Suudi Arabistan tarihi

Arap devletleri ve hanedanları
Antik Arap Devletleri Kedar Krallığı 800 BC-300 BC Lihyan Krallığı 600 BC-100 BC Nabatî Krallığı 400 BC-106 AD Kinde Krallığı 200 BC-633 AD Osroene Krallığı 132 BC-244 AD Characene Krallığı 127 BC-221 AD Emesa Hanedanı 64 BC-300s AD Araba Krallığı 100s-241 AD Tanukhiler 196-1100 AD Gassaniler 220-638 AD Lahmîler 300-602 AD
Arap İmparatorlukları Râşidîn 632-661 Emevîler 661-750 Abbâsîler 750-1258 Fâtımîler 909-1171
Doğu Hanedanları Girit Emirliği 824-961 Dülefiler 840-897 Kaysiteler 860-964 Şirvanşah 861-1538 Alavîler 864-928 Hamdaniler 890-1004 Revvadiler 955-1071 Cerrâhîler 970-1107 Ukayliler 990-1096 Numayriler 990-1081 Mirdasoğulları 1024-1080 Münkızoğulları 1025–1157 Muzaffariler 1314-1393 Maanlar 1517-1697 Şihablar 1697-1842 El-Azim ailesi 1720-1807
Batı Hanedanları Kurtuba Emirliği 756-929 Muhallabids 771-793 İdrîsîler 788-974 Aglebiler 800-909 Sicilya Emirliği 831-1091 Endülüs Emevî Devleti 929-1031 Kanziler 1004-1412 Tujibiler 1013-1039 Abbadiler 1023-1091 Hammudiler 1026-1057 Cevheriler 1031-1091 Hudiler 1039-1110 Sumadihiler 1041-1091 Nasriler 1230-1492 Saadiler 1554-1659 Senusiler 1837-1969
Arap Yarımadası Ziyadiler 819-1138 Yufiriler 847-997 Ukhaidhirler 865-1066 Reşidîler 897-1962 Karmatîler 899-1077 Wajihids 926-965 Mekke Şerifliği 968-1925 Süleyhiler 1047-1138 Süleymaniler 1063-1174 Uyûnîler 1076-1253 Zurayiler 1083-1174 Nabhaniler 1154-1624 Mehdiler 1159-1174 Resûlîler 1229-1454 Usfurids 1253-1320 Jarwanids 1305-1487 Kathiriler 1395-1967 Tahirids 1454-1526 Jabrids 1463-1521 Qasimids 1597-1872 Ya'arubids 1624-1742 Yukarı Yafa 1800-1967 Reşidîler 1836-1921 Qu'aitidiler 1858-1967 Beyhan Emirliği 1903-1967 İdrisiler 1906-1934 Yemen Mütevekkilî Krallığı 1918-1970
Günümüz monarşileri Alevî (Fas) 1631-günümüz El Kasimi (Resü'l-Hayme) 1727-günümüz El Kasimi (Şarika) 1727-günümüz Suud (Suudi Arabistan) 1744-günümüz El Said (Umman) 1749-günümüz Es-Sabah (Kuveyt) 1752-günümüz El-Nehyan (Abu Dabi) 1761-günümüz El Nuaim (Ajman) 1810-günümüz Al Mu'alla (Ummül-Kayveyn) 1775-günümüz El Halife (Bahreyn) 1783-günümüz Sani (Katar) 1825-günümüz Al Maktoum (Dubai) 1833-günümüz Al Şarki (Füceyre) 1833-günümüz Haşimoğulları (Ürdün) 1921-günümüz
g t d

Suudi Arabistan tarihi, Arabistan coğrafyası ve Suudi ailesinin tarihidir. Arabistan antik dönemlerden beri Arap kabilleleri varlık göstermiştir. Dinler tarihi açısındanda önemli bir yere sahiptir. İslami hanedanlıkların birçoğu Arabistan coğrafyasında varlık göstermiştir.

İslamiyet Öncesi Dönem

İnsanlar (Homo sapiens) ilk kez 100.000 yıl önce Afrika’dan Arabistan aracılığı ile Asya kıtasına geçtiler. Antik çağlarda Semud kavmi, Kinde krallığı ve El-Magar uygarlığı gibi uygarlıklar yer alıyordu. Arabistan’da İslamiyet öncesinde kabileler vardı. Dinleri ise Arap paganizmi, Yahudilik, Hristiyanlık ve yerel inançlara inanıyorlardı. İslamiyet öncesinde Arabistan’da siyasal birlik yoktu. İslamiyet Arabistan’a gelmeden önce Mekke’de Fil Olayı yaşandı.

