Tweede Kamerverkiezingen 1929

Tweede Kamerverkiezingen 1929
Datum 3 juli 1929
Land Vlag van Nederland Nederland
Te verdelen zetels 100
Resultaat
Grootste partij RKSP
Nieuwe minister-president Charles Ruijs de Beerenbrouck
Begin regeerperiode Ruijs de Beerenbrouck III
Opvolging verkiezingen
← 1925     1933 →
Portaal  Portaalicoon   Politiek

Op 3 juli 1929 vonden Tweede Kamerverkiezingen plaats.

De verkiezingen van 1929 waren de rustigste van het Interbellum. Er traden nauwelijks verschuivingen op. Zowel RKSP, CHU, VDB als SDAP behielden hun zeteltal. Alleen de ARP en de Liberalen verloren één zetel. De meerderheid van de rechtse partijen liep daarmee wel terug naar 53 zetels.

Opvallend was de winst van de SGP, die drie zetels in de Kamer kreeg. De HGSP behield haar ene zetel, terwijl de RKVP uit de Kamer verdween.

De communisten, die vanwege een intern ideologisch conflict met twee lijsten kwamen, wonnen één zetel. In 1930 verenigden de twee lijsten, Wijnkoop en De Visser, zich weer onder druk van Moskou.

De enige nieuwkomer was Floris Vos, een melkfabrikant uit 't Gooi. Hij streed tegen de nog bestaande tollen op sommige wegen. Met zijn Middenpartij voor Stad en Land haalde hij één zetel. In de Kamer speelde hij echter geen opvallende rol.

Uitslag

Opkomst en kiesdeler

1925 1929
# stemmen % # stemmen %
Kiesgerechtigden 3.203.280 3.588.106
Niet opgekomen 76.197 2,38[1] 372.871 10,39[1]
Opkomst 3.127.101 97,62[1] 3.215.235 89,61[1]
Blanco stemmen 3.275 0,10[2] 4.299 0,13[2]
Ongeldige stemmen 37.964 1,21[2] 42.678 1,33[2]
Geldige stemmen 3.085.862 98,52[2] 3.168.258 98,53[2]
Kiesdeler 30.858 1,00[3] 31.682 1,00[3]
Kiesdrempel 23.143 0,75[3] 23.761 0,75[3]

Verkiezingsuitslag naar partij

Partij 1925 1929 verschil Zetelverdeling (grafisch)
# stemmen %[3] zetels # stemmen %[3] zetels % zetels
RKSP    883.333 28,63 30    931.832 29,38 30 +0,75 0
1925
           


1929
           


SDAP    706.689 22,90 24    762.281 24,03 24 +1,13 0
ARP    377.426 12,23 13    371.698 11,72 12 -0,51 -1  
CHU    305.587   9,90 11    335.800 10,59 11 +0,69 0
Vrijheidsbond[4]    226.409   7,34   8    232.187   7,32   8 -0,02 0
Groep Staalman-Ter Hall[4]      43.155   1,40   1
subtotaal    269.564   8,74   9    232.187   7,32   8 -1,42 -1  
VDB    187.183   6,07   7    193.031   6,09   7 +0,02 0
SGP      62.513   2,03   2      71.420   2,25   3 +0,22 +1  
CPH[5]      36.770   1,19   1
CPH-De Visser[5] - - -      35.696   1,13   1
CPH-Wijnkoop[5] - - -      29.355   0,93   1
subtotaal      36.770   1,19   1      65.051   2,06   2 +0,87 +1  
MP S&L - - -      36.382   1,15   1 +1,15 +1  
HGSP      30.258   0,98   1      34.442   1,09   1 +0,11 0
Plattelandersbond-Braat[6]      43.877   1,42   1
Plattelandersbond-De Boer[6]      18.762   0,61   0
Plattelandersbond[6] - - -      32.301   1,02   1
subtotaal      62.639   2,03   1      32.301   1,02   1 -1,01 0
RKVP      40.135   1,30   1      21.894   0,69   0 -0,61 -1  
RSP - - -      20.869   0,66   0 +0,66 0
FV[7] - - -      15.704   0,50   0 +0,50 0
CDU - - -      12.407   0,39   0 +0,39 0
DP      11.102   0,36   0        8.650   0,27   0 -0,09 0
KWM[8] - - -        4.072   0,13   0 +0,13 0
NBB[9] - - -        4.032   0,13   0 +0,13 0
VvN - - -        3.459   0,11   0 +0,11 0
RKBP[10] - - -        2.658   0,08   0 +0,08 0
SDVP[11] - - -        2.045   0,06   0 +0,06 0
AWP[12] - - -        1.958   0,06   0 +0,06 0
CAP[13] - - -        1.602   0,05   0 +0,05 0
Lijst Van Nunen - - -        1.133   0,04   0 +0,04 0
H&HA[14] - - -           845   0,03   0 +0,03 0
SEVP[15] - - -           774   0,02   0 +0,02 0
Invalidenpartij - - -           715   0,02   0 +0,02 0
Lijst Verwey - - -           623   0,02   0 +0,02 0
Volkspartij - - -           449   0,01   0 +0,01 0
ASP[16] - - -           444   0,01   0 +0,01 0
AB[17] - - -           417   0,01   0 +0,01 0
NVP[18] - - -           342   0,01   0 +0,01 0
Lijst Siedenburg - - -           279   0,01   0 +0,01 0
VCP[19]           134   0,00   0           103   0,00   0 -0,00 0
IVP[20] - - -             98   0,00   0 +0,00 0
overige partijen in 1925      91.660   2,71   0 - - - -2,71 0
Totaal 3.085.862 100 100 3.215.235 100 100 0 0

