Hiperjądro

Hiperjądro – typ jądra atomowego, w którym co najmniej jeden nukleon został zastąpiony hiperonem^[1]. Typowy czas życia takiego jądra jest mniejszy niż 10⁻¹⁰ sekundy. Najczęstszym przypadkiem hiperjąder są jądra z hiperonem Λ i z Σ${\displaystyle {}^{-}.}$

Hiperjądra po raz pierwszy w 1952 roku zaobserwowali profesorowie Marian Danysz i Jerzy Pniewski z Instytutu Fizyki Doświadczalnej Wydziału Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego.

Dzięki temu, że hiperony posiadają inne liczby kwantowe niż „zwykła materia” (niezerową dziwność), właściwości hiperjąder są inne niż zwykłych jąder o tej samej liczbie barionowej; na przykład stan podstawowy jądra ${\displaystyle _{\Lambda }^{5}{\mbox{He}}}$ przypomina bardziej stan ⁴He niż wysoce niestabilnego ⁵He i ulega rozpadowi tylko ze względu na nietrwałość hiperonu lambda.

Atom, w którym rolę jądra pełni hiperjądro, jest nazywany hiperatomem^[2]. (Hiperatom to również atom egzotyczny, w którym jeden z elektronów jest zastąpiony hiperonem^[3].)

Rozważa się też hiperjądra zawierające kwark powabny i kwark denny^[4].

Przypisy

Linki zewnętrzne

• JanuszJ. Zakrzewski JanuszJ., Jak zidentyfikowalismy hiperjadro podwójne, [w:] pismo „Delta”, deltami.edu.pl, styczeń 1974, ISSN 0137-3005 [dostęp 2023-12-09]  (pol.).
• historia odkrycia hiperjąder