Gesta Hungarorum

Mapa przedstawiająca Węgry w okresie opisywanym przez Gesta Hungarorum.

Gesta Hungarorum – najstarsza zachowana do naszych czasów kronika Węgier[1] (łac. Scriptores rerum Hungaricorum v. I. B. 1937. s. 33-117).

Historia

Kronika została spisana przez anonimowego notariusza ok. 1200 roku[2] w typie przyjętym wówczas na zachodzie zwanym gesta. Dzieło powstało na przełomie panowania królów węgierskich Béli III i Béli IV. Kronika sięga od czasów najdawniejszych do połowy X wieku. Gesta Hungarorum przedstawiają wywód rodowy dynastii książąt siedmiogrodzkich.

Pomimo że gesta węgierskie uważane są za dzieło Anonima (Anonymus notarius Belae regis Hungariae[2], w lit. pol. Anonim Węgierski), to już w prologu jej autor Magister P. (P. dictus magister) zwraca się do swojego przyjaciela, wysokiego dostojnika kościelnego, z którym razem studiował historię trojańską z księgi De excidio Troiae Daresa Frygijczyka.

Gesta Hungarorum nie są kroniką w tradycyjnym sensie, bowiem nie podają prawie żadnych dat, ani też nie przedstawiają biegu wydarzeń według jakiegoś określonego schematu chronologicznego. W XIII wieku kronikę kontynuował węgierski kronikarz Simon Kézai.

Również polski kronikarz Gall Anonim zastosował typ dzieła zwany gesta.

Hipotezy dotyczące tożsamości autora P. Magistra obejmują:

  • Notariusza (kanclerza), króla Węgier Beli III (1172–1196).
  • Kanclerza króla Beli II (1131–1141) - Piotra, który w 1124 został kanclerzem za poprzedniego króla Stefana II.
  • Galla Anonima - kronikarza francuskiego lub włoskiego pochodzenia, który podróżował przez Węgry; autora Kroniki Polskiej.

Przypisy

  1. Anonymus Belae regis notarius [online], z-ne.pl [dostęp 2022-05-16] .
  2. a b Anonymus, [w:] BożenaB. Chicińska BożenaB. (red.), Mały Słownik Pisarzy Węgierskich, Warszawa: Wiedza Powszechna, 1977, s. 12 .

Bibliografia

  • Anonimowego notariusza króla Béli GESTA HUNGARORUM, AleksandraA. Baś-Kulbicka (tłum.) i inni, Kraków: Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego „Societas Vistulana”, 2006, ISBN 83-88385-84-4, ISBN 978-83-88385-84-1, OCLC 233494868 .

Linki zewnętrzne

Zobacz w Wikiźródłach tekst
la:Gesta Hungarorum
Zobacz multimedia związane z tematem: Gesta Hungarorum
  • Gesta Hungarorum według Anonymusa
  • Gesta Hungarorum według Simona Kézaiego
Kontrola autorytatywna (dzieło literackie):
  • VIAF: 175479346, 193690607, 3159474194727662052
  • GND: 4689422-6
  • NKC: aun2011641707
  • J9U: 987007299133405171
  • SNL: Gesta_Hungarorum