Bruno Kartuz

Święty
Bruno Kartuz

opat
Fresk przedstawiający Bruna Kartuza z ok. 1400 roku
Data i miejsce urodzenia	ok. 1027 Kolonia
Data i miejsce śmierci	6 października 1101 Kalabria
Czczony przez	Kościół katolicki
Kanonizacja	1623[a] przez Grzegorza XV
Wspomnienie	6 października
Atrybuty	czaszka, księga i krzyż, wstęga z napisem O Bonitas, gałązka oliwna, globus, mitra i pastorał u stóp, palec przy ustach[1]
Patron	kartuzów, miasta Kartuzy
Multimedia w Wikimedia Commons

Nie mylić z: Bruno (arcybiskup koloński).

Bruno Kartuz (ur. ok. 1027 w Kolonii, zm. 6 października 1101 w Kalabrii) – niemiecki święty kościoła katolickiego, założyciel zakonu kartuzów.

Życiorys

Urodził się około 1027 roku w Kolonii^[2]. Pochodził najprawdopodobniej z rodziny arystokratycznej i otrzymał staranne wykształcenie^[3]. Około 1045 roku udał się do Reims, gdzie rozpoczął studia z zakresu siedmiu sztuk wyzwolonych^[4]. Wkrótce potem został mistrzem szkoły, a około 1067 roku arcybiskup Reims Gervais de Château-du-Loir mianował go scholastykiem^[5]. Jednocześnie Bruno został rektorem, profesorem i kierownikiem duchowym kleryków^[5]. W tamtym czasie toczyły się spory o symonię (Bruno był jej zdecydowanym przeciwnikiem) i uniwersalia (Kartuz skłaniał się ku nominalistom)^[6]. Największym sporem w jakim brał udział był ten o przeistoczeniu – Bruno stał na stanowisku realnej obecności Chrystusa w Eucharystii, co stało w sprzeczności z poglądami Berengara z Tours^[7]. Funkcję profesora w Reims pełnił do 1076 roku^[8]. W latach 1055–1076 był także kanonikiem kapituły katedralnej, a w okresie 1075–1077 był jej kanclerzem^[9].

Nie ma wystarczających historycznych dowodów by stwierdzić, że Bruno kiedykolwiek przyjął sakrament święceń^[10]. W latach 70. popadł w konflikt z nowym arcybsikupem Reims Manassèsem I, który uzyskał urząd dzięki symonii i protekcji króla Francji Filipa I^[11]. Pomimo starań legata papieskiego Hugues’a de Die nie udało się zdjąć z urzędu Manassèsa za symonię, wobec czego Bruno zrezygnował z urzędu kanclerza, opuścił kapitułę i udał się do zamku hrabiego Ebala^[12]. Brał udział w dwóch synodach w Autun i Lyonie, gdzie złożono Manassèsa z urzędu^[13].

Około 1083 roku Bruno i jego dwaj towarzysze Radulf i Fulcjusz opuścili zamek i udali się do Molesme^[14]. Tam Kartuz zamieszkał w eremie cysterskim Sèche-Fontaine wraz z Piotrem i Lambertem^[15]. Rok później Bruno opuścił erem i udał się samotnie do Grenoble, gdzie spotkał biskupa Hugona^[16]. W mieście uformowała się siedmioosobowa grupa: Bruno, Landuin, Stefan de Bourg, Stefan de Die, Hugo Kapelan, Andrzej i Guerin, którzy chcieli utworzyć nową wspólnotę^[17]. Biskup zaprowadził ich w góry na masyw Chartreuse, gdzie w 1084 roku powstała nowa pustelnia – Wielka Kartuzja^[18]. 9 grudnia 1086 roku synod w Grenoble zaabrobował powstanie nowej wspólnoty^[19].

W 1090 roku Bruno otrzymał pismo od Urbana II wzywające go do Rzymu, by służyć papieżowi głosem doradczym^[20]. Początkowo kartuzi chceili opuścić pustelnię po odejściu Brunona, lecz w ostatniej chwili zmienili zdanie i pozostali w Grande Chartreuse, a ich nowym priorem został Landuin^[21]. Po roku służby papieskiej Bruno poprosił Urbana o zwolnienie i możliwość powrotu do Kartuzji^[22]. Urban przyjął jego prośbę, ale poprosił by zgodził się został arcybiskupem Reggio di Calabria^[23]. Miejscowy kler zaaprobował kandydaturę Kartuza, ale Bruno odmówił i uzyskał zgodę na powrót do pustelni^[23]. Ze względu na sympatię i posłuszeństwo papieżowi, postanowił pozostać w Italii i, dzięki wsparciu władcy Sycylii Rogera I, założył nową kartuzję w Kalabrii^[24]. W 1100 roku do Kalabrii przybył jeden z pierwszych towarzyszy Bruna, Ladnuin i przekazał mu informacje o dobrym stanie Wielkiej Kartuzji^[25]. W drodze powrotnej Landuin został pochwycony przez zwolenników antypapieża Klemensa III i zmarł we wrześniu 1100 roku^[26]. Wiadomość ta była szokiem dla Brunona i sprawiła że podupadł na zdrowiu^[26]. Zmarł 6 października 1100 roku i został pochowany w kartuzji kalabryjskiej^[27]. W 1193 roku jego szczątki zostały przeniesione do opactwa św. Stefana^[28].

Kult i ikonografia

W 1514 roku Leon X zezwolił na oddawanie czci Brunonowi w obrębie zakonu kartuzów, a w 1623 roku Grzegorz XV rozszerzył jego kult na Kościół powszechny^[29].

Św. Bruno przedstawiany jest w białym habicie z czaszką w dłoniach, również kontemplujący z książką i krzyżem, globusem, mitrą bądź pastorałem^[30].

Patronuje kartuzom, a wspomnienie liturgiczne w Kościele katolickim obchodzone jest 6 października^[30].

W Polsce działa również wspólnota modlitewna o charyzmacie kartuzjańskim o nazwie Polska Fraternia św. Brunona. Posiada ona oficjalną aprobatę Generała Zakonu Kartuzów. Zespół gotyckich obrazów ze scenami z żywota św. Brunona znajdował się w krużgankach kartuzji kolońskiej (obecnie w zbiorach paryskich).

Zobacz też

• modlitwa za pośrednictwem świętego
• święci i błogosławieni Kościoła katolickiego

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• Wiesław Aleksander Niewęgłowski: Leksykon świętych. Warszawa: Świat Książki, 2006. ISBN 978-83-247-0574-0. (pol.).
• Piotr Karpiński: Św. Bruno z Kolonii. Kraków: WAM, 2012. ISBN 978-83-7767-040-8. (pol.).

Linki zewnętrzne

• strona Polskiej Fraterni św. Brunona