Muhammed ve Dört Halife Dönemi

Ana Madde: İslam tarihi

İslami İnanca göre

Muhammed, 570 ya da 571 yılında Arabistan coğrafyasının Mekke şehrinde doğdu. Muhammed, Kureyş kabilesinin Haşimoğulları koluna mensuptu. Soyunun, İbrahim’e dayandığına inanılır. İslam dinine göre Muhammed’e, Allah tarafından Cebrail aracılığı ile 40 yaşında peygamberlik geldi. İlk başta kendi yakın çevresinde yayarken daha sonrasında açık açık yaymaya başlamıştır. Mekke’de, Müslümanların baskı görmesi üzerine Medine’ye Hicret etmişlerdir. 622 yılında gerçekleşen Hicret, Hicri takvimin başlangıcıdır. Medine’de, İslamî bir devletin temelleri atıldı. Medineliler ve Mekkeliler arasındaki ilk savaş Bedir savaşıdır. Bedir savaşında Müslümanların sayısı az olmasına rağmen Mekkelilere karşı kazandılar. İkinci savaş ise Uhud savaşıdır. Uhud savaşı Müslümanlar’ın kaybetmesi ve Mekkelilerin zaferi ile sonuçlanmıştır. Daha sonrasında Mekkeliler, Medine’ye saldırdı. Müslümanlar, Medine’yi hendek kazarak korudular bu yüzden savaşın adı Hendek savaşı oldu. Müslümanlar savaşı kazandı. Daha sonrasında Hudeybiye antlaşması ile Medine şehir devleti, Mekkeliler tarafından tanında ve belli bir süre barış sağlandı. Mekkeliler’in barışı bozması üzerine Müslümanlar, Mekkeliler’e savaş ilan etti. 630 yılında Mekke feth edildi ve Kâbe’deki putlar kırıldı. Muhammed tarafından Kureyş halkı affedildi. Belli bir süre sonra ise Muhammed hastalandı. Ölmeden önce Veda Hutbesi verdi. 632 yılında öldü. Muhammed’in ölümünün ardından İslam Devleti’nin yeni bir lidere ihtiyaç oldu. İslam Devleti’nin lideri olarak belli bir kesim Muhammed’in Ali’yi varis olarak bıraktığını söylerken, belli bir kesim ise Muhammed’in varis bırakmadığını söyler. Varisi bırakmadığını söyleyenler ilk Halife olarak Ebubekir’i seçtiler daha sonrasında Ömer ve Osman Halife oldu. Dört Halife döneminde Kuran kitap haline getirildi, "sahte peygamberler" tespit edildi ve İslam, İran, Mısır, Arabistan, Mezopotamya, Libya’nın ve Anadolu’nun bir kısmında yayılmıştı. Ali 4. İslam Halife’si ve 1, İmam olmuştu. Hz. Ali döneminde Muaviye, halifelik iddiasında bulundu. Bunun üzerine İslam Dünyası 3’e ayrıldı. Ali, Hariciler tarafından öldürüldü. Bunun üzerine Muaviye Halife oldu.

Orta Çağ Arabistan’ı ve Osmanlı

I. Muaviye tarafından Emevi hanedanlığı kuruldu. Emmeviler döneminde İslam, İspanya’dan Orta Asya’ya kadar yayıldı. Muhammed’in, amcası Abbas’ın soyundan gelen Abbasi hanedanlığı, Emevi hanedanlığını yıkarak İslam Halife’si oldular. Abbasi hanedanlığı döneminde İslam altın çağını yaşadı ve bölündü. Fatimi hanedanlığı, Arabistan’da hakimiyet kurdular. Daha sonraları Eyyubi ve Memlüklüler hakimiyet kurdu. Selçuklu hanedanlığıda Arabistan’a sahip oldu. Yavuz Sultan Selim tarafından Mısır ve Kutsal topraklar Osmanlı toprağına dahil oldu. I. Dünya Savaşı’ndan sonra Arabistan İngiliz sömürgesine girdi.

Suudi Arabistan

Suud ailesi 18. yüzyılda Vahabi hareketinden etkilenmişlerdir. İlk Suud devleti Diriye Emirliği'nin (1744-1818) kurucusu Muhammed bin Suud tarafından kurulmuştur. Daha sonrasında ise Nejid emirliği kuruldu ve Osmanlı hanedanlığı tarafından yıkıldı. Abdülaziz bin Suud 1926 yılında Hicaz kralı daha sonrasında Suudi Arabistan kralı oldu. Petrolün bulunması ile birlikte Suud ailesi zenginleşti, günümüzde Dünya’nın en zengin ailelerinden biridir. İslam’ın kutsal kentleri Mekke ve Medine’yi ellerinde bulundurmaktadırlar. Resmî olarak ülkede Şeriat kuralları uygulanmaktadır. Ülke mutlak monarşi ile yönetilmektedir. Yemen, Hicaz krallığı ve Yemen gibi devletlere saldırarak genişlemiştir. 1954 yılında Mısır’a verilen Tiran ve Sanafir adaları, tekrar alındı. İsrail ile İsrail’in kuruluşundan beri ilişkileri gergin. Ancak İran-Suudi Arabistan vekâlet savaşları yüzünden ilişkiler normalleşmeye başlıyor. Suud Hanedanı kendini İslam Halife’si ilan etmesine rağmen bazı devletler tarafından tanınmamaktadır. Günümüzdeki Kralı Selman’dır.

Kaynakça