The Magnificent Ambersons

Za ostala značenja, vidi The Magnificent Ambersons (razvrstavanje).
10. 7. 1942 (1942-07-10)
Trajanje88 minutes
148 min. (original)
131 min. (pretpremijera)Zemlja Sjedinjene DržaveJezikengleskiBudžetpreko 1 mil. $[1]

The Magnificent Ambersons (sh. Veličanstveni Ambersonovi) je američki crno-bijeli film snimljen 1942. u režiji Orsona Wellesa, koji, usprkos toga što je velikim dijelom izgubljen, uživa status jednog od najboljih ostvarenja svog doba.

Temelji se na istoimenom romanu Bootha Tarkingtona, koga je Welles adaptirao u scenario, a također služio i kao producent, koristeći odredbe ugovora sa RKO Pictures temeljem kojih je prethodne godine snimio svoj daleko poznatiji film Građanin Kane. Radnja je smještena u Indianapolis na prijelazu iz 19. u 20. vijek i prikazuje kako se nekoć siromašni Eugene Morgan (čiji lik tumači Joseph Cotten) koji se obogatio proizvodnjom automobila, nastoji nametnuti tradicionalnoj aristokraciji čiji je jedan od izdanaka mladi i razmaženi George Amberson Minafer (koga glumi Tim Holt).

Welles, koji je poticao iz društvenih krugova nalik na Ambersonove, je pokazao veliki interes za roman već te ga je adaptirao kao radio-dramu 1939. godine. Welles je film snimao od oktobra 1941. do januara 1942. godine; originalna verzija je trajala 135 minuta. U proljeće 1942. je nakon negativnih reakcija na test-projekcijama pristao skratiti i neznatno izmijeniti film. Međutim, test-reakcije su ostale negativne. U međuvremenu je Welles, na poziv Nelsona Rockefellera, otišao u Brazil kako bi, u kontekstu drugog svjetskog rata, promovirao američku Dobrosusjedsku politiku. Koristeći njegovo odsutstvo, RKO Studio je značajno skratio film, odnosno nadosnimio scene koje su mu trebale dati hepi end. Izbačeni materijali su uništeni kako bi se oslobodio prostor u skladištu, te se smatraju izgubljenima. Welles je zbog svega toga bio razbješnjen, te je čak dvadeset godina kasnije razmišljao da ponovno snimi originalni kraj sa tada još živućim glumcima. Kompozitor Bernard Herrmann se, pak, javno odrekao filma.

The Magnificent Ambersons je u komercijalnom smislu predstavljao neuspjeh, iako su kritike uglavnom bile povoljne, pa je dobio četiri nominacije za Oscar. Današnji kritičari ga hvale kao primjer Wellesa na vrhuncu njegove kreativnosti, a kao jedan od primjera se ističe tada neobična praksa naracije, odnosno izgovaranja imena svih glumaca i članova ekipe. U dva navrata - 1972. i 1982. - je ušao u prestižni popis najboljih filmova svih vremena časopisa Sight and Sound.

Wellesovu originalnu verziju je pokušao nakandano rekonstruirati istoimeni TV-film iz 2002. godine, u kome je režiser Alfons Arau koristio originalne Wellesove zabilješke, ali se taj pokušaj uglavnom smatra neuspješnim.

Uloge

Glavna postava

  • Joseph Cotten ... Eugene Morgan
  • Dolores Costello ... Isabel Amberson Minafer
  • Anne Baxter ... Lucy Morgan
  • Tim Holt ... George Amberson Minafer
  • Agnes Moorehead ... Aunt Fanny Minafer
  • Ray Collins ... Ujak Jack Amberson
  • Erskine Sanford ... Roger Bronson
  • Donald Dillaway ... Wilbur Minafer
  • Richard Bennett ... Major Amberson
  • Orson Welles ... Narator

