Robert Woodrow Wilson
Wilson w 2016 | |||
Państwo działania | Stany Zjednoczone | ||
---|---|---|---|
Data i miejsce urodzenia | 10 stycznia 1936 | ||
Specjalność: fizyka, astronomia | |||
Alma Mater | Rice University | ||
Nagrody | |||
|
Robert Woodrow Wilson (ur. 10 stycznia 1936 w Houston[1]) – amerykański astronom, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki za odkrycie mikrofalowego promieniowania tła. Nagrodę Nobla otrzymał w roku 1978 wraz z Arnem Penziasem[2]. W 1970 roku wraz z zespołem jako pierwszy odkrył linie widmowe tlenku węgla CO w dziewięciu źródłach galaktycznych, w tym w Mgławicy Oriona.
Życie i praca
Ukończył Lamar High School w River Oaks w Houston i studiował na Uniwersytecie Rice’a, również w Houston, gdzie został wprowadzony do społeczeństwa Phi Beta Kappa. W 1962 roku uzyskał doktorat z fizyki w California Institute of Technology[3].
W latach 1963–1976 pracował w Bell Laboratories w Holmdel, New Jersey. W 1976 został kierownikiem działu badań w Bell’s Radio Physics Research Department. W 1994 roku rozpoczął pracę w Harvard-Smithsonian Center for Astrophysics.
W 1979 został członkiem Amerykańskiej Narodowej Akademii Nauk[3].
Osiągnięcia naukowe
Razem z Arnem Penziasem odkrył mikrofalowe promieniowanie tła, nazywane też reliktowym. Jego istnienie przewidzieli teoretycznie:
- George Gamow (wraz z Ralphem Alpherem i Robertem Hermanem pod koniec lat 40.; odkrycie to zostało jednak zapomniane);
- niezależnie w latach 60. XX wieku, radziecki kosmolog Jakow Zeldowicz oraz Amerykanin Robert H. Dicke.
Odkrycia dokonano podczas prób nowej anteny Holmdel Horn Antenna – przeznaczonej do zastosowań komercjalnych. Odkrywcy interpretowali dochodzący z zewnątrz szum jako wynikający z samej konstrukcji anteny, posunęli się nawet do czyszczenia anteny z odchodów gołębi jako potencjalnego źródła szumu. Przypadkiem o ich kłopotach dowiedział się Dicke, który odwiedził naukowców i prawidłowo zinterpretował naturę szumu, którego obecność przewidział teoretycznie.
W 1970 roku wraz z zespołem, którym kierował, dokonał odkrycia linii widmowych tlenku węgla CO[4] w dziewięciu źródłach galaktycznych, w tym w Mgławicy Oriona. Obserwacje linii widmowych CO stały się standardową metodą śledzenia chłodnego molekularnego gazu międzygwiezdnego, a wykrycie CO było znaczącym wydarzeniem dla radioastronomii milimetrowej i submilimetrowej.
Kontrowersje wokół przyznania nagrody Nobla
Przyznanie Wilsonowi wraz z Arnem Penziasem Nagrody Nobla wzbudziło kontrowersje w środowisku naukowym. Wskazywano, że nagrodę powinien dostać też Robert Dicke, który teoretycznie przewidział istnienie promieniowania reliktowego i dokonał jego identyfikacji na miejscu odkrycia w Holmdel Township.
Nagrody i wyróżnienia
- Medal Henry’ego Drapera (1977) – z Arnem Penziasem
- Herschel Medal (1977)[5] – z Arnem Penziasem
- Nagroda Nobla w dziedzinie fizyki (1978) z Arnem Penziasem i Piotrem Kapicą
- Nagroda Karla Jansky’ego (1984)[6]
- Vainu Bappu Memorial Award, Indyjska Narodowa Akademia Nauk (1990)[7]
Działalność publiczna
W 2016 roku podpisał list wzywający Greenpeace, Organizację Narodów Zjednoczonych i rządy na całym świecie do zaprzestania walki z organizmami zmodyfikowanymi genetycznie (GMO)[8].
Przypisy
- ↑ Wilson Robert Woodrow, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2021-12-12] .
- ↑ Cosmic Microwave Background (CMB) radiation [online], www.esa.int [dostęp 2020-07-16] (ang.).
- ↑ a b Robert Woodrow Wilson, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2022-10-05] (ang.).
- ↑ R.W.R.W. Wilson R.W.R.W., K.B.K.B. Jefferts K.B.K.B., A.A.A.A. Penzias A.A.A.A., Carbon Monoxide in the Orion Nebula, „The Astrophysical Journal”, 161, 1970, L43, DOI: 10.1086/180567, ISSN 0004-637X [dostęp 2020-07-16] (ang.).
- ↑ Nagroda Royal Astronomical Socjety.
- ↑ Nagroda przyznawana przez National Radio Astronomy Observatory w Stanach Zjednoczonych.
- ↑ INSA :: Awards Recipients [online], insaindia.res.in [dostęp 2020-07-16] .
- ↑ Laureates Supporting Precision Agriculture (GMOs) | Support Precision Agriculture [online], www.supportprecisionagriculture.org [dostęp 2020-07-16] .
Linki zewnętrzne
- Cosmic Microwave Background (CMB) na www ESA Space Science
- p
- d
- e
- p
- d
- e
XX wiek |
|
---|---|
XXI wiek |
|
- p
- d
- e
- p
- d
- e
Wczesny Wszechświat |
|
---|---|
Rozszerzający się Wszechświat |
|
Powstawanie struktur |
|
Przyszłość Wszechświata |
|
Składowe | |
Eksperymenty | |
Znani uczeni |
- p
- d
- e
Główne artykuły | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Słynne radioteleskopy |
| ||||||||
Obserwatoria |
| ||||||||
Ludzie |
| ||||||||
Powiązane artykuły |
|
- PWN: 3996424
- Britannica: biography/Robert-Woodrow-Wilson
- Universalis: robert-woodrow-wilson
- БРЭ: 1914336
- NE.se: robert-w-wilson
- SNL: Robert_Woodrow_Wilson
- Catalana: 0072258
- DSDE: Robert_Woodrow_Wilson
- identyfikator w Hrvatska enciklopedija: 66205
- Scopus: 55605771352
- Dimensions: 07774210742.89