Pancureti Kilisesi
40°46′37″K 42°18′14″D / 40.77694°K 42.30389°D / 40.77694; 42.30389İnanç Doğu Ortodoks Kilisesi Mezhep Gürcü Ortodoks Kilisesi Durum Harabe Mimari Mimari tür Kilise Mimari biçim Gürcü mimarisi Tamamlanma ? Orta Çağ Özellikler Malzemeler Yontu taş
Pancureti Kilisesi (Gürcüce: ფანჯურეთის ეკლესია), tarihsel Tao bölgesinde, günümüzde Erzurum ilinin Şenkaya ilçesine bağlı ve eski adı Pancureti olan İnceçay kırsal mahallesinde Orta Çağ'dan kalma Gürcü kilisesidir.[1][2]
Tarihçe
Pancureti köyü Gürcü yönetimi altındayken, 16. yüzyılın ortalarında Osmanlılar tarafından ele geçirildi. Bu yerleşimin Hirsitiyan nüfusa sahip olduğu Osmanlı mufassal defterlerinden de anlaşılmaktadır. Köyde 1574 yılında 67 Hristiyan hane, 1595 yılında ise 26 Hristiyan hane bulunuyordu.[3][4] Pancureti Kilisesi de bu dönemden kalmış olmalıdır. Pancureti'nin nüfusunun Osmanlı döneminde Müslüm olmasıyla kilise işlevini yitirmiş ve zaman içinde harabeye dönmüştür.
Mimari
Pancureti Kilisesi, İnceçay köyünün 500 metre güneyinde bir kayanın üzerinde dolgu duvar tekniğinde kabaca yontulmuş taşlarla inşa edilmiştir. Dikdörtgen planlı ve tek nefli bir yapıdır. Çatı örtüsü tamamen çökmüştür. Bununla birlikte batı duvarın üçgen şeklinde sonlanması yapının dışarıdan çift pahlı çatı ile kapatıldığını göstermektedir. Kilisenin ayakta kalan duvarlarının yüksekliği 2-3 metre civarındadır. Giriş kapısı batıda yer alır. Etrafı yıkılmış olan kapının yarım daire kemerli olduğu anlaşılmaktadır. Kapının üzerinde, yarım daire kemerli küçük bir pencere yer alır. Kilisenin apsisi yarım daire plan üzerinde inşa edilmiştir.[1][5]
Kaynakça
- ^ a b Fahriye Bayram - Turgay Yazar, "Artvin, Ardahan, Erzurum İli ve İlçelerinde Ortaçağ Gürcü Mimarisi Yüzey Araştırması - 2011", 30. Araştırma Sonuçları Toplantısı, Çorum, 2012, 2. Cilt, s. 323. 9 Kasım 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-975-17-3246-0
- ^ Tao-Klarceti: Tarihsel ve Kültürel Anıtlar (ტაო-კლარჯეთი: ისტორიისა და კულტურის ძეგლები), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, Tiflis, 2018, s. 111, ISBN 978-9941-478-17-8.
- ^ Tao (ტაო), Mamaia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Merab Halvaşi, Cimşer Çhvimiani, Cemal Karalidze, Batum, 2020, s. 85. 2 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-25-828-2
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1947-1958, 3 cilt; II. cilt (1941), s. 365, III. cilt (1958): s. 577". 27 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2023.
- ^ 2017 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2017 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2018, s. 53. 31 Temmuz 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-9470-9-4
