Barry Sharpless
Karl Barry Sharpless (Filadelfia, 28 aprile 1941) è un chimico statunitense. Professore di chimica allo Scripps Research Institute di San Diego. Ha vinto il premio Nobel per la chimica nel 2001 per «il suo lavoro sulle reazioni di ossidazione attivate da catalisi chirale»[1] e nuovamente nel 2022, insieme a Morten Meldal e Carolyn R. Bertozzi per «lo sviluppo della chimica a scatto e della chimica bioortogonale».[2]
Biografia
Gioventù e studî
Sharpless nasce a Filadelfia. Si diploma nel 1959 alla Friends' Central School, una scuola quacchera. Continua gli studi al Dartmouth College di Hanover, nel New Hampshire, dove si laurea nel 1963, e presso la Stanford University, ove consegue il dottorato nel 1968. Prosegue il lavoro di ricerca post-dottorato alla Stanford e all'Università di Harvard. Gli viene, inoltre, assegnata una laurea honoris causa presso la Technische Universität München.
Carriera accademica
Ha cominciato la sua carriera accademica al Massachusetts Institute of Technology di Boston. Negli anni '90 ha trasferito il suo gruppo di ricerca al prestigioso Scripps Research Institute di San Diego. Nel 2001 ha vinto il Nobel per la chimica per i suoi studî sulle reazioni stereoselettive (epossidazione di Sharpless, diidrossilazione asimmetrica di Sharpless e ossiaminazione di Sharpless). Inoltre, è riuscito a epossidare una sfera di fullerene C86 Buckminster, utilizzando come solvente il p-Cresolo. Inoltre, Sharpless è stato estremamente importante per lo sviluppo del campo della 'click chemistry', una filosofia nell'approccio dell'invenzione delle reazioni chimiche che sta trovando notevoli applicazioni sia in campo accademico che in campo industriale. La reazione più importante tra quelle riconosciute nella categoria di 'click chemistry' è sicuramente la cicloaddizione (detta anche cicloaddizione di Huisgen) di una azide a un alchino catalizzata da rame (Azide-alkyne Huisgen cycloaddition).
Vita personale
Sharpless ha sposato Jan Dueser il 28 aprile 1965. I due hanno tre figli: Hannah (1976), William (1978) e Isaac (1980).
Note
- ^ (EN) The Nobel Prize in Chemistry 2001, su NobelPrize.org. URL consultato il 5 ottobre 2022.
- ^ (EN) The Nobel Prize in Chemistry 2022, su nobelprize.org. URL consultato l'11 gennaio 2022.
Altri progetti
Altri progetti
- Wikiquote
- Wikimedia Commons
- Wikiquote contiene citazioni di o su Barry Sharpless
- Wikimedia Commons contiene immagini o altri file su Barry Sharpless
Collegamenti esterni
- Sito ufficiale, su scripps.edu.
- (EN) K. Barry Sharpless, su Enciclopedia Britannica, Encyclopædia Britannica, Inc.
- (EN) Barry Sharpless, su nobelprize.org.
V · D · M | |
---|---|
Carl Djerassi (1978) · Herman Mark (1979) · Henry Eyring (1980) · Joseph Chatt (1981) · John Charles Polanyi - George C. Pimentel (1982) · Herbert S. Gutowsky - Harden M. McConnell - John S. Waugh (1984) · Rudolph Marcus (1985) · Elias James Corey - Albert Eschenmoser (1986) · David C. Phillips - David Blow (1987) · Joshua Jortner - Raphael David Levine (1988) · Duilio Arigoni - Alan Rushton Battersby (1989) · Richard R. Ernst - Alexander Pines (1991) · John Pople (1992) · Ahmed Zewail (1993) · Richard Lerner - Peter Schultz (1995) · Gilbert Stork - Samuel J. Danishefsky (1996) · Gerhard Ertl - Gábor Arpad Somorjai (1998) · Raymond Lemieux (1999) · Frank Albert Cotton (2000) · Henri B. Kagan - Ryōji Noyori - K. Barry Sharpless (2001) · Harry B. Gray (2004) · Richard N. Zare (2005) · Ada Yonath - George Feher (2007) · William Moerner - Allen Bard (2008) · Stuart A. Rice - Ching W. Tang - Krzysztof Matyjaszewski (2011) · Armand Paul Alivisatos - Charles M. Lieber (2012) · Robert S. Langer (2013) · Chi-Huey Wong (2014) · Kyriacos Costa Nicolaou - Stuart Schreiber (2016) · Robert G. Bergman (2017) · Omar Yaghi - Makoto Fujita (2018) · Stephen L. Buchwald - John F. Hartwig (2019) · Leslie Leiserowitz - Meir Lahav (2021) · Bonnie Bassler - Carolyn R. Bertozzi - Benjamin Cravatt (2022) · Chuan He - Hiroaki Suga - Jeffery W. Kelly (2023) | |
Agricoltura · Arti · Chimica · Fisica · Matematica · Medicina |
V · D · M | |
---|---|