Gekozen leden

Zie Samenstelling Tweede Kamer 1929-1933 voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Kabinetsformatie

Na de verkiezingen werd een extra-parlementair kabinet-Ruijs de Beerenbrouck III gevormd, dat werd gesteund door RKSP, ARP en CHU.

Externe links

  • www.politiekcompendium.nl
  • Verkiezingsprogramma's 1929 bij het DNPP
Bronnen, noten en/of referenties
  • Tweede Kamer 3 juli 1929 op www.verkiezingsuitslagen.nl
  1. ↑ a b c d % van het aantal kiesgerechtigden.
  2. ↑ a b c d e f % van het aantal uitgebrachte stemmen.
  3. ↑ a b c d e f % van het aantal geldige stemmen.
  4. ↑ a b De Vrijheidsbond deed in 1925 mee met twee lijsten: Een lijst voor de Vrijheidsbond en een lijst voor de Groep Staalman-Ter Hall.
  5. ↑ a b c De CPH is gesplitst in de CPH-De Visser en de CPH-Wijnkoop.
  6. ↑ a b c In de Plattelandersbond zijn de Plattelandersbond-Braat en de Plattelandersbond-De Boer opgegaan.
  7. ↑ Federatief Verband
  8. ↑ Kleine Winkeliers en Middenstanders
  9. ↑ Nationale Boerenbond
  10. ↑ Roomsch-Katholieke Boerenpartij
  11. ↑ Sociaal-Democratische Volkspartij
  12. ↑ Algemeene Welvaartspartij
  13. ↑ Christelijke Arbeiderspartij
  14. ↑ Hoofd- en Handarbeiders
  15. ↑ Sociaal-Economische Volkspartij
  16. ↑ Anti-stemdwangpartij
  17. ↑ Algemeen Belang
  18. ↑ Neutrale Volkspartij
  19. ↑ Vrije Christelijke Partij
  20. ↑ Internationale Volkspartij
Vlag van Nederland
· · Sjabloon bewerken
Algemeen:1848 · 1850 · 1853 · 1866 · 1868 · 1884 · 1886 · 1887 · 1888 · 1891 · 1894 · 1897 · 1901 · 1905 · 1909 · 1913 · 1917 · 1918 · 1922 · 1925 · 1929 · 1933 · 1937 · 1946 · 1948 · 1952 · 1956 · 1959 · 1963 · 1967 · 1971 · 1972 · 1977 · 1981 · 1982 · 1986 · 1989 · 1994 · 1998 · 2002 · 2003 · 2006 · 2010 · 2012 · 2017 · 2021 · 2023
Periodiek:1852 · 1854 · 1856 · 1858 · 1860 · 1862 · 1864 · 1866 · 1869 · 1871 · 1873 · 1875 · 1877 · 1879 · 1881 · 1883
Periodieke verkiezingen werden in de periode 1850-1888 gehouden in een kiesdistrict waar de zittingstermijn van een lid (vier jaar) afliep. Gemiddeld was bij periodieke verkiezingen de helft van de Tweede Kamerleden aftredend. Bij algemene verkiezingen in deze periode, na ontbinding van de Tweede Kamer, werden alle Kamerleden opnieuw gekozen, evenals bij alle verkiezingen vanaf 1888.