Poli(chlorek winylu)

Poli(chlorek winylu)
model 3D łańcucha polimeru
Nazewnictwo
Inne nazwy i oznaczenia
polichlorek winylu, polichlorek etenylu, polichloroeten, winidur, PCW, PVC
Ogólne informacje
Monomery

CH2=CHCl

Struktura meru

-[CH2CHCl]-

Właściwości
Temperatura mięknienia

80 °C

Temperatura degradacji

180 °C

Biodegradowalność

niebiodegradowalny

Biokompatybilność

średnia

Właściwości mechaniczne

sztywny termoplast

Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą
stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
Multimedia w Wikimedia Commons
PCW jest szeroko stosowany w rurach kanalizacyjnych ze względu na niski koszt, odporność chemiczną i łatwość łączenia.

Poli(chlorek winylu) (polichlorek winylu, PVC, PCW[a]) – polimer syntetyczny z grupy polimerów winylowych, otrzymywany w wyniku polimeryzacji chlorku winylu. Stosowany do wytwarzania tworzyw sztucznych[2]. Ma właściwości termoplastyczne, charakteryzuje się dużą wytrzymałością mechaniczną, jest odporny na działanie wielu rozpuszczalników.

Synteza poli(chlorku winylu)

Nazwa handlowa w Polsce

W obrocie handlowym w Polsce występuje jako polwinit (zmiękczony, czyli plastyfikowany i granulowany PCW) i polwiplast (granulat obuwiowy PCW). Skład tego ostatniego dla jednej z odmian to około 50% czystego polichlorku winylu, 40% plastyfikatora - np. ftalanu di(2-etyloheksylu) lub mieszaniny ftalanu di(2-etyloheksylu) z ftalanem dibutylu, ftalanem izoamylu i adypinianem di(2-etyloheksylu)[3].

Zastosowanie

Polimer ten jest stosowany w różnych gałęziach gospodarki:

  • do produkcji wykładzin podłogowych, stolarki okiennej i drzwiowej, akcesoriów (w postaci różnych listew wykończeniowych), rur i kształtek do wykonywania instalacji w budynkach, jako elewacja (siding), folii itp.
  • w medycynie: dreny, sondy, cewniki, strzykawki[2]
  • do wyrobu opakowań, elementów urządzeń, płyt gramofonowych, drobnych przedmiotów itp.
  • pokrywanie powierzchni sportowych oraz innych, zakrytych i otwartych (czasem jako igelit)
  • w elektrotechnice polwinit stosowany jest jako izolacja w przewodach i kablach.

Rodzaje

Tworzywo to jest dzielone w zależności od właściwości na:

  • PCW twardy (PVC-U),
  • PCW miękki (PVC-P, z większą zawartością plastyfikatorów),

a ze względu na technikę produkcji na:

  • PCW suspensyjny (PVC-S),
  • PCW emulsyjny (PVC-E),
  • PCW zwykły, polimeryzujący w masie (PVC-M).

Uwagi

  1. Skrótowiec PCV jest w języku polskim niepoprawny logicznie i językowo. W nazewnictwie międzynarodowym używa się wyłącznie skrótu PVC – od poly(vinyl chloride). Niekiedy używany jest także skrótowiec PCW – od polskiego poli(chlorek winylu) – który jednak również nie jest poprawnie utworzony: formą zgodną z zasadami tworzenia skrótowców literowych w języku polskim byłoby PChW[1], taka nazwa nie jest jednak spotykana. PCV nie jest poprawnym akronimem ani od nazwy międzynarodowej, ani od polskiej.

Przypisy

  1. Zasady pisowni i interpunkcji (PWN). Polskie Wydawnictwo Naukowe. [dostęp 2012-06-28].
  2. a b Peter Atkins, Loretta Jones: Chemia ogólna. Cząsteczki, materia, reakcje.. Jerzy Zenon Kuryłowicz (tłum.). Warszawa: Wydawnictwo naukowe PWN, 2004, s. 524-525. ISBN 978-83-01-13810-3. OCLC 749410322.
  3. Baza wiedzy o zagrożeniach chemicznych i pyłowych, CIOP-PIB, dostęp 14 września 2008]

Bibliografia

  • Polymer Handbook, ed: J. Brandrup, E.H. Immergut, E.A. Grulke, Wiley VCH, 2003, ISBN 978-0-471-47936-9
Kontrola autorytatywna (rodzaj polimeru):
  • LCCN: sh85104742
  • GND: 4076253-1
  • NDL: 00561986
  • BnF: 12134839f
  • NKC: ph124316
  • J9U: 987007563140505171
Encyklopedia internetowa:
  • Britannica: science/polyvinyl-chloride, topic/plasticized-polyvinyl-chloride
  • Treccani: pvc
  • БРЭ: 3153015
  • SNL: polyvinylklorid
  • Catalana: 0133350