Saatlı (rayon)

Saatlı Rayonu (Azerice: Saatlı rayonu), Azerbaycan'da rayon. Merkezi Saatlı şehridir.

İranzunun ölümündən sonra hakimiyyətə onun oğlanları Aza(e.ə.718-716) və Ullusunu(e.ə. 716-680) gəldi. Onların dövründə Mannalar Assuriyalılar və Urartuların hücumuna məruz qalmış və özlərini müdafiə etmişdilər. Mannadan idarəetmə forması monarxiya idi.

Əlverişli təbii coğrafi mövqe Mannada əkinçiliyin və maldarlığın inkişafına şərait yaratmışdı.

Əhalisi əsasən əkinçilik və maldarlıqla məşğul olurdu.

Manna faydalı qazıntılarla zəngin idi. Bu isə sənətkarlığın inkişafına səbəb olmuşdur.

Mannalıların dini bütpərəstlik idi.Bütpərəstlik çox allahlılıq idi.

İndiki İran ərazisində yaranan Midiya dövləti e.ə 590-cı ildə Manna dövlətini işğal edir və Manna dövlətinə son qoyur.

Azerbaycan ərazisi e.ə 550-ci ilə qədər Midiya dövlətinin tərkibində qalır.

3.ATROPATENA DÖVLƏTİ.

E.ə 550-ci ildə İran ərazisində yeni bir dövlət-Əhəməni dövləti yarandı.

Bir çox ölkələri işğal edən Əhəmənilər Midiyanı da işğal etdilər.Midiya ilə birlikdə Azərbaycan torpaqları da e.ə. 331-ci ildə Əhəməni dövlətinin tərkibinə daxil oldu. E.ə 336-cı ildə Makedoniyalı İskəndər hakimiyyətə gəlir yaşadığı illər ərzində hakimiyyətə gələn İsgəndər tezliklə işğallara başlayır və bir çox ölkələri işğal edir e.ə 331-ci ildə Əhəməni hökmdarı III Dara ilə qarşılaşan İsgəndər Qavqamel çölündə müharibə edir.Qalib gələn İsgəndər imperiyaya son qoyur.Həmin vaxt Midiya satrapı Atropat III Dara tərəfindən İsgəndərə qarşı vuruşurdu.III Dara öldürüləndən sonra Atropat İskəndərin yanına gəlir və tabe olduğunu bildirir.E.ə 328-ci ildə İsgəndər Atropatı Midiya satrapı təyin edir.Beləliklə,Midiya dövləti bərpa olunur.Midiya dövləti 2 yerə bölünür:1)Böyük Midiya-indiki irana ərazisi əhatə edirdi.2)Kiçik Midiya-indiki cənubi Azərbaycan ərazisini əhatə edirdi.Bu kiçik Midiya, Midiya Atropatena və ya sadəcə Atropatena adlanırdı.Atropat öz qızını İsgəndərin ən böyük və ən yaxın sərkərdələrindən biri olan Pirdikiyə ərə verdikdən sonra İskəndərə daha da yaxınlaşır.E.ə 323-cü ildə İskəndər vəfat edir.Onun yaratdığı imperiya dağılır.Həmin dövrdə Atropatena müstəqil olur,uzun müddət bu müstəqilliyini qoruyub saxlaya bilirdi.Atropatena dövlətinin ərazisi demək olar ki,indiki Azərbaycan torpaqlarına əhatə edirdi.Atropatena əhalisi etnik baxımdan yekcins deyildi.Atropatena əhalisi buradakı kaspilər,utilərin,maqlar,kadusilər və başqa tayfalar yaşayırdılar.Atropatena əlverişli təbii coğrafi mövqeyə və iqlim şəraitinə malik idi.Bu isə təsərrüfatın müxtəlif sahələri üçün şərait yaradırdı.Atropatena əhalisi əsasən əkinçilik və maldarlıqla məşğul olurdu.

Burada üzümçülük və də geniş yayılmışdır.Ölkədə çoxlu çay və göllər olduğuna görə burada balıqçılıq da inkişaf etmişdir.Atropatena qədimdən yüksək səviyyələri sənətkarlar ölkəsi kimi də tanınırdı.Beynəlxalq ticarət yollarını Atropatenadan keçməsi burada ticarətin inkişafı üçün əlverişli zəmin yaratmışdır.E.ə I əsrdə romalılar bu yerlərə hərbi yürüşlər edirlər.

Tarih

Rayon, 1943 yılında kurulmuştur. 1963'te Sabirabad Rayonu'na katılmış, 1965'te yeniden ayrı Saatlı Rayonu kurulmuştur.

Kaynakça

Azerbaycan'daki bir yerleşim yeri ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.