Ira Remsen (1923) • Edgar Fahs Smith (1926) • Francis P. Garvan (1929) • Charles Lathrop Parsons (1932) • William A. Noyes (1935) Marston T. Bogert (1938) • Thomas Midgley (1941) • James Bryant Conant (1944) • Ian Morris Heilbron (1945) • Roger Adams (1946) • Warren K. Lewis (1947) • Edward R. Weidlein (1948) • Arthur B. Lamb (1949) • Charles August Kraus (1950) • Evan J. Crane (1951) • Samuel C. Lind (1952) • Robert Robinson (1953) • W. Albert Noyes, Jr. (1954) • Charles A. Thomas (1955) • Carl S. Marvel (1956) • Farrington Daniels (1957) • Ernest H. Volwiler (1958) • Hermann Irving Schlesinger (1959) • Wallace Reed Brode (1960) • Louis Plack Hammett (1961) • Joel Henry Hildebrand (1962) • Peter Debye (1963) • John C. Bailar Jr. (1964) • William J. Sparks (1965) • William O. Baker (1966) • Ralph Connor (1967) • William G. Young (1968) • Kenneth S. Pitzer (1969) • Max Tishler (1970) • Frederick Rossini (1971) • George B. Kistiakowsky (1972) • Harold Urey (1973) • Paul Flory (1974) • Henry Eyring (1975) • George S. Hammond (1976) • Henry Gilman (1977) • Melvin Calvin (1978) • Glenn Theodore Seaborg (1979) • Milton Harris (1980) • Herbert Brown (1981) • Bryce Crawford, Jr. (1982) • Robert Mulliken (1983) • Linus Pauling (1984) • Henry Taube (1985) • Karl August Folkers (1986) • John D. Roberts (1987) • Frank H. Westheimer (1988) • George C. Pimentel (1989) • Roald Hoffmann (1990) • Harry B. Gray (1991) • Carl Djerassi (1992) • Robert W. Parry (1993) • Howard E. Simmons (1994) • Derek Harold Richard Barton (1995) • Ernest L. Eliel (1996) • Mary L. Good (1997) • Frank Albert Cotton (1998) • Ronald Breslow (1999) • Darleane C. Hoffman (2000) • Fred Basolo (2001) • Allen Bard (2002) • Edwin J. Vandenberg (2003) • Elias J. Corey (2004) • George A. Olah (2005) • Paul S. Anderson (2006) • George M. Whitesides (2007) • Gábor Arpad Somorjai (2008) • Frederick Hawthorne (2009) • Richard Zare (2010) • Ahmed H. Zewail (2011) • Robert S. Langer (2012) • Peter J. Stang (2013) • Stephen J. Lippard (2014) • Jacqueline Barton (2015) • Mostafa El-Sayed (2016) • Tobin J. Marks (2017) • Geraldine L. Richmond (2018) • Barry Sharpless (2019) |
V · D · M | |
---|---|
Roald Hoffmann, Robert Burns Woodward (1973) • Donald James Cram (1974) • Elias James Corey (1975) • Orville L. Chapman (1978) • Gilbert Stork (1980) • Frank H. Westheimer (1982) • Albert J. Eschenmoser (1984) • Duilio Arigoni (1986) • Ronald Breslow (1987) • Kenneth B. Wiberg (1988) • William Summer Johnson (1989) • Koji Nakanishi (1990) • Gerhard L. Closs (1991) • Barry Sharpless (1992) • Peter B. Dervan (1993) • John D. Roberts (1994) • George M. Whitesides (1995) • Robert G. Bergman (1996) • Ryōji Noyori (1997) • Samuel J. Danishefsky (1998) • Ralph F. Hirschmann (1999) • David A. Evans (2000) • George Andrew Olah (2001) • Robert Grubbs (2002) • Larry E. Overman (2003) • Barry M. Trost (2004) • K.C. Nicolaou (2005) • Peter G. Schultz (2006) • Jean Fréchet (2007) • James Fraser Stoddart (2008) • Manfred T. Reetz (2009) • Kendall N. Houk (2010) • Nicholas Turro (2011) • Chi-Huey Wong (2012) • Stephen L. Buchwald (2013) • Stuart Schreiber (2014) • Paul A. Wender (2015) • Eric Jacobsen (2016) • Carolyn R. Bertozzi (2017) • Steven Ley (2018) • Dieter Seebach (2019) • Dennis A. Dougherty (2020) |
V · D · M | |
---|---|
Linus Pauling (1979) • Frank H. Westheimer (1980) • Bruno H. Zimm (1981) • Gilbert Stork (1982) • Henry Taube (1983) • Richard B. Bernstein (1985) • Roald Hoffmann (1986) • Herbert C. Brown (1987) • Harden M. McConnell (1988) • Ronald Breslow (1989) • F. Albert Cotton (1990) • Richard N. Zare (1991) • Donald J. Cram (1992) • Richard H. Holm (1993) • Koji Nakanishi (1994) • Isabella L. Karle (1995) • Ahmed H. Zewail (1996) • M. Frederick Hawthorne (1997) • Allen J. Bard (1998) • John D. Roberts (1999) • K. Barry Sharpless (2000) • John I. Brauman (2001) • Elias J. Corey (2002) • Harry B. Gray (2003) • Robert G. Parr (2004) • Thomas C. Bruice (2005) • Samuel J. Danishefsky (2006) • Robert G. Bergman (2007) • JoAnne Stubbe (2008) • Joanna S. Fowler (2009) • Louis E. Brus (2010) • Stephen J. Benkovic (2011) |
Controllo di autorità | VIAF (EN) 44276084 · ISNI (EN) 0000 0003 7431 0426 · ORCID (EN) 0000-0001-6051-1599 · LCCN (EN) n86150205 · GND (DE) 1089196504 · J9U (EN, HE) 987009748070205171 |
---|