Johann Peter Gustav Lejeune Dirichlet

Lejeune Dirichlet
Johann Peter Gustav Lejeune Dirichlet
Sinh	13 tháng 2 năm 1805 Düren, Đế quốc Pháp
Mất	5 tháng 5 năm 1859 Göttingen, Hanover
Quốc tịch	Đức
Trường lớp	Đại học Bonn
Nổi tiếng vì	Hàm Dirichlet Hàm eta Dirichlet
Sự nghiệp khoa học
Ngành	Toán học
Nơi công tác	Đại học Berlin
Người hướng dẫn luận án tiến sĩ	Siméon-Denis Poisson Joseph Fourier
Các nghiên cứu sinh nổi tiếng	Ferdinand Eisenstein Leopold Kronecker Carl Wilhelm Borchardt

Johann Peter Gustav Lejeune Dirichlet [ləˈʒœn diʀiˈkle] (13 tháng 2 năm 1805 – 5 tháng 5 năm 1859) là một nhà toán học người Đức được cho là người đưa ra định nghĩa hiện đại của hàm số.

Gia đình ông xuất thân từ thị trấn Richelette ở Bỉ, do đó mà họ của ông là "Lejeune Dirichlet" (''le jeune de Richelette'') tiếng Pháp nghĩa là "chàng trai trẻ từ Richelette") được đặt theo, và đó là nơi ông nội ông sống.

Dirichlet được sinh ra ở Düren, nơi cha ông là một đứng đầu một trạm bưu điện. Ông được giáo dục ở Đức, và sau đó là Pháp, nơi ông học hỏi từ hầu hết các nhà toán học nổi tiếng nhất thời đó. Ông cũng học từ Georg Ohm. Bài báo đầu tiên của ông là về định lý Fermat bao gồm một phần của chứng minh cho trường hợp ${\displaystyle n=5}$, được hoàn thiện bởi Adrien-Marie Legendre, một trong những người referees. Dirichlet cũng hoàn thiện chứng minh của ông trong cùng một thời gian; sau đó ông đã đưa ra toàn bộ lời giải cho trường hợp ${\displaystyle n=14}$.

Vào năm 1831, ông thành hôn với Rebecca Henriette Mendelssohn Bartholdy, một cô gái thuộc gia đình danh giá đã chuyển đổi từ đạo Do Thái sang Thiên chúa giáo; cô là cháu gái của triết gia Moses Mendelssohn, con gái của Abraham Mendelssohn Bartholdy và là em của nhà soạn nhạc Felix Mendelssohn Bartholdy và Fanny Mendelssohn.

Ferdinand Eisenstein, Leopold Kronecker, và Rudolf Lipschitz là học trò của ông. Sau khi ông qua đời, các bài giảng của Dirichlet và các kết quả khác trong ngành số học được sưu tập, biên khảo và xuất bản bởi đồng nghiệp và cũng là bạn ông là nhà toán học Richard Dedekind dưới tựa đề Vorlesungen über Zahlentheorie (Các bài giảng về số học).

• Các định lý mang tên Định lý Dirichlet:
  • Định lý Dirichlet về cấp số cộng (số học, đặc biệt là số nguyên tố)
  • Định lý Dirichlet về xấp xỉ diophantine (số học và xấp xỉ)
  • Định lý Dirichlet về phần tử đơn vị (số học đại số và vành)

Xem thêm

• Điều kiện Dirichlet (Biến đổi Fourier)
• Nhân Dirichlet (giải tích hàm, chuỗi Fourier)
• Bài toán Dirichlet (phương trình đạo hàm riêng)
• Khảm Dirichlet, còn gọi là biểu đồ Voronoi (hình học)

Nguyên lý Đi-rich-lê

Nếu đem xếp nhiều hơn n đối tượng vào n vị trí thì tồn tại ít nhất 1 vị trí chứa không ít hơn 2 đối tượng.

Ví Dụ: Cứ n+1 con thỏ xếp vào n chuồng thì luôn có ít nhất 1 chuồng chứa hai con thỏ

Tham khảo

Liên kết ngoài

• The Life and Work of Gustav Lejeune Dirichlet (1805–1859) Lưu trữ 2021-05-22 tại Wayback Machine by Jürgen Elstrodt.
• Johann Peter Gustav Lejeune Dirichlet tại Dự án Phả hệ Toán học.
• O'Connor, John J.; Robertson, Edmund F., “Johann Peter Gustav Lejeune Dirichlet”, Bộ lưu trữ lịch sử toán học MacTutor, Đại học St. Andrews
• Dirichlet, Johann Peter Gustav Lejeune, Vorlesungen über Zahlentheorie. Braunschweig, 1863. "Number Theory for the Millennium Lưu trữ 2006-11-16 tại Wayback Machine".
• Biography of Dirichlet found at Fermat's Last Theorem Blog.