Tweede Kamerverkiezingen 1913

Tweede Kamerverkiezingen 1913
Datum 17 juni 1913[1]
Land Vlag van Nederland Nederland
Te verdelen zetels 100
Opkomst 81,24%
Resultaat
Grootste partij Algemeene Bond van RK-kiesverenigingen
Nieuwe kabinet Cort van der Linden
Vorige kabinet Heemskerk
Begin regeerperiode 29 augustus 1913
Tweede Kamerverkiezingen 1913
Opvolging verkiezingen
← 1909     1917 →
Portaal  Portaalicoon   Politiek

De Tweede Kamerverkiezingen 1913 waren Nederlandse verkiezingen voor de Tweede Kamer der Staten-Generaal. Zij vonden plaats op 17 juni 1913.[1]

De verkiezingen werden gehouden als gevolg van de afloop van de zittingstermijn van de Tweede Kamer die gekozen was bij de verkiezingen van 1909.

Nederland was verdeeld in 100 kiesdistricten; in elk district werd één lid voor de Tweede Kamer gekozen. Bij deze verkiezingen werden alle leden van de Tweede Kamer opnieuw gekozen. De zittingsperiode ging in op 16 september 1913 en eindigde op 26 juni 1917.

Uitslag

Opkomst

1909 1913
# stemmen % # stemmen %
Kiesgerechtigden 843.561 960.596
Niet opgekomen 238.859 28,32[2] 180.225 18,76[2]
Opkomst 604.702 71,68[2] 780.371 81,24[2]

Verkiezingsuitslag

partij 1909 1913 +/-
zetels
Algemeene Bond 25 25 0
Liberale Unie 20 21 +1
Sociaal-Democratische Arbeiderspartij   7 16 +9
Anti-Revolutionaire Partij 23 11 -12
Bond van Vrije Liberalen   4 10 +6
Christelijk-Historische Unie 12  9 -3
Vrijzinnig-Democratische Bond   9  7 -2
onafhankelijk c.h.   0  1 +1
totaal 100 100 0

Gekozen leden

Zie Samenstelling Tweede Kamer 1913-1917 voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Formatie

Zie Kabinet-Cort van der Linden voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Een poging van de vrijzinnig-democraat Bos mislukte om na de verkiezingen, die een niet-confessionele meerderheid hadden opgeleverd, een kabinet van liberalen en sociaaldemocraten te vormen. De SDAP wenste (nog) geen regeringsverantwoordelijkheid te nemen. Hierop werd Cort van der Linden belast met de vorming van een extraparlementair liberaal kabinet. De sociaaldemocraten zegden hierbij wel toe het kabinet te steunen, mits het zou komen met voorstellen voor algemeen kiesrecht en een staatspensioen.

Bronnen

  • Tweede Kamerverkiezingen 17 juni 1913 op www.verkiezingsuitslagen.nl
  • Verkiezingsprogramma's 1913 bij het DNPP

Noten

  1. a b In 47 kiesdistricten was een tweede verkiezingsronde nodig vanwege het niet-behalen van de absolute meerderheid door de hoogst geëindigde kandidaat. Deze tweede ronde werd gehouden op 25 juni 1913.
  2. a b c d % van het aantal kiesgerechtigden.
Vlag van Nederland
· · Sjabloon bewerken
Tweede Kamerverkiezingen
Algemeen:1848 · 1850 · 1853 · 1866 · 1868 · 1884 · 1886 · 1887 · 1888 · 1891 · 1894 · 1897 · 1901 · 1905 · 1909 · 1913 · 1917 · 1918 · 1922 · 1925 · 1929 · 1933 · 1937 · 1946 · 1948 · 1952 · 1956 · 1959 · 1963 · 1967 · 1971 · 1972 · 1977 · 1981 · 1982 · 1986 · 1989 · 1994 · 1998 · 2002 · 2003 · 2006 · 2010 · 2012 · 2017 · 2021 · 2023
Periodiek:1852 · 1854 · 1856 · 1858 · 1860 · 1862 · 1864 · 1866 · 1869 · 1871 · 1873 · 1875 · 1877 · 1879 · 1881 · 1883
Periodieke verkiezingen werden in de periode 1850-1888 gehouden in een kiesdistrict waar de zittingstermijn van een lid (vier jaar) afliep. Gemiddeld was bij periodieke verkiezingen de helft van de Tweede Kamerleden aftredend. Bij algemene verkiezingen in deze periode, na ontbinding van de Tweede Kamer, werden alle Kamerleden opnieuw gekozen, evenals bij alle verkiezingen vanaf 1888.