Turanska nizija

Turanska nizija je nizijski deo srednje Azije i Južnog Kazahstana.^[1][2][3]

Opšte informacije

Turanska depresija, Turanska nizija ili Turanski basen je nizija koja se prostire na teritoriji Kazahstana, Turkmenistana i Uzbekistana. Nizijski region leži istočno od Kaspijskog mora i jugoistočno od Aralskog jezera u prostranoj Aralsko-Kaspijskoj depresiji, ali se prostire i na delovima iznad nivoa mora. Jedna je od najvećih peščanih prostranstava na svetu. Region u proseku ima manje od 381 milimetara padavina godišnje. Pustinja Karakum leži u dojem delu Turanske nizije. Tri najveća grada ove regije su: Dašoguz u Turkmenistanu, Nukus u Uzbekistanu i Ugrenč, takođe u Uzbekistanu. Reka Amu Darja teče u jugoistočno-severozapadnom pravcu kroz niziju ^[4].

Geografija

Nizijski region leži istočno od Kaspijskog mora i jugoistočno od Aralskog mora^[5][6] u ogromnoj Aralsko-kaspijskoj depresiji,^[7] ali se proteže i na delove iznad nivoa mora. To je jedno od najvećih peščanih prostranstava na svetu,^[8] koje pokriva površinu od oko 3 miliona km².^[9] U proseku, region prima manje od 15 in (380 mm) padavina godišnje. Pustinja Karakum leži u južnom delu Turanske nizije.^{[10][11][12][13]}

Deo depresije pored Aralskog mora je bez dreniranja. Uključuje mrežu privremenih potoka koji se obično završavaju u slanašnima^[14][15] koji sezonski postaju slana jezera.^[16]

Tri najveća grada u Turanskoj depresiji su Dašoguz u Turkmenistanu,,^[17][18] Nukus u Uzbekistanu,^[19][20] i Urganč,^[20][21] takođe u Uzbekistanu. Vpadina Akčanaja u Turkmenistanu je 267 feet (81 meters) ispod nivoa mora. Reka Amu Darja teče u pravcu jugoistok–severozapad kroz niziju.^[22]

U pliocenu i pleistocenu, teritorija savremene Turanske depresije bila je dno ogromnog Turanskog mora, koje je pre desetak hiljada godina bilo podeljeno na savremeno Kaspijsko i Aralsko more.^[23]

Granice

• na severu: Turgaj
• na severoistoku: Kazahskij melkosopočnik
• na istoku: kotlina Balhaš-Alakol
• na jugoistoku: Tjen Šan i Pamir
• na jugu: Kopet Dag
• na zapadu: istočna obala Kaspijskog mora
• na severozapadu: Mugodzhar

Vidi još

• Turan

Reference

Literatura

Spoljašnje veze

Turanska nizija на Викимедијиној остави.