Tachyfilaksja

Ten artykuł od 2010-09 wymaga zweryfikowania podanych informacji.

Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych.
Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Tachyfilaksja (stgr. ταχύς, tachys, „szybki", φύλαξις, phylaxis, „ochrona") – zjawisko występowania szybkiej utraty wrażliwości na lek w przypadku jego częstego podawania, bez odpowiednich przerw. Występuje ono w przypadku nitratów i innych leków, których działanie oparte jest na mechanizmie receptorowym (na przykład opioidów).

Przyczyną tachyfilaksji może być zwłaszcza zjawisko internalizacji receptorów błonowych, z którymi wiąże się dana substancja (w terapii może być to lek, a w warunkach naturalnych np. neuroprzekaźnik lub hormon). Liczba receptorów dostosowuje się w ten sposób do siły sygnału chemicznego, jakim jest stężenie danej substancji w płynie zewnątrzkomórkowym. Takie dostosowanie pozwala komórce na wykrywanie zmian natężenia sygnału niezależnie od jego wartości bezwzględnej.