VI Lwowski Batalion Etapowy

VI Lwowski batalion etapowy – oddział wojsk wartowniczych i etapowych w okresie II Rzeczypospolitej pełniący między innymi służbę ochronną na granicy polsko-sowieckiej.

Formowanie i zmiany organizacyjne

Formowanie batalionu rozpoczęto na przełomie 1918-1919. Otrzymał on nazwę okręgu generalnego, w którym powstał i kolejny numer porządkowy oznaczany cyfrą rzymską^[1]. Batalion powstał z II Pomorskiego batalionu etapowego^[2]. W myśl rozkazu NDWP nr 2900/IV z 30 stycznia 1920 VIII batalion etapowy stacjonujący w Kamieńcu Podolskim otrzymał nazwę VI Lwowski batalion etapowy^[3]. Do batalionu wcielono żołnierzy starszych wiekiem i o słabszej kondycji fizycznej. Oficerowie i podoficerowie nie mieli większego doświadczenia bojowego. Batalion nie posiadał broni ciężkiej, a broń indywidualną żołnierzy stanowiły stare karabiny różnych wzorów z niewielką ilością amunicji^[1]. 16 lipca 1920 batalion posiadał 538 żołnierzy i 3 cekaemy^[4]. 10 września batalion przebywał na koncentracji wojsk etapowych 6 Armii w Winnikach. Liczył wtedy w stanie żywionych 4 oficerów oraz 139 podoficerów i szeregowców, w stanie bojowym zaś 7 (?) oficerów oraz 132 podoficerów i szeregowców^[5].

W lutym 1921 bataliony etapowe przejęły ochronę granicy polsko-rosyjskiej^[6]. Początkowo pełniły ją na linii kordonowej, a w maju zostały przesunięte bezpośrednio na linię graniczną z zadaniem zamknięcia wszystkich dróg, przejść i mostów^[7]. W 1921 bataliony etapowe ochraniające granicę przekształcono w bataliony celne^[8]. I Lwowski batalion etapowy wspólnie z VI Lwowskim batalionem etapowym utworzyły 25 batalion celny^[9][10].

 Osobny artykuł: 25 batalion celny.

Służba etapowa

Celem zwolnienia wojsk liniowych ze służby kordonowej i szczelniejszego zamknięcia granicy państwa, w marcu 1921 Ministerstwo Spraw Wojskowych zarządziło obsadzenie Kordonu Naczelnego Dowództwa WP przez Bataliony Etapowe^[11]. VI Lwbe przejął 18 kilometrowy odcinek granicy od m. Rypcza do Antonowic. Dowództwo rozmieściło się w Tylawce (ew. Uhorsk). Zluzowany batalion graniczny stał się częścią VI Lwbe i rozwinął się linii Antonowce−Buszcza^[12]. W kwietniu 1921 uległa zmianie granica kordonowa. Batalion przesunął się na linię Kuty–Temnogajca. Dowództwo batalionu miało przemieścić się do Ugorska lub innej miejscowości wg uznania dowódcy batalionu^[13]. Z początkiem maja granicę kordonu przesunięto na linię graniczną^[14]. VI Lwowski batalion etapowy wzmocniony został żołnierzami zlikwidowanego batalionu granicznego^[15].

Dowódcy batalionu

• kpt. Marian Ocetkiewicz^[16]
• por. Tadeusz Wiktorczyk (od IV)^[16]
• por. Rudolf Wawrouch (od VIII)^[16]

Przypisy

Bibliografia

• Hubert Bereza, Kajetan Szczepański: Centralna Szkoła Podoficerska KOP. Grajewo: Towarzystwo Przyjaciół 9 PSK, 2014. ISBN 978-83-938921-7-4.
• Henryk Dominiczak: Granica wschodnia Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1919–1939. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1992. ISBN 83-01-10202-0.
• Janusz Odziemkowski: Polskie formacje etapowe w Galicji Wschodniej na Wołyniu i Ukrainie w latach 1918-1920. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, 2019. ISBN 978-83-8090-616-7.
• Janusz Odziemkowski: Piechota polska w wojnie z Rosją bolszewicką 1919-1920. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Adam”, 2010. ISBN 978-83-7072-650-8.
• Janusz Odziemkowski. Użycie batalionów etapowych i wartowniczych wojsk polskich w walkach w Galicji, na Wołyniu i Lubelszczyźnie, 11 lipca-1 września 1920. „Przegląd Historyczno-Wojskowy”. 3 (249), 2013. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona. ISSN 1440-6281. 
• Teresa Prengel-Boczkowska: Wstęp do inwentarza zespołu archiwalnego „Bataliony Etapowe”. Szczecin: Archiwum Straży Granicznej, 2009.
• Wiktor Brummer, Wacław Zawadzki. Spis byłych oddziałów Wojska Polskiego. „Przegląd Historyczno-Wojskowy”. 2 (183), 2000. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona. ISSN 1640-6281. 
• Arkadiusz Tuliński: 6 Armia Wojska Polskiego w wojnie polsko-bolszewickiej w 1920 r. T. 1 i 2. Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej – Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, 2020. ISBN 978-83-8229-062-2.
• Zarządzenie Dowództwa Okręgu Etapowego Lwów dotyczące nazw i numeracji baonów etapowych → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
• Rozkazy organizacyjne służby kordonowej Wołyńskiej Inspekcji Kordonowej 6 Armii → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.