Abdullah bin Abdülaziz Âl-i Suud

Abdullah bin Abdülaziz Âl-i Suud
عبدالله بن عبد العزيز آل سعود
İki Kutsal Caminin Hizmetkârı
6. Suudi Arabistan Kralı
Hüküm süresi1 Ağustos 2005 - 23 Ocak 2015
(9 yıl, 5 ay ve 22 gün)
Taç giymesi2 Ağustos 2005
Önce gelenFehd bin Abdülaziz el-Suud
Sonra gelenSelman bin Abdülaziz el-Suud
6. Suudi Arabistan Ulusal Muhafızları Komutanı
Hüküm süresi26 Ocak 1963 – 16 Kasım 2010
Sonra gelenSaad bin Suud bin Abdülaziz el Suud
Doğum1 Ağustos 1924
Riyad, Necid Sultanlığı
Ölüm23 Ocak 2015 (90 yaşında)
Riyad, Suudi Arabistan
Tam adı
Abdullah bin Abdülaziz bin Abdulrahman bin Faysal bin Turki bin Abdullah bin Muhammed bin el Suud
HanedanSuud Hanedanı
BabasıAbdülaziz bin Abdurrahman el-Suud
AnnesiFehda bint Asi eş-Şimmeri
DiniVahhabi İslam

Abdullah bin Abdülaziz Âl-i Suud (Arapça : عبد الله بن عبد العزيز آل سعود - 1 Ağustos 1924, Riyad - 23 Ocak 2015, Riyad), Suudi Arabistan eski kralı.

Hayatı

Abdullah bin Abdülaziz, 1 Ağustos 1924 yılında, Necid Sultanlığı'nın Riyad Bölgesi'nde doğdu. Babası Abdülaziz El Suud, annesi Fehda bint Asi eş-Şimmeri idi. Suudi Ailesi'nin bir üyesidir. Abdülaziz el Suud'un 37 çocuğundan 13.süydü.[1]

İlk kamu görevi, Mekke'nin belediye başkanlığı oldu. Ardından babası Abdülaziz El Suud tarafından Suudi Arabistan Ulusal Muhafızları'nın komutanı görevine geçti. Abisi Kral Fahd bin Abdül Aziz 1995'te kalp krizi ve felç geçirmesinin ardından fiilen ülkeyi yönetmeye başlayan Kral Abdullah 2005'te Fahd'ın ölümüyle resmen tahta geçti.[1] Milli Muhafızların kontrolünün onda olması, veliaht ve kral olmasında önemli bir rol üstlenir. 1 Ağustos 2005 tarihinde resmi kral oldu. Kralın 30'dan fazla eşi 60'tan fazla çocuğu vardı.[2] Veliahtı Salman bin Abdülaziz el Suud olmuştur.

89 yaşındaki Kral Abdullah son yıllarda önemli sağlık problemleri yaşamış ve bu nedenle defalarca hastaneye kaldırılmıştı. Özellikle 2013 yılından bu yana hastalıkları sebebiyle veliaht prens olan kardeşi Selman bin Abdülaziz el-Suud, ülkenin hükûmetini kontrol ediyor ve Suudi Arabistan'ın fiili hükümdarı olarak kabul ediliyordu. Son aylarda kamuoyu önüne çıkmayan Kral Abdullah'ı, törenlerde veliaht prens temsil ediyordu. Aralık ayında Akciğer rahatsızlığı sebebiyle Riyad'da kaldırıldığı hastahanede 23 Ocak 2015 tarihinde yaşamını yitirdi.[3] Cenazesi Riyad'daki İmam Türki bin Abdullah Camii'ne, prenslerin omuzunda taşınarak götürüldü. Düzenlenen törenin ardından Kral Abdullah'ın cenazesi, isimsiz bir mezara defnedildi.[1] Kral Abdullah ölünce Bahreyn'de 40 gün, Mısır'da 7 gün, Birleşik Arap Emirlikleri, Ürdün, Tunus, Fas ve Lübnan'da 3 gün, Türkiye'de ise 24 Ocak 2015'te 1 günlük ulusal yas ilan edildi.

Politika

NATO ve ABD ile yakınlaşmış ve işbirliğine girmiştir. Abdullah bin Abdülaziz el-Suud döneminde Suudi Arabistan, BAE ile birlikte Mısır’da yaşanan askerî müdahale ve ardından yapılan seçimlerle Cumhurbaşkanı seçilen Sisi’ye en çok mali yardımda bulunan iki ülke idi. Kral Abdullah Mısır'da Mursi yönetiminin devrilişiyle beraber Mısır ordusundan övgüyle bahsettiği mesajını yolladı ve açık destek verdi. Al Jazeera, Suudi Arabistan ve Sisi liderliğindeki Mısır ilişkileri hakkında "Suud yönetimi ile Mısır yönetimi arasındaki ilişkiler tarihte hiç olmadığı kadar iyi durumda" yorumunda bulunmuştu.[4] Suudi Arabistan 7 Mart 2014'te Müslüman Kardeşler'i terör örgütü listesine soktu.[5]

Wikileaks belgelerine göre Suudi Arabistan Kralı Abdullah'ın da aralarında olduğu bazı Arap liderlerin ABD'den, İran'a saldırmasını ve nükleer tesislerini yok etmesini istedi.

