Nystatyna

Nystatyna
Nazewnictwo
Nomenklatura systematyczna (IUPAC)
kwas (1S,15S,16R,17R,18S)-33-[(2S,3S,4S,5S,6R)-4-amino-3,5-dihydroksy-6-metylooksan-2-ylo]oksy-1,3,4,7,9,11,17,37-oktahydroksy-15,16,18-trimetylo-13-okso-14,39-dioksabicyklo[33.3.1]nonatriakonta-19,21,25,27,29,31-heksaeno-36-karboksylowy
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny

C47H75NO17

Masa molowa

926,09 g/mol

Wygląd

jasnożółte ciało stałe[1]

Identyfikacja
Numer CAS

1400-61-9

PubChem

14960

DrugBank

DB00646

SMILES
C[C@H]1C=CC=CCCC=CC=CC=CC=CC(CC2C(C(C[C@](O2)(CC(C(CCC(CC(CC(CC(=O)O[C@H]([C@@H]([C@@H]1O)C)C)O)O)O)O)O)O)O)C(=O)O)O[C@@H]3[C@H]([C@H]([C@@H]([C@H](O3)C)O)N)O
Właściwości
Rozpuszczalność w wodzie
360 mg/l (24 °C)[2]
Niebezpieczeństwa
Karta charakterystyki: dane zewnętrzne firmy Sigma-Aldrich [dostęp 2011-06-11]
Globalnie zharmonizowany system
klasyfikacji i oznakowania chemikaliów
Substancja nie jest klasyfikowana jako
niebezpieczna według kryteriów GHS[1].
NFPA 704
Na podstawie
podanego źródła[3]
0
0
0
 
Numer RTECS

RF5950000

Dawka śmiertelna

LD50 10000 mg/kg (szczur, doustnie)[1]

Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą
stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
Klasyfikacja medyczna
ATC

A07AA02, D01AA01, G01AA01

Multimedia w Wikimedia Commons
Hasło w Wikisłowniku

Nystatyna – wielofunkcyjny organiczny związek chemiczny, antybiotyk polienowy o działaniu przeciwgrzybiczym, wyodrębniony z hodowli promieniowców Streptomyces noursei[4]. Nystatyna działa przez wiązanie się z błonami komórkowymi, zwiększa się przepuszczalność między innymi dla K+, co prowadzi do zaburzeń metabolicznych w komórkach grzybów i ich śmierci.

Wskazania

Nystatyna jest stosowana w leczeniu zakażeń grzybiczych wrażliwymi na ten antybiotyk grzybami, zwłaszcza kandydozy jamy ustnej, przewodu pokarmowego, układu moczowo-płciowego, skóry, gałek ocznych, a także w profilaktyce zakażeń grzybiczych po leczeniu antybiotykami o szerokim spektrum działania oraz u chorych na nowotwory złośliwe (np. białaczki), przygotowywanych do zabiegów operacyjnych.

Nystatyna nie ma działania przeciwbakteryjnego ani przeciwpierwotniakowego.

Stosuje się głównie na skórę i błony śluzowe. Nie rozkłada się i właściwie nie wchłania z przewodu pokarmowego (wydalana jest głównie z kałem)[5].

Działanie niepożądane

Może powodować nudności, wymioty, a w większych dawkach biegunkę.

Postać farmaceutyczna

Występuje w formie tabletek doustnych, granulatu do przygotowywania zawiesiny doustnej i do stosowania w jamie ustnej oraz w formie tabletek dopochwowych.

Przypisy

  1. a b c Nystatin (nr N3503) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Polski. [dostęp 2011-06-11]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
  2. Nystatin, [w:] ChemIDplus, United States National Library of Medicine [dostęp 2021-04-14]  (ang.).
  3. Nystatyna (nr N3503) (ang.) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Stanów Zjednoczonych. [dostęp 2011-06-11]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
  4. Streptomyces noursei, [w:] Taxonomy Browser [online], National Center for Biotechnology Information [dostęp 2015-01-02] .
  5. ErnstE. Mutschler ErnstE., Farmakologia i toksykologia, Wrocław: MedPharm Polska, 2010, s. 899, ISBN 978-83-60466-81-0 .

Bibliografia

  • Farmakologia. Podręcznik dla studentów medycyny i lekarzy, WojciechW. Kostowski (red.) .

Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

  • p
  • d
  • e
  • p
  • d
  • e
A07: Leki przeciwbiegunkowe, przeciwzapalne i przeciwdrobnoustrojowe stosowane w chorobach przewodu pokarmowego
A07A – Leki przeciwdrobnoustrojowe stosowane
w chorobach przewodu pokarmowego
A07AA – Antybiotyki
A07AB – Sulfonamidy
A07AC – Pochodne imidazolu
A07AD – Inne leki przeciwdrobnoustrojowe stosowane
w chorobach przewodu pokarmowego
A07B – Leki adsorbujące
A07BA – Węgiel aktywowany
A07BC – Inne leki adsorbujące
A07C – Preparaty złożone zawierające
elektrolity i węglowodany
A07CA – Preparaty rehydratacyjne
do podawania doustnego
A07D – Leki hamujące perystaltykę
przewodu pokarmowego
A07DA – Leki hamujące perystaltykę
przewodu pokarmowego
A07E – Leki przeciwzapalne stosowane
w chorobach przewodu pokarmowego
A07EA – Kortykosteroidy do stosowania
miejscowego
A07EB – Leki przeciwalergiczne z wyłączeniem
kortykosteroidów
A07EC – Kwas aminosalicylowy
i inne podobne leki
A07F – Preparaty przywracające prawidłową florę
jelitową, hamujące biegunkę
A07FA – Preparaty przywracające prawidłową florę
jelitową, hamujące biegunkę
A07X – Różne leki przeciwbiegunkowe
A07XA – Inne leki przeciwbiegunkowe
  • p
  • d
  • e
D01: Leki przeciwgrzybicze stosowane w dermatologii
D01A – Leki do stosowania
zewnętrznego
D01AA – Antybiotyki
D01AC – Pochodne
imidazolu i triazolu
D01AE – Inne
D01B – Leki do stosowania
wewnętrznego
D01BA – Preparaty do stosowania
wewnętrznego
  • p
  • d
  • e
G01: Ginekologiczne leki przeciwzakaźne i antyseptyczne
G01A – Leki przeciwzakaźne i antyseptyczne
(bez połączeń z kortykosteroidami)
G01AA – Antybiotyki
G01AB – Związki arsenu
G01AC – Pochodne chinoliny
G01AD – Kwasy organiczne
G01AE – Sulfonamidy
  • sulfatolamid
G01AF – Pochodne imidazolu
G01AG – Pochodne triazolu
  • terkonazol
G01AX – Inne leki przeciwinfekcyjne
i antyseptyczne