Metoda supstitucije

Metoda supstitucije je metoda rešavanja integrala u kojoj se deo integrala zamenjuje jednostavnijim simbolom (obično se koristi latinično slovo u), u cilju da bi se dobio integral koji je lakše rešiti.[1]

ln x x d x = ? {\displaystyle \int {\frac {\ln {x}}{x}}dx=?}

u = l n ( x ) {\displaystyle u=ln(x)}

d u = 1 x d x {\displaystyle du={\frac {1}{x}}dx}

x d u = d x {\displaystyle xdu=dx}

l n ( x ) x d x = u x x d u = u 2 2 + C {\displaystyle \int {\frac {ln(x)}{x}}dx=\int {\frac {u}{x}}xdu={\frac {u^{2}}{2}}+C}

l n ( x ) x d x = ( ln ( x ) ) 2 2 + C {\displaystyle \int {\frac {ln(x)}{x}}dx={\frac {(\ln(x))^{2}}{2}}+C}

U nekim slučajevima moraće se rešiti za x {\displaystyle x}

2 x 5 x 20 d x = ? {\displaystyle \int 2x{\sqrt {5x-20}}dx=?}

ω = 5 x 20 {\displaystyle \omega =5x-20}

d ω = 5 d x {\displaystyle d\omega =5dx}

d ω 5 = d x {\displaystyle {\frac {d\omega }{5}}=dx}

x = ω + 20 5 {\displaystyle x={\frac {\omega +20}{5}}}

2 x 5 x 20 d x = 2 ( ω + 20 5 ) ω d ω 5 = 2 25 ( ω + 20 ) ω d ω = 2 25 ( ω ω + 20 ω ) d ω = 2 25 ( ω ω d ω + 20 ω d ω ) {\displaystyle \int 2x{\sqrt {5x-20}}dx=\int 2\left({\frac {\omega +20}{5}}\right){\sqrt {\omega }}{\frac {d\omega }{5}}={\frac {2}{25}}\int (\omega +20){\sqrt {\omega }}d\omega ={\frac {2}{25}}\int (\omega {\sqrt {\omega }}+20{\sqrt {\omega }})d\omega ={\frac {2}{25}}\left(\int \omega {\sqrt {\omega }}d\omega +\int 20{\sqrt {\omega }}d\omega \right)}

2 25 ( ω ω d ω + 20 ω d ω ) = 2 25 ( ω 5 2 5 2 + 20 ω 3 2 3 2 ) + C {\displaystyle {\frac {2}{25}}\left(\int \omega {\sqrt {\omega }}d\omega +\int 20{\sqrt {\omega }}d\omega \right)={\frac {2}{25}}\left({\frac {\omega ^{\frac {5}{2}}}{\frac {5}{2}}}+20{\frac {\omega ^{\frac {3}{2}}}{\frac {3}{2}}}\right)+C}

2 x 5 x 20 d x = 2 25 ( ( 5 x 20 ) 5 2 5 2 + 20 ( 5 x 20 ) 3 2 3 2 ) + C {\displaystyle \int 2x{\sqrt {5x-20}}dx={\frac {2}{25}}\left({\frac {(5x-20)^{\frac {5}{2}}}{\frac {5}{2}}}+20{\frac {(5x-20)^{\frac {3}{2}}}{\frac {3}{2}}}\right)+C}

Metoda supstitucije se može koristiti za definisanje novih antiderivata.

tan x d x = ? {\displaystyle \int \tan {x}dx=?}

tan x d x = sin x cos x d x {\displaystyle \int \tan {x}dx=\int {\frac {\sin {x}}{\cos {x}}}dx}

u = cos x {\displaystyle u=\cos {x}}

d u = sin x d x {\displaystyle du=-\sin {x}dx}

d u s i n x = d x {\displaystyle {\frac {du}{-sin{x}}}=dx}

sin x cos x d x = s i n x u d u sin x = 1 u d u = ln u + C {\displaystyle \int {\frac {\sin {x}}{\cos {x}}}dx=\int {\frac {sin{x}}{u}}{\frac {du}{-\sin {x}}}=-\int {\frac {1}{u}}du=-\ln {u}+C}

tan x d x = ln c o s x + C {\displaystyle \int \tan {x}dx=\ln {cos{x}}+C}

Reference

  1. ^ Swokowski 1983, p. 257

Literatura

  • Briggs, William; Cochran, Lyle (2011), Calculus /Early Transcendentals (Single Variable изд.), Addison-Wesley, ISBN 978-0-321-66414-3 
  • Ferzola, Anthony P. (1994), „Euler and differentials”, The College Mathematics Journal, 25 (2): 102–111, JSTOR 2687130, doi:10.2307/2687130, Архивирано из оригинала 07. 11. 2012. г., Приступљено 13. 11. 2022 
  • Fremlin, D.H. (2010), Measure Theory, Volume 2, Torres Fremlin, ISBN 978-0-9538129-7-4 .
  • Hewitt, Edwin; Stromberg, Karl (1965), Real and Abstract Analysis, Springer-Verlag, ISBN 978-0-387-04559-7 .
  • Katz, V. (1982), „Change of variables in multiple integrals: Euler to Cartan”, Mathematics Magazine, 55 (1): 3–11, JSTOR 2689856, doi:10.2307/2689856 
  • Rudin, Walter (1987), Real and Complex Analysis, McGraw-Hill, ISBN 978-0-07-054234-1 .
  • Swokowski, Earl W. (1983), Calculus with analytic geometry (alternate изд.), Prindle, Weber & Schmidt, ISBN 0-87150-341-7 
  • Spivak, Michael (1965), Calculus on Manifolds, Westview Press, ISBN 978-0-8053-9021-6 .

Spoljašnje veze

Викикњиге имају више информација о Integration#The_Substitution_Rule
  • Integration by substitution at Encyclopedia of Mathematics
  • Area formula at Encyclopedia of Mathematics
  • p
  • r
  • u
Numerička integracija
  • Riemann integral
  • Lebesgue integral
  • Burkill integral
  • Bochner integral
  • Daniell integral
  • Darboux integral
  • Henstock–Kurzweil integral
  • Harov integral
  • Hellinger integral
  • Khinchin integral
  • Kolmogorov integral
  • Lebesgue–Stieltjes integral
  • Pettis integral
  • Pfeffer integral
  • Riemann–Stieltjes integral
  • Regulated integral
Metode
  • Integration by parts
  • Integration by substitution
  • Inverse function integration
  • Order of integration (calculus)
  • trigonometric substitution
  • Integration by partial fractions
  • Integration by reduction formulae
  • Integration using parametric derivatives
  • Integration using Euler's formula
  • Differentiation under the integral sign
  • Metode konturne integracije
Nesvojstveni integral
Stohastički integrali
  • Itô integral
  • Stratonovich integral
  • Skorokhod integral