ABD ve İsrail ile ilgili konularda İslam dünyasının tepkisiyle karşı karşıya geliyordu. Onu eleştirenler özellikle Filistin meselesine mesafeli durması ve İsrail'in Gazze saldırılarına karşı sessiz kalışını gerekçe olarak göstermekteydiler.[6]

2015'te kadınlara seçme-seçilme hakkının verilebileceğini ifade ettiyse de bu hak verilmeden yaşamını yitirdi.

İyi ilişkiler kurduğu eski ABD Başkanı George Bush, Kral Abdullah'ı "aziz bir dostu" olarak tanımladı.[7]

Zenginliği

2011'de finans dergisi Forbes, Kral Abdullah ve yakın ailesinin belgelenebilir servetini 21 milyar ABD Doları olarak tahmin ederek onu dünyanın en zengin hükümdarlarından biri olarak gösterdi.[8] Bir tahmin, servetini 18 milyar ABD Doları olarak belirleyerek onu dünyanın en zengin üçüncü devlet başkanı yapıyor.[9]

Kaynakça

  1. ^ a b c "Suudi Arabistan Kralı Abdullah'ın cenazesi kaldırıldı". BBC Türkçe. 23 Ocak 2015. 26 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2015. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 24 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2015. 
  3. ^ "radikal.com.tr". 23 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2015. 
  4. ^ "aljazeera.com.tr". 23 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2015. 
  5. ^ "alarabiya.net". 7 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2015. 
  6. ^ "Arşivlenmiş kopya". 24 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2015. 
  7. ^ "BBC Türkçede yer alan ölüm haberi". 24 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2015. 
  8. ^ "No. 3: King Abdullah bin Abdulaziz". Forbes. 20 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2022. 
  9. ^ ""The world's richest royals". The Telegraph. 13 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2022. 

