Mirra

Zobacz multimedia związane z tematem: Mirra

Zobacz hasło mirra w Wikisłowniku

Mirra – wonna żywica otrzymywana z drzew i krzewów należących do rodzaju balsamowiec (Commiphora)^[1]. Uważa się, że najlepsza pochodzi z balsamowca mirry (Commiphora abyssinica), możliwe jest jednak uzyskiwanie jej również z innych gatunków balsamowca, np. Commiphora kataf i Commiphora myrrha^[2]. Nazwa mirra wywodzi się z języków semickich^[3], por. aram. ‏ܡܪܝܪܐ‎ murr, arab. ‏مر‎ murr (w obydwu językach: „gorzka”; to słowo wywodzi się od prasemickiego rdzenia m-r-r). W hebrajskiej Biblii opisana jest słowem hebr. ‏מוֹר‎ môr (lub hebr. ‏מֹר‎ mōr)^[4].

Właściwości

Ma konsystencję skrystalizowanego miodu, bardzo przyjemny zapach i gorzki, korzenny smak. Od olibanum różni się mniejszą zawartością żywicy, a większą olejków eterycznych. Mirra samoistnie wypływa z balsamowca w postaci przeźroczystych, czerwonobrunatnych niewielkich grudek. Są one dość kruche. W handlu mają nazwę mirra eletta, tzn. mirra wyborna. Rozcięcie kory zwiększa wyciek żywicy, ale jest ona gorszej jakości: ma postać ciemniejszych i większych grudek, często zanieczyszczonych. W handlu taka mirra ma nazwę mirra in sorte^[2].

Zastosowania

• W starożytności była używana jako lekarstwo w chorobach układu pokarmowego, oddechowego i rozrodczego i do pielęgnacji jamy ustnej. Leczyli nią rany żołnierze Kserksesa I (ok. 517-465 p.n.e.)^[2].
• Również obecnie jest wykorzystywana jako środek leczniczy. Dodaje się ją jako środek antyseptyczny w płynach do płukania ust i pastach do zębów, stosuje także w profilaktyce i leczeniu chorób dziąseł^[5]. Mirra ma własności przeciwbólowe. Jest składnikiem niektórych mazideł i maści leczniczych używanych przy leczeniu otarć skóry, stłuczeń, bólach spowodowanych skręceniem stawów, itp. Naukowcy z Florencji zbadali mechanizm jej przeciwbólowego działania na myszach. Zawarte w mirrze seskwiterpeny furanoeudesma-1,3-dien wpływają na receptory opioidowe w mózgu. Receptory te mają wpływ na odczuwanie bólu^[6].
• Duże ilości mirry zużywano dawniej do namaszczania i balsamowania zwłok^[2].
• Jest jednym ze składników kadzidła używanego podczas liturgii^[2].
• Używana jest w przemyśle kosmetycznym^[2].
• Dodawano jej do wina, które podawano skazańcom przed śmiercią, by zmniejszyć ich ból. Według Ewangelii Marka (15,23) podano ją również Jezusowi na krzyżu: „Tam dawali mu wino zaprawione mirrą, lecz On nie przyjął”^[2].

W kulturze

• Aż do XIV wieku była obok złota i drogich kamieni jednym ze standardowych podarków, jakie składali sobie królowie^[2].
• W Starym Testamencie mirra była składnikiem oleju świętego, używanego do namaszczania (Wj 30,23,25)^[2].
• Zgodnie z Ewangelią Mateusza mirra była jednym z darów, który Jezus otrzymał od mędrców ze wschodu^[7]. Była używana też przy balsamowaniu zwłok Jezusa^[8][9].
• Egipska królowa Hatszepsut sprowadziła z Puntu w koszach wypełnionych ziemią sadzonki balsamowca mirry do swoich ogrodów^[2].

Przypisy