Nowy Łupków

Nowy Łupków
osada
Ilustracja
Centrum osady
Państwo

 Polska

Województwo

 podkarpackie

Powiat

sanocki

Gmina

Komańcza

Wysokość

580 m n.p.m.

Liczba ludności (2020)

404[2]

Strefa numeracyjna

13

Kod pocztowy

38-543[3]

Tablice rejestracyjne

RSA

SIMC

0354353[4]

Położenie na mapie gminy Komańcza
Mapa konturowa gminy Komańcza, na dole znajduje się punkt z opisem „Nowy Łupków”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko dolnej krawiędzi po prawej znajduje się punkt z opisem „Nowy Łupków”
Położenie na mapie województwa podkarpackiego
Mapa konturowa województwa podkarpackiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Nowy Łupków”
Położenie na mapie powiatu sanockiego
Mapa konturowa powiatu sanockiego, na dole nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Nowy Łupków”
Ziemia49°15′08″N 22°05′03″E/49,252222 22,084167[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Nowy Łupków (do 2011 Łupków) – osada w województwie podkarpackim, w powiecie sanockim, w gminie Komańcza[4][5].

W osadzie znajduje się przystanek kolejowy oraz końcowy dworzec nieczynnego obecnie odcinka Bieszczadzkiej Kolejki Leśnej, który łączył ją z Cisną i Smolnikiem. Miejscowość jest siedzibą parafii św. Piotra i Pawła należącej do dekanatu Rzepedź w archidiecezji przemyskiej. Na północnych i wschodnich krańcach wsi przebiega DW897.

Historia

Nowy Łupków powstał w rejonie stacji kolejowej Łupków, po wybudowaniu tutaj linii kolejowej w 1872 roku. Była to osada kolejarska i pracowników leśnych. W osadzie umieszczono następnie przystanek kolejowy. W latach 1890-1898 zbudowano linię kolei wąskotorowej z nowo utworzonej stacji Nowy Łupków do Cisnej, zapewniającą komunikację dla regionu Bieszczadów[6]. Na stacji Nowy Łupków przeładowywano towary, głównie drewno, na kolej normalnotorową[6].

W okresie międzywojennym wieś w powiecie leskim województwa lwowskiego. Stacjonowała w niej placówka Straży Granicznej I linii „Łupków"[7]. W latach 1945-1946 nacjonaliści ukraińscy z OUN-UPA zamordowali tutaj 6 Polaków, paląc wiele gospodarstw. 20 marca 1945 zaatakowali też miejscową strażnicę WOP. Jej załoga po kilkugodzinnej walce przebiła się na terytorium Czechosłowacji, skąd przedostał się do Leska[8].

Po II wojnie światowej utworzono tam duży PGR[9]. Od 1968 znajduje się tutaj zakład karny (więzienne gospodarstwo rolne), w czasie stanu wojennego internowano tutaj działaczy „Solidarności”. W 1994 roku kolej wąskotorowa zaprzestała funkcjonowania i po wznowieniu ruchu turystycznego już nie dojeżdżała do Nowego Łupkowa[6].

1 stycznia 2011 zmieniono urzędowo nazwę miejscowości z Łupków na Nowy Łupków[10].

Galeria

  • Rzymskokatolicki kościół parafialny
    Rzymskokatolicki kościół parafialny
  • Plac zabaw
    Plac zabaw
  • Przystanek kolejowy
    Przystanek kolejowy
  • Dawna końcowa stacja kolejki wąskotorowej
    Dawna końcowa stacja kolejki wąskotorowej
  • Zakład karny
    Zakład karny
  • Pensjonat "Kimadło Wampira"
    Pensjonat "Kimadło Wampira"

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 90167
  2. ↑ Raport o stanie gminy za rok 2020. Stan ludności 31.12.2020 str.3 [dostęp 2022-01-17]
  3. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 835 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
  4. ↑ a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
  5. ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  6. ↑ a b c Michał Jerczyński. 10 lat Bieszczadzkiej Kolejki Leśnej. „Świat Kolei”. Nr 11/2007 (148). s. 14–16. 
  7. ↑ Marek Jabłonowski, Bogusław Polak: Polskie formacje graniczne 1918−1839. Dokumenty organizacyjne, wybór źródeł. T. II. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Koszalińskiej, 1999, s. 28. ISBN 83-87424-77-3.
  8. ↑ SzczepanS. Siekierka SzczepanS., HenrykH. Komański HenrykH., KrzysztofK. Bulzacki KrzysztofK., Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na Polakach w województwie lwowskim 1939–1947, Wrocław: Stowarzyszenie Upamiętnienia Ofiar Zbrodni Ukraińskich Nacjonalistów, 2006, s. 393, ISBN 83-85865-17-9, OCLC 77512897 .
  9. ↑ StanisławS. Kłos StanisławS., Bieszczady. Przewodnik, Warszawa: „Sport i Turystyka”, 1986, s. 106, ISBN 83-217-2466-3, OCLC 830218179 .
  10. ↑ Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 23 grudnia 2010 r. (Dz.U. z 2010 r. nr 257, poz. 1741)

Linki zewnętrzne

  • Łupków, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 284 .
  • Tousty Dił, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XII: Szlurpkiszki – Warłynka, Warszawa 1892, s. 438 .
  • p
  • d
  • e
Gmina Komańcza
Wsie
Osady
Integralne części wsi
  • Dolny Koniec
  • Górny Koniec
  • Koło Hryszka
  • Kożuszne
  • Letnisko
  • Osiedle A
  • Osiedle B
  • Osiedle C
  • Wisłok Dolny
  • Wisłok Górny
  • Wygnanka