Sam Pivnik
 | Ten artykuł od 2017-09 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł. Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do źródeł. Dodanie listy źródeł bibliograficznych jest problematyczne, ponieważ nie wiadomo, które treści one uźródławiają. Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary) Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu. |
 | |
| Data i miejsce urodzenia | 1 września 1926 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 30 sierpnia 2017 |
| Rodzice | Lejb, Fejgla |
Sam Pivnik, właśc. Szmuel Piwnik (ur. 1 września 1926 w Będzinie, zm. 30 sierpnia 2017 w Londynie[1]) − Żyd polskiego pochodzenia ocalały z Holocaustu.
Syn krawca Lejba Piwnika i Fejgli Piwnik. Piwnikowie, jako rodzina żydowska, musieli się na początku 1943 roku wyprowadzić z własnego mieszkania i przenieść do getta Kamionka, a 6 sierpnia zostali deportowani do Auschwitz-Birkenau. Jego rodzice, młodsza siostra Chana i młodsi bracia Meir, Wolf i Józef zostali zamordowani zaraz po przyjeździe do obozu, a starsza siostra ok. 10 dni później.
Sam Pivnik został zarejestrowany z numerem 135913. Po ok. dwóch tygodniach spędzonych na obszarze kwarantanny w obozie Birkenau został skierowany do Rampekommando, gdzie pracował przy rozładunku przyjeżdżających pociągów z transportami więźniów, którzy zaraz po wyjściu z wagonów byli zabierani do obozu albo do komór gazowych. Dzięki temu miał dostęp do żywności i wartościowych przedmiotów z bagaży nowo przybyłych więźniów, co pozwalało mu utrzymać się przy życiu, a nawet przekupywać kapo.
27 grudnia 1943 Pivnik trafił do szpitala obozowego na terenie kwarantanny KL Auschwitz II, z podejrzeniem tyfusu. Przetrwał kilka „selekcji” i 11 stycznia 1944 przeniesiono go do głównego szpitala obozowego w Auschwitz II-Birkenau BIIf. Po powrocie do zdrowia udało mu się dostać do pracy kopalni węgla Fürstengrube, (obecnie KWK „Wesoła”) w KL Auschwitz III, gdzie pracował w brygadzie budowlanej, pełniąc nawet przez pewien czas funkcję vorarbeitera. Podczas pobytu w obozie widywał Ottona Molla i Josefa Mengele.
19 stycznia 1945 roku obóz przy Fürstengrube został ewakuowany w obliczu ofensywy Armii Czerwonej. Więźniowie, którzy mieli dość siły, powędrowali pod eskortą na stację kolejową w Gliwicach. Wielu tych, którzy po drodze opadli z sił, zostało zastrzelonych przez strażników z SS, dowodzonych przez SS-Oberscharführera Maxa Schmidta. Po dziewięciodniowej podróży w otwartych wagonach, niemal bez żywności i wody, grupa Pivnika dotarła 28 stycznia 1945 roku do KL Mittelbau-Dora. Następne trzy miesiące Pivnik spędził przy robotach budowlanych, a potem – wraz z około dwustoma dawnymi więźniami Fürstengrube – został ewakuowany barką z Magdeburga do Holsztynu na północy Niemiec. Tam więźniów znów skierowano do pracy: Pivnik pracował w gospodarstwie rodziców komendanta Fürstengrube, Maxa Schmidta, w Neu Glasau.
Na początku maja roku Pivnik i inni więźniowie pomaszerowali do portu w Neustadt, gdzie 3 maja 1945 załadowano ich na statki więzienne. Pivnik znalazł się na pokładzie „Cap Arcona”. Po niedługim czasie cała flotylla została zaatakowana przez myśliwce bombardujące RAF. Dwa ze statków, „Cap Arcona” i „Thielbek” stanęły w płomieniach i zatonęły. Pivnik wydostał się na górny pokład, skoczył do morza i dopłynął do brzegu. Z ok. siedmiu tysięcy więźniów, znajdujących się na obydwu statkach, ocalało nie więcej niż pięciuset. Następnego dnia Neustadt zostało zdobyte przez Armię Brytyjską i Pivnik odzyskał wolność.
W roku 2012 ukazały się jego wspomnienia pt. Survivor – Auschwitz, The Death March and My Fight for Freedom (ISBN 978-12-5002-952-2). Polskie tłumaczenie Ocalały (ISBN 978-83-7839-472-3) zostało wydane przez wydawnictwo Prószyński i S-ka[2].
Przypisy
Linki zewnętrzne
- Strona internetowa Sama Pivnika. sampivnik.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-03-02)].