Dış bağlantılar

Kraliyet Unvanları
Önce gelen:
Fahd bin Abdül Aziz
Suudi Arabistan Kralı
1 Ağustos 2005 - 23 Ocak 2015
Sonra gelen:
Salman Bin Abdülaziz el-Suud
  • g
  • t
  • d
Arap-İsrail savaşlarına katılanlar
Hükümetler
Etkin organizasyonlar
Eskiden etkin organizasyonlar
Diğer hükümetler
Diğer organizasyonlar
Eski devletler
Arap-İsrail savaşlarına karışmış insanlar
Arap-İsrail silahlı çarpışmaları
Arkaplan
  • 1920 Tel Hai Muharebesi
  • 1936-1939 Arap isyanı
  • 1944 ATLAS Operasyonu
1947–1949
1950ler
  • Filistin Fedaileri saldırıları ve misilleme operasyonları
  • 1956 Süveyş Krizi
1960lar
1970ler
  • Güney Lübnan'da Filistin isyanı
    • 1970 Lübnan bombardımanı
    • 1972 İzotop Operasyonu
    • 1972 Lod Havaalanı katliamı
    • 1972 Sandık 3 Operasyonu
    • 1972 Münih Olimpiyatları katliamı
    • 1972-1979 Tanrı'nın Gazabı Operasyonu
    • 1973 Libya Arap Havayolları Uçuş 114
    • 1974 Ma'alot katliamı
    • 1974 Lübnan hava saldırısı
    • 1975 Savoy Operasyonu
    • 1976 Entebbe Operasyonu
    • 1978 Sahil Yolu katliamı
    • 1978 Litani Operasyonu
  • 1973 1973 Arap-İsrail Savaşı (Çin Çiftliği Savaşı)
1980ler
  • Güney Lübnan'da Filistin isyanı
    • 1980 Misgav Am rehine krizi
    • 1982 Damour Hava Saldırısı
  • 1981 Opera Operasyonu
  • 1982 Lübnan Savaşı
  • 1982-2000 Güney Lübnan çatışması
  • 1984 Otobüs 300 ilişkisi
  • 1985 FKÖ gemi bombalaması
  • 1985 Tahta Bacak Operasyonu
  • 1987-1993 Birinci İntifada
    • 1988 Anneler Otobüs saldırısı
    • 1988 Tunis raid
1990lar
  • 1992 Bramble Bush Operasyonu
  • 1993-2008 Filistin intihar saldırıları
  • 1993 Sorumluluk Operasyonu
  • 1994 Lübnan hava saldırısı
  • 1996 Gazap Üzümleri Operasyonu
2000ler
  • 2000-2005 El Aksa İntifadası (İkinci İntifada)
  • 2000-2006 Şiba Çiftlikleri çatışması
  • 2001-günümüz Güney İsrail'e roket ve havan saldırıları
  • 2003 Ain es Saheb hava saldırısı
  • 2006 Bringing Home the Goods Operasyonu
  • 2006 Operation Yaz Yağmuru Operasyonu
    • Sonbahar Bulutları Operasyonu
  • 2006 Lübnan Savaşı
  • 2007-günümüz Lübnan roket saldırıları
  • 2006-günümüz Gazze-İsrail çatışması
  • 2007 Meyve Bahçesi Operasyonu
2010lar
  • 2010 Adaisseh çatışması
  • 2010 Filistin militanlığı kampanyası
  • Gazze-İsrail çatışması
    • 2011 Güney İsrail sınır ötesi saldırıları
    • 2012 Dönen Yankı Operasyonu
    • 2012 Direk Savunması Operasyonu
Arap-İsrail savaşlarında diplomasi ve barış önerileri
Arkaplan
  • 1914 Şam Protokolü
  • 1915 McMahon–Hüseyin Yazışması
  • 1916 Sykes–Picot Anlaşması
  • 1917 Balfour Deklarasyonu
  • 1918 Seven Deklarasyonu
  • 1918 İngiliz-Fransız Deklarasyonu
  • 1919 Faysal-Weizmann Anlaşması
  • 1920 San Remo Konferansı
  • 1922 Churchill Beyaz Kağıdı
  • 1939 Beyaz Kağıt
  • 1947 BM Bölme Planı
  • 1948 Filistin için Amerikan vesayeti önerisi
  • 1948 İsrail'in Kuruluşu
Çatışma ve barış süreci
  • 1948 BMGK Karar 194
  • 1949 Ateşkes Anlaşmaları
  • 1949 Lozan Konferansı
  • 1964 Filistin Ulusal Sözleşmesi
  • 1967 Hartum Kararı
  • 1967 BMGK Karar 242
  • 1973 BMGK Karar 338
  • 1973 BMGK Karar 339
  • 1974 BMGK Karar 350
  • 1978 BMGK Karar 425
  • 1978 Camp David Anlaşması
  • 1979 BMGK Karar 446
  • 1979 Mısır-İsrail Barış Antlaşması
  • 1979 BMGK Karar 452
  • 1980 BMGK Karar 478
  • 1981 BMGK Karar 497
  • 1983 İsrail-Lübnan anlaşması
  • 1991 Madrid Konferansı
  • 1993 Oslo Anlaşması
  • 1994 İsrail-Ürdün Barış Anlaşması
  • 1995 Beilin-Ebu Mazen Anlaşması
  • 1998 Wye Nehri Memorandumu
  • 2000 Camp David Zirvesi
  • 2000 Clinton Parametreleri
  • 2001 Taba Zirvesi
  • 2002 Beyrut Zirvesi ve Barış Girişimi
  • 2002 Barış için yol haritası
  • 2003 Cenevre Girişimi
  • 2004 BMGK Karar 1559
  • 2004 BMGK Karar 1566
  • 2005 BMGK Karar 1583
  • 2005 Şarm El-Şeyh Zirvesi
  • 2005 İsrail'in tek taraflı çekilme planı
  • 2005 Hareket ve Erişim Sözleşmesi
  • 2006 Filistinli Mahkumlar Belgesi
  • 2006 BMGK Karar 1701
  • 2007 Annapolis Konferansı
  • 2010 İsrail-Filistin barış görüşmeleri
  • 2013 2013 İsrail-Filistin barış görüşmeleri
  • g
  • t
  • d
İbn Suud'un oğulları
  • I. Türkî (1900–1919)
  • Suud (1902–1969)
  • Faysal (1906–1975)
  • Muhammed (1910–1988)
  • Halid (1913–1982)
  • Nasır (1913–1984)
  • Saad (1915–1993)
  • Mansur (1918–1951)
  • Fehd (1923–2005)
  • Bender (1923–2019)
  • Musaid (1923–2013)
  • Abdullah (1924–2015)
  • Abdulmuhsin (1925–1985)
  • Mişel (1926–2017)
  • Sultan (1928–2011)
  • Abdurrahman (1931–2017)
  • Mit'ab (1931–2019)
  • Talal (1931–2018)
  • Mişari (1932–2000)
  • Bedir (1932–2013)
  • Nevvaf (1932–2015)
  • II. Türkî (1934–2016)
  • Nayif (1934–2012)
  • Fevvaz (1934–2008)
  • Selman (d. 1935)
  • Macid (1938–2003)
  • Samir (1937–1958)
  • Abdulillah (d. 1939)
  • Memduh (d. 1940)
  • Sattam (1941–2013)
  • Hezlul (1942–2012)
  • Abdülmecid (1942–2007)
  • Meşhur (d. 1942)
  • Ahmed (d. 1942)
  • Mukrin (d. 1945)
  • Hamud (1947–1994)
Otorite kontrolü Bunu Vikiveri'de düzenleyin