Zamek w Międzylesiu
![]() | |||
![]() Widok od północnego wschodu | |||
Państwo |
| ||
---|---|---|---|
Województwo | |||
Miejscowość | Międzylesie | ||
Adres | pl. Wolności 42 | ||
Rozpoczęcie budowy | 1580 | ||
Ukończenie budowy | 1590 | ||
Położenie na mapie Międzylesia ![]() | |||
Położenie na mapie Polski ![]() | |||
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego ![]() | |||
Położenie na mapie powiatu kłodzkiego ![]() | |||
Położenie na mapie gminy Międzylesie ![]() | |||
![]() | |||
| |||
Strona internetowa |
Zamek w Międzylesiu (niem. Schloss Mittelwalde) – zabytkowy[1] kompleks zamkowo-pałacowy składający się z trzech skrzydeł: średniowieczno-renesansowego zamku oraz dwóch skrzydeł pałacowych utrzymanych w stylu barokowym położony w Międzylesiu.
Historia
Pierwotny zamek wzniesiono tu na miejscu wcześniejszego grodu w 1370. Był siedzibą rycerskiego rodu Glaubitzów i został zniszczony w czasie wojen husyckich. W latach 1580–1590 rodzina Tschirnhausów na miejscu zamku wzniosła renesansowy dwór, być może przez wykorzystanie fragmentów średniowiecznych, a na pewno przez dołączenie częściowo zachowanej wieży pierwotnego zamku[2]. Do dwóch skrzydeł w latach 1614–1622 dobudowano następne dwa - południowe i wschodnie[2]. W XVII wieku dwukrotnie uszkodzony – najpierw w czasie wojny trzydziestoletniej, później w wyniku pożaru miasta[2]. W latach 1686–1695, już za panowania władających majoratem w Międzylesiu od 1653 Althannów, dwór został powiększony o nową część barokową według projektu włoskiego architekta Jakoba Carovy[2]. Budowlę powiększono o nowe dwa skrzydła i mur, zamykający nowo powstały dziedziniec[2]. W XIX wieku obiekt odrestaurowano, po 1945 roku był praktycznie nieuszkodzony[2]. W następnych latach był użytkowany przez kilka instytucji jako ośrodek wczasowy i kolonijny[2]. W 1974 rezydencję ponownie dotknął pożar.
Architektura
Całość założenia składa się z dwóch części:
- starszej - renesansowej, wielobocznej z wieżą, zgrupowanej wokół małego dziedzińca oraz
- nowszej z okresu baroku - dwuskrzydłowej, o wnętrzach nakrytych sklepieniami kolebkowymi i ozdobionych dekoracją stiukową[2].
Z epoki renesansu pochodzi również brama wjazdowa z artystycznie wykonanym portalem oraz fragmenty dekoracji sgraffitowej na elewacjach zewnętrznych[2]. Renesansowy portal zawiera na fryzie heraldycznym herby rodów szlacheckich, von:
- górny rząd (od lewej): 1. Tschirnhaus 2. Lichtenburg 3. Saltza 4. Schönburg 5. Üchtritz, 6. Žampach von Pottenstein 7. Dyhern 8. Warnsdorf
- dolny rząd (od lewej): 1. Regensperg 2. Nimptsch 3. Gelhorn 4. Czettritz 5. Falkenhayn 6. Zedlitz 7. Porschnitz 8. Reibnitz[3]
Herby
- 1. Tschirnhaus
- 2. Lichtenburg
- 3. Saltza (tarcza)
- 4. Schönburg
- 5. Üchtritz
- 6. Žampach v. Pottenstein
- 7. Dyhern
- 8. Warnsdorf
- 1. Regensperg
- 2. Nimptsch
- 3. Gelhorn
- 4. Czettritz
- 5. Falkenhayn
- 6. Zedlitz
- 7. Porschnitz
- 8. Reibnitz
Przypisy
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo dolnośląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 31 marca 2024 .
- ↑ a b c d e f g h i Romuald Łuczyński: Zamki, dwory i pałace w Sudetach. Legnica: Stowarzyszenie „Wspólnota Akademicka”, 2008, s. 247-252. ISBN 978-83-89102-63-8.
- ↑ Portal. polska-org.pl. [dostęp 2023-03-28]. (pol.).
Bibliografia
- Romuald Łuczyński: Zamki, dwory i pałace w Sudetach. Legnica: Stowarzyszenie „Wspólnota Akademicka”, 2008, ISBN 978-83-89102-63-8.
- Słownik geografii turystycznej Sudetów, Kotlina Kłodzka i Rów Górnej Nysy, pod red. Marka Staffy, t. 15, Wydawnictwo I-BIS, Wrocław 1994.
Linki zewnętrzne
- Zamek Międzylesie
- p
- d
- e
- p
- d
- e