Sporedna postava

  • J. Louis Johnson ... Sam, batler
  • Charles Phipps ... Ujak John Minafer
  • Dorothy Vaughn ... Mrs. Johnson
  • Ann O'Neal ... Mrs. Foster
  • Elmer Jerome ... jedan od građana izvan imanja Ambersonovih
  • Maynard Holmes ... jedan od građana izvan imanja Ambersonovih
  • Edwin August ... jedan od građana izvan imanja Ambersonovih
  • Jack Baxley ... jedan od građana izvan imanja Ambersonovih
  • Harry Humphrey ... jedan od građana izvan imanja Ambersonovih
  • Gus Schilling ... prodavač u apoteci[2]

Izvori

  1. ↑ Richard B. Jewell, RKO Radio Pictures: A Titan is Born, University of California 2012 p 239-240
  2. ↑ Carringer, Robert L. The Magnificent Ambersons: A Reconstruction. Los Angeles: University of California Press. 1993. ISBN 0-520-07857-8. pp. 301.

Vanjske veze

The Magnificent Ambersons na Wikimedijinoj ostavi
  • The Magnificent Ambersons na AllMovie-u (en)
  • The Magnificent Ambersons u katalogu Američkog filmskog instituta
  • The Magnificent Ambersons na sajtu IMDb
  • The Magnificent Ambersons na Rotten Tomatoes-u (en)
  • The Magnificant Ambersons na filmskoj bazi podataka TCM
  • The Magnificent Ambersons website
  • p
  • r
  • u
Djela čiji je autor Orson Welles
  • Filmografija
  • Radiografija
  • Diskografija
  • Nagrade i nominacije
Igrani filmovi
1940-e
1950-e
1960-e
1970-e
Kratkometražni filmovi
  • The Hearts of Age (1934)
  • Too Much Johnson (izgubljeni film) (1938)
  • The Green Goddess (izgubljeni film) (1939)
  • Trailer za Citizen Kane (1941)
  • The Miracle of St. Anne (izgubljeni film) (1950)
  • Magic Trick (1953)
  • The Golden Honeymoon (1970)
  • F for Fake (trailer) (1976)
  • Orson Welles's Jeremiah (1978)
  • Unsung Heroes (1978)
  • The Spirit of Charles Lindbergh (1984)
Nedovršeni filmovi
  • It's All True (1942)
  • The Dominici Affair (1955)
  • Moby Dick—Rehearsed (izgubljeni film) (1955)
  • Don Quixote (1957~69)
  • The Heroine (lost film) (1966)
  • The Deep (1967~70)
  • Orson's Bag (1968~9), uključuje Vienna (1968), The Merchant of Venice (1969) and One Man Band, aka London (1968~71)
  • Moby Dick (1971)
  • The Other Side of the Wind (1970~6)
  • Filming 'The Trial' (1981)
  • The Dreamers (1980~2)
  • Orson Welles' Magic Show (1976~85)
  • King Lear (1985)
Filmovi u kojima
je Welles režirao
pojedine scene
  • Journey into Fear (1943)
  • Follow the Boys (1944)
  • Black Magic (1949)
  • Three Cases of Murder (1955)
  • David and Goliath (1960)
  • No Exit (1962)
  • The Southern Star (1969)
Televizija
1950-e
  • Orson Welles' Sketch Book (1955)
  • Around the World with Orson Welles (1955)
  • Orson Welles and People (lost) (1956)
  • The Fountain of Youth (1958)
  • Portrait of Gina (1958)
1960-e
  • In the Land of Don Quixote (1964)
1970-e
  • The Orson Welles Show (1979)
Kazalište
1930s
  • Voodoo Macbeth (1936)
  • Horse Eats Hat (1936)
  • The Tragical History of Doctor Faustus (1937)
  • The Second Hurricane (1937)
  • The Cradle Will Rock (musical) (1937~8)
  • Caesar (1937~8)
  • The Shoemaker's Holiday (1938)
  • Heartbreak House (1938)
  • Too Much Johnson (1938)
  • Danton's Death (1938)
  • Five Kings (Part One) (1939)
  • The Green Goddess (1939)
1940-e
  • Native Son (1941)
  • The Mercury Wonder Show (1943)
  • Around the World (mjuzikl) (1946)
1950-e
  • The Blessed and the Damned (1950)
  • Othello (1951)
  • The Lady in the Ice (ballet) (1953)
  • Moby Dick—Rehearsed (1955)
  • King Lear (1956)
1960-e
Radio
1930-e
  • Les Misérables (1937)
  • The Shadow (1937~8)
  • The Mercury Theatre on the Air (uključujući The War of the Worlds) (1938)
  • The Campbell Playhouse (1938~40)
1940-e
  • Orson Welles Show (1941~2)
  • Ceiling Unlimited (1942~3)
  • Hello Americans (1942~3)
  • Orson Welles Almanac (1944)
  • This Is My Best (1945)
  • Orson Welles Commentaries (1945~6)
  • The Mercury Summer Theatre (1946)
1950-e
  • The Adventures of Harry Lime (1951~2)
Knjige
  • Everybody's Shakespeare (ko-urednik; ko-autor: Roger Hill) (1934)
  • The Mercury Shakespeare (ko-urednik; ko-autor: Roger Hill) (1939)
  • The Lives of Harry Lime (kratke priče) (1952)
  • Une Grosse Légume (pisac iz sjene: Maurice Bessy) (1953)
  • Mr. Arkadin (pisan iz sjene: Maurice Bessy) (1955)
  • Moby Dick—Rehearsed (play) (1965)
  • The Trial (scenario, ur. Nicholas Fry) (1970)
  • The Citizen Kane Book (scenario, ko-autor: Herman J. Mankiewicz, ur. Pauline Kael) (1971)
  • Touch of Evil (scenario; ur. Terry Comito) (1985)
  • Chimes at Midnight (scenario, ur. Bridget Gellert Lyons) (1988)
  • Orson Welles on Shakespeare: The W.P.A. and Mercury Theatre Playscripts (ur. Richard France) (1990)
  • The Big Brass Ring (neproducirani scenario; ko-autor: Oja Kodar) (1991)
  • This is Orson Welles (ko-autor: Peter Bogdanovich) (1992, rev.1998)
  • The Cradle Will Rock (neproducirani scenario; ko-autor: Oja Kodar) (1994)
  • Les Bravades (1996)
  • Orson Welles Interviews (ur. Mark W. Estrin) (2002)
  • The Other Side of the Wind (scenario; ko-autor: Oja Kodar, ur. Giorgio Gosetti) (2005)
  • p
  • r
  • u
Djela
  • Monsieur Beaucaire (1900)
  • Penrod (1914)
  • Penrod and Sam (1916)
  • Seventeen (1916)
  • The Magnificent Ambersons (1918)
  • Alice Adams (1921)
  • Penrod Jashber (1929)
Adaptacije
Monsieur Beaucaire
  • Monsieur Beaucaire (opereta, 1919)
  • Monsieur Beaucaire (film, 1924)
  • Monte Carlo (film, 1930)
  • Monsieur Beaucaire (film, 1946)
Drugi filmovi
  • The Conquest of Canaan (1921)
  • Clarence (1922, izgubljen)
  • The Man from Home (1922)
  • Gentle Julia (1923, izgubljen)
  • Boy of Mine (1923)
  • Cameo Kirby (1923)
  • Penrod and Sam (1923)
  • The Fighting Coward (1924)
  • Father's Son (1931, lost)
  • The Bad Sister (1931)
  • Business and Pleasure (1932)
  • Mississippi (1935)
  • Alice Adams (1935)
  • Penrod and Sam (1937)
  • The Magnificent Ambersons (1942)
  • Presenting Lily Mars (1943)
  • The Magnificent Ambersons (2002)
Srodno
  • Newton Booth (ujak)
  • Freedom of Speech
  • p
  • r
  • u
1952
1962
1972
1982
1992
izbor kritičara
izbor režisera
2002
izbor kritičara
izbor režisera
2012
izbor kritičara
izbor režisera
Normativna kontrola Uredi na Wikidati
  • WorldCat identiteti
  • VIAF: 203034268
  • GND: 4465049-8
  • SUDOC: 034969292
  • BNF: cb125664034 (podaci)
  • BIBSYS: 4060103
  • BNE: XX5176059