Gamma
Ten artykuł dotyczy litery alfabetu greckiego. Zobacz też: Ɣ – litera alfabetu ewe i ɣ – litera używana w międzynarodowym alfabecie fonetycznym IPA. |
Gamma (ghama, γάμμα, pisana Γγ) – trzecia litera alfabetu greckiego. W greckim systemie liczbowym oznacza liczbę 3. Gamma pochodzi od litery alfabetu fenickiego gimel . Od gammy pochodzą litery łacińskie C i G oraz cyrylickie Г i Ґ.
W grece współczesnej gamma reprezentuje spółgłoskę szczelinową miękkopodniebienną dźwięczną /ɣ/ lub spółgłoskę szczelinową podniebienną dźwięczną /ʝ/.
W języku starogreckim gamma reprezentowała zaś spółgłoskę zwartą miękkopodniebienną dźwięczną /g/.
Użycie jako symbolu
Γ
- w matematyce:
- rozkład gamma
- funkcja gamma
- w fizyce – centrum strefy Brillouina.
- korekcja gamma
- promieniowanie gamma
- foton
- odkształcenia postaciowe
- w fizyce:
- bezwymiarowa wielkość związana z prędkością cząstki wzorem (gdzie – prędkość światła w próżni). Występuje we wzorach transformacji Lorentza, stosowana jako miara prędkości bardzo szybko poruszających się cząstek.
- w termodynamice – oznaczenie wskaźnika adiabatycznego gazu, zdefiniowanego jako stosunek ciepła właściwego gazu przy stałym ciśnieniu do ciepła właściwego gazu przy stałej objętości
- jednostka natężenia pola magnetycznego równa stosowana dla słabych pól, zwykle w geofizyce i astronomii
- w chemii
- w kinetyce reakcji – temperaturowy współczynnik szybkości reakcji (TWSR)
- jako lokant podobnie do innych liter alfabetu greckiego[1]
- Gamma – w brydżu konwencja licytacyjna, część systemu Precision
Kodowanie
W Unikodzie litera jest zakodowana:
Znak | Unicode | Kod HTML | Nazwa unikodowa | Nazwa polska |
---|---|---|---|---|
Γ | U+0393 | Γ lub Γ lub Γ | GREEK CAPITAL LETTER GAMMA | wielka litera grecka gamma |
γ | U+03B3 | γ lub γ lub γ | GREEK SMALL LETTER GAMMA | mała litera grecka gamma |
W LaTeX-u używa się znacznika:
Znak | LaTeX |
---|---|
\Gamma | |
\gamma |
Zobacz też
Zobacz hasło gamma w Wikisłowniku |
Zobacz multimedia związane z tematem: Gamma |
Przypisy
- ↑ Henri A.H.A. Favre Henri A.H.A., Warren H.W.H. Powell Warren H.W.H., Nomenklatura związków organicznych. Rekomendacje IUPAC i nazwy preferowane 2013, Komisja Terminologii Chemicznej Polskiego Towarzystwa Chemicznego (tłum.), wyd. 4, Narodowy Komitet Międzynarodowej Unii Chemii Czystej i Stosowanej, [2021], s. 27 .
- p
- d
- e
Klasyczne litery greckie |
|
---|---|
Litery nieużywane współcześnie |
|
Litery używane w innych językach |
|
W nawiasach podano odmienną od tradycyjnej, współczesną wymowę w języku nowogreckim, według polskiej transkrypcji podręcznikowej.
Encyklopedia internetowa (litera grecka):
- NE.se: gamma
- SNL: gamma
- Catalana: 0111145