Kościół Rozesłania św. Apostołów w Chełmie
![]() | |||||||||||||||||
kościół parafialny | |||||||||||||||||
Kościół Rozesłania św. Apostołów | |||||||||||||||||
Państwo |
| ||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Województwo | |||||||||||||||||
Miejscowość | Chełm | ||||||||||||||||
Wyznanie | |||||||||||||||||
Kościół | |||||||||||||||||
Parafia | |||||||||||||||||
Wezwanie | Rozesłanie Apostołów | ||||||||||||||||
Wspomnienie liturgiczne | 15 lipca | ||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
Położenie na mapie Chełma ![]() | |||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski ![]() | |||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa lubelskiego ![]() | |||||||||||||||||
![]() | |||||||||||||||||
|
Kościół Rozesłania św. Apostołów w Chełmie – kościół parafialny w parafii rzymskokatolickiej pod tym samym wezwaniem, położony przy ul. Lubelskiej 55 w Chełmie.
Historia
Ufundowany przez Króla Polski Władysława Jagiełłę za zasługi Chorągwi Białego Niedźwiedzia z Chełma, która miała znaczący udział w bitwie pod Grunwaldem. Pierwotnie był to kościół drewniany wzniesiony w 1417. W 1578 kościół spłonął, po czym na jego miejscu wybudowano w 1585 kościół murowany, który został w 1754 rozebrany z powodu złego stanu technicznego. W latach 1753-1763 zbudowano obecny kościół pw. Rozesłania św. Apostołów. Fundatorami byli Marianna i Andrzej Wolscy oraz Wacław Piotr Rzewuski. Budowę kościoła powierzono architektowi Pawłowi Antoniemu Fontanie a pracami budowlanymi kierował Tomasz Rezler. Kościół konsekrował w 1795 biskup Jan Kanty Lenczowski.
Świątynia uniknęła zniszczeń w ciągu swej historii, była tylko wielokrotnie remontowana, ostatni raz w 1994, kiedy to wymieniono pokrycie dachu na blachę miedzianą i położono tynki zewnętrzne.
Architektura
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0e/Panorama_chelma_by_nycz.jpg/220px-Panorama_chelma_by_nycz.jpg)
Trzynawowy kościół został wzniesiony w stylu późnobarokowym. Fasada zachodnia z dwiema skośnie ustawionymi wieżami, w charakterystyczny sposób odsuniętymi od eliptycznego korpusu z obejściem i z wydłużoną prostokątnie partią wschodnią[2]. Na prawej wieży umieszczono w 1970 zegar.
Przy prezbiterium znajdują się dwie prostokątne zakrystie z lożami na piętrze. Ośmioboczna nawa główna jest otoczona obejściem z kaplicami. Na dachu nawy znajduje się sygnaturka.
Na dziedzińcu przed fasadą stoją symetrycznie ustawione figury późnobarokowe: Matki Boskiej Łaskawej i św. Józefa Kalasantego.
Wystrój wnętrza
Późnobarokowa polichromia (ok. 1758), pędzla Józefa Majera, była przemalowywana i kilkakrotnie restaurowana.
Drewniane ołtarze, ambonę i chrzcielnicę wykonał w stylu rokokowym w trzeciej ćwierci XVIII w. Michał Filewicz. W ołtarzu głównym znajduje się krucyfiks, a na zasuwie – obraz Matki Boskiej Nieustającej Pomocy. Ołtarze boczne po lewej stronie mieszczą obrazy Matki Boskiej Częstochowskiej, św. Antoniego, Adoracji Matki Boskiej przez św. Józefa Kalasantego, św. Kajetana z Dzieciątkiem i Matki Bożej (wszystkie pędzla Szymona Czechowicza). Ołtarze boczne po prawej zawierają obrazy: św. Józefa z Dzieciątkiem – (pędzla Czechowicza), Matki Boskiej Łaskawej, Przemienienia Pańskiego (kopia Rafaela). W nawie stoją zabytkowe ławki rokokowe i cztery późnobarokowe konfesjonały. W zakrystii znajdują się zabytkowe naczynia i szaty liturgiczne.
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/Polichromie.Che%C5%82m..jpg/234px-Polichromie.Che%C5%82m..jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Freski_ko%C5%9Bcio%C5%82a_pijar%C3%B3w.Che%C5%82m%2Cwoj.lubelskie%2Cpow.i_gm.Che%C5%82m..jpg/208px-Freski_ko%C5%9Bcio%C5%82a_pijar%C3%B3w.Che%C5%82m%2Cwoj.lubelskie%2Cpow.i_gm.Che%C5%82m..jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fc/Che%C5%82m%2C_wn%C4%99trze_ko%C5%9Bcio%C5%82a_p.w._Rozes%C5%82ania_%C5%9B%C5%9B._Aposto%C5%82%C3%B3w_%282%29.jpg/197px-Che%C5%82m%2C_wn%C4%99trze_ko%C5%9Bcio%C5%82a_p.w._Rozes%C5%82ania_%C5%9B%C5%9B._Aposto%C5%82%C3%B3w_%282%29.jpg)
Przypisy
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo lubelskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 31 marca 2024 [dostęp 2010-10-02] .
- ↑ Janusz Kębłowski: Dzieje sztuki polskiej. Warszawa: Wydawnictwo Arkady, 1987, s. 151. ISBN 83-213-3146-7.
Bibliografia
- Historia parafii i kościoła
- p
- d
- e