Tryplet Cooke’a

Ten artykuł od 2021-06 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł.

Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do źródeł. Dodanie listy źródeł bibliograficznych jest problematyczne, ponieważ nie wiadomo, które treści one uźródławiają.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Tryplet Cooke’a – trzysoczewkowy obiektyw fotograficzny, najprostszy będący anastygmatem, czyli obiektywem o skorygowanej aberracji astygmatyzmu.

Historia i konstrukcja

Tryplet Cooke’a został skonstruowany i opatentowany w 1893 r. przez Dennisa Taylora z zakładów optycznych Cooke of York. Był to pierwszy obiektyw, który w znacznym stopniu eliminował aberracje astygmatyzmu i chromatyczną. Wcześniej (około 1875 r.) taki układ optyczny był stosowany w konstrukcjach stosowanych w astronomii.

Tryplet Cooka składa się z rozpraszającej soczewki z flintu umieszczonej pomiędzy dwiema soczewkami skupiającymi wykonanymi z kronu. W swoim czasie obiektyw ten był dużym osiągnięciem w konstrukcji układów optycznych i rozwiązanie to kopiowało wielu producentów optyki. Co prawda niedługo pojawiły się lepsze konstrukcje, ale praktycznie przez cały XX wiek był on używany w aparatach fotograficznych niższej klasy. Trójsoczewkowy układ optyczny znalazł też popularność w innych zastosowaniach: lornetkach, obiektywach projekcyjnych czy astronomicznych.

Dużą popularność osiągnęły bardziej złożone tryplety, składające się z trzech grup soczewek (skupiająca – rozpraszająca – skupiająca), z których każda może mieć budowę złożoną z kilku klejonych soczewek.

Inni producenci

Trójsoczewkowymi trypletami były polskie obiektywy Emitar i Euktar stosowane w powiększalnikach oraz lustrzankach dwuobiektywowych Start oraz projekcyjne i powiększalnikowe Matlar i Mikar.

Obiektywy o takiej konstrukcji były również produkowane między innymi pod nazwami Apotar i Igestar Agfy, Aristoplan, Trioplan i Domiplan Meyera, Cassar Steinheila, Anastigmat Kodaka, Voightar Voigtländera, Novar, Nettar, Triplett i Triotar Zeissa oraz T produkcji ZSRR (stosowany w aparatach Smiena i innych należących do klasy popularnej).