, które po 3 tygodniach otwierają oczy. Ssą mleko matki przez ok. 8 tygodni. Dojrzewają po ukończeniu 1. roku życia. Żywią się głównie małymi gryzoniami, owadami, gadami, okazjonalnie jajami ptaków i pisklętami. Do wrogów naturalnych mangusty strojnej należą ptaki drapieżne, małe koty i szakale.

Status zagrożenia

W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody i Jej Zasobów został zaliczony do kategorii LC (niższego ryzyka) pod nazwą Herpestes sanguineus[48]. Nie ma poważniejszych zagrożeń dla populacji galerelki smukłej.

Przypisy

  1. ↑ a b Rüppell 1835 ↓, s. 27.
  2. ↑ a b Rüppell 1835 ↓, s. 29.
  3. ↑ Rüppell 1835 ↓, s. 31 (przypis).
  4. ↑ a b A. Smith: Report of the Expedition for Exploring Central Africa, from the Cape of Good Hope, June 23, 1834, under the Superintendence of Dr. A. Smith. Cape Town: Government Gazette Office, 1836, s. 42. (ang.).
  5. ↑ W.C.L. Martin. The skin was exhibited of a species of Cynictis, Og. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 4, s. 56, 1836. (ang.). 
  6. ↑ A. Smith: Illustrations of the zoology of South Africa, consisting chiefly of figures and descriptions of the objects of natural history collected during an expedition into the interior of South Africa, in the years 1834, 1835, and 1836; fitted out by "The Cape of Good Hope association for exploring Central Africa": together with a summary of African zoology, and an inquiry into the geographical ranges of species in that quarter of the globe. Cz. 12. London: Smith, Elder and Co., 1838, s. rys. 4 i tekst. (ang.).
  7. ↑ I. Geoffroy Saint-Hilaire. Notice sur deaux nouveaux genres de Mammifères carnassiers, les Ichneumies, du continent africain, et les Galidies, de Madagascar. „Magasin de zoologie, d'anatomie comparée et de palaeontologie”. 1, s. 18, 1839. (fr.). 
  8. ↑ F.É. Guérin-Méneville: Énumération des mammifères recueillis en Abyssinie par MM. Ferret et Galinier. W: P.V.A. Ferret & J.G. Galinier: Voyage en Abyssinie dans les provinces du Tigré, du Samen et de l'Amhara, dédié à s. a. r. monseigneur le duc de Nemours. Cz. 3. Paris: Paulin, 1847, s. 169, ryc. 1, fig. 1. (fr.).
  9. ↑ J.E. Gray. Description of a new species of Herpestes.. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 17, s. 11, 1849. (ang.). 
  10. ↑ M.A.P.O. Des Murs, F. Prévost, A. Guichenot & F.É. Guérin-Menneville: Histoire naturelle. Zoologie. W: Y. Lefebvre, A. Petit, L.R. Quartin-Dillon & Vignaud: Voyage en Abyssinie exécuté pendant les années 1839, 1840, 1841, 1842, 1843. Cz. Atlas. Paris: Arthus Bertrand, 1850, s. ryc. 1. (fr.).
  11. ↑ W.C.H. Peters. Mittheilung über die in Mossambique beobachteten Mangusten. „Bericht über die zur Bekanntmachung geeigneten Verhandlungen der Konigl. Preuss. Akademie der Wissenschaften zu Berlin”. Aus dem Jahre 1852, s. 81, 1852. (niem.). 
  12. ↑ J. Pucheran. Notes mammalogiques. „Revue et Magasin de Zoologie pure et Appliquée”. 2e Série. 7, s. 393, 1855. (fr.). 
  13. ↑ T. von Heuglin. Beiträge zur fauna der säugethiere N.O.-Afrika’s. „Novorum actorum Academiae Caesareae Leopoldino-Carolinae Germanicae Naturae Curiosorum”. 29 (8), s. 23, 1861. 
  14. ↑ Gray 1865 ↓, s. 561.
  15. ↑ Gray 1865 ↓, s. 563.
  16. ↑ Heuglin 1877 ↓, s. 41.
  17. ↑ Heuglin 1877 ↓, s. 43.
  18. ↑ O. Thomas. On further new Mammals obtained by the Ruwenzori Expedition. „The Annals and Magazine of Natural History”. Seventh Series. 19, s. 119, 1907. (ang.). 
  19. ↑ Wroughton 1907 ↓, s. 114.
  20. ↑ Wroughton 1907 ↓, s. 115.
  21. ↑ Wroughton 1907 ↓, s. 118.
  22. ↑ O. Thomas & R.Ch. Wroughton. The Rudd Exploration of S. Africa.—X. List of mammals collected by Mr. Grant near Tette, Zambesia. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1908 (3), s. 543, 1908. (ang.). 
  23. ↑ a b R.Ch. Wroughton. Four new African mammals. „The Annals and Magazine of Natural History”. Eight series. 3, s. 514, 1909. (ang.). 
  24. ↑ E. Heller. New species of rodents and carnivores from equatorial Africa. „Smithsonian miscellaneous collections”. 56 (17), s. 15, 1911. (ang.). 
  25. ↑ O. Thomas. Two new West-African mammals. „The Annals and Magazine of Natural History”. Eight series. 10 (57), s. 280, 1912. (ang.). 
  26. ↑ A.J.E. Lönnberg. Mammals collected by the Swedish Zoological Expedition to British East Africa 1911. „Kunglika Svenska vetenskapsakademiens handlingar”. Ny Följd. 48 (5), s. 66, 1912. (ang.). 
  27. ↑ E. Heller. New Antelopes and Carnivores from British East Africa. „Smithsonian Miscellaneous Collection”. 61 (13), s. 10, 1914. (ang.). 
  28. ↑ Roberts 1913 ↓, s. 75.
  29. ↑ Roberts 1913 ↓, s. 76.
  30. ↑ Matschie 1914 ↓, s. 438.
  31. ↑ Matschie 1914 ↓, s. 444.
  32. ↑ Matschie 1914 ↓, s. 445.
  33. ↑ Matschie 1914 ↓, s. 446.
  34. ↑ Matschie 1914 ↓, s. 448.
  35. ↑ Matschie 1914 ↓, s. 453.
  36. ↑ Matschie 1914 ↓, s. 456.
  37. ↑ N. Hollister. Descriptions of a new genus and eight new species and subspecies of African mammals. „Smithsonian miscellaneous collections”. 66 (1), s. 5, 1916. (ang.). 
  38. ↑ O. Thomas. On the mammals (other than ruminants) collected by Captain Angus Buchanan during his second Saharan expedition, and presented by him to the National Museum. „The Annals and Magazine of Natural History”. Ninth series. 16, s. 189, 1925. DOI: 10.1080/00222932508633288. (ang.). 
  39. ↑ O. Thomas. On mammals from Ovamboland and the Cunene River, obtained during Capt. Shortridge’s third Percy Sladen and Kaffrarian Museum Expedition into South-West Africa. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1926 (1), s. 292, 1926. (ang.). 
  40. ↑ O. Thomas. On mammals from the Gobabis district, Eastern Damaraland, South-West Africa, obtained during Captain Shortridge's fourth Percy Sladen and Kaffrarian Museum Expedition. With field-notes by the collector. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1927 (2), s. 374, 1927. DOI: 10.1111/j.1096-3642.1927.tb02267.x. (ang.). 
  41. ↑ a b c d Roberts 1932 ↓, s. 2.
  42. ↑ a b c Roberts 1932 ↓, s. 3.
  43. ↑ Roberts 1932 ↓, s. 4.
  44. ↑ G.Ch. Shortridge: The Mammals of South West Africa: A Biological Account of the Forms Occurring in that Region. T. 1. London: W. Heinemann, 1934, s. 124 (przypis). (ang.).
  45. ↑ E. Schwarz. On a new mongoose from the Camaroons. „The Annals and Magazine of Natural History”. Tenth series. 15 (86), s. 300, 1935. DOI: 10.1080/00222933508654966. (ang.). 
  46. ↑ A. Roberts. Descriptions of new forms of mammals. „Annals of the Transvaal Museum”. 19 (2), s. 235, 1938. (ang.). 
  47. ↑ A. Roberts. Descriptions of numerous new subspecies of mammals. „Annals of the Transvaal Museum”. 20, s. 313, 1946. (ang.). 
  48. ↑ a b E. Do Linh San & A.H.E.D.L.S.& A.H. Maddock E. Do Linh San & A.H.E.D.L.S.& A.H., Herpestes sanguineus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2021-3 [dostęp 2022-04-24]  (ang.).
  49. ↑ Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 144. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
  50. ↑ a b D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Galerella sanguinea. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2022-04-24].
  51. ↑ a b c d C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 416. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).
  52. ↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 321, 1904. (ang.). 
  53. ↑ sanguineus, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-04-24]  (ang.).
  54. ↑ a b c J.S. Gilchrist, A.P. Jennings, G. Veron, & P. Cavallini (koordynator): Family Herpestidae (Mongooses). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 1: Carnivores. Barcelona: Lynx Edicions, 2009, s. 316–317. ISBN 978-84-96553-49-1. (ang.).

Bibliografia

  • Säugethiere. W: E. Rüppell: Neue Wirbelthiere zu der Fauna von Abyssinien gehörig. S. Schmerber: Frankfurt am Main, 1835–1840, s. 1–40. (niem.).
  • J.E. Gray. A revision of the genera and species of Viverrine animals (Viverridae) founded on the collection in the British Museum. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1864, s. 502–579, 1864. (ang.). 
  • T. von Heuglin: Reise in Nordost-Afrika. Schilderungen aus dem Gebiete der Beni Amer und Habab nebst zoologischen Skizzen und einem Führer für Jagdreisende. Cz. 2. Braunschweig: G. Westermann, 1877, s. 1–304. (niem.).
  • R.Ch. Wroughton. On the African mungooses usually referred to the Herpestes gracilis group. „The Annals and Magazine of Natural History”. Seventh series. 20 (116), s. 110–121, 1907. (ang.). 
  • A. Roberts. The collection of mammals in the Transvaal Museum registered up to the 31st March, 1913, with descriptions of new species. „Annals of the Transvaal Museum”. 4 (2), s. 65–107, 1913. (ang.). 
  • P. Matschie. Einige Hermelin-Mangusten von Ost- und Mittelafrika. „Sitzungsberichte der Königlich Preussischen Akademie der Wissenschaften zu Berlin”. Jahrgang 1914, s. 435–457, 1914. (niem.). 
  • A. Roberts. Preliminary description of fifty-seven new forms of South African mammals. „Annals of the Transvaal Museum”. 15 (1), s. 1–19, 1932. (ang.). 
Identyfikatory zewnętrzne (takson):
  • EoL: 311568
  • GBIF: 5219098
  • identyfikator iNaturalist: 925988
  • ITIS: 622010
  • NCBI